Przejdź do zawartości

Hawajka długodzioba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hawajka długodzioba
Akialoa lanaiensis[1]
(Rothschild, 1893)
Ilustracja
Ilustracja autorstwa Keulemansa z 1893–1900 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

łuszczakowate

Podrodzina

łuskacze

Plemię

Drepanidini

Rodzaj

Akialoa

Gatunek

hawajka długodzioba

Synonimy
  • Hemignathus lanaiensis Rothschild, 1893
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Hawajka długodzioba[3] (Akialoa lanaiensis) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae). Występował endemicznie na hawajskiej wyspie Lānaʻi. Widziany po raz ostatni w 1894 – niecałe dwa lata po odkryciu. Uznany za wymarły.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Walter Rothschild w 1893 na łamach Bulletin of the British Ornithologists’ Club. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Hemignathus lanaiensis[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza hawajkę długodziobą w rodzaju Akialoa. Uznaje ją za gatunek monotypowy[5]. Gatunek znany z 3 okazów muzealnych[6][7], przechowywanych w zbiorach w Tring i Nowym Jorku[8]. Zostały odłowione w okresie od 15 do 22 listopada 1892, najprawdopodobniej przez E.B. Wolstenholme’a, nie Henry’ego Palmera, jak się przypuszcza[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosiła około 16,5 cm[8]. Dziób mierzył około 74–79 mm, skrzydła 79–84 mm (oryginalne wymiary podane w calach)[4]. Samiec miał oliwkowozielony wierzch ciała i brudnożółty spód z kremowymi pokrywami podogonowymi. Samicę cechował oliwkowy, nieco szarawy wierzch ciała i żółty brzuch. Dziób czarny[8]. Tęczówka brązowa, nogi łupkowoniebieskie, podeszwy żółtawe[9].

Zasięg, ekologia, zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Hawajki długodziobe zamieszkiwały Lānaʻi[7]; szczątki subfosylne, które należały być może do przedstawicieli gatunku, odnaleziono na Molokaʻi[8]. Hawajki te zamieszkiwały różne lasy powyżej 200 m n.p.m.[7], żywiły się owadami (w tym chrząszczami) i nektarem Cyanea angustifolia (Hāhā)[9][7]. Były to ptaki skryte, o locie szybkim i prostym. Miały odzywać się czystym gwizdem, nieco głuchym, trudnym do opisania słowami[9].

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje gatunek za wymarły (EX, Extinct). Ostatnia pewna obserwacja miała miejsce 9 stycznia 1894. Przyczyną wymarcia było niszczenie środowiska oraz choroby zakaźne, możliwe że również drapieżnictwo ze strony introdukowanych gatunków[7][8]. Zdaniem George’a C. Munro za wymarcie hawajki długodziobej odpowiada wycinka lasów Euphorbia celastroides var. lorifolia pod uprawy ananasów[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Akialoa lanaiensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Akialoa lanaiensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Drepanidini Cabanis, 1847 (wersja: 2020-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-26].
  4. a b Walter Rothschild. Hemignathus lanaiensis. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 1, s. xxiv–xxv, 1893. 
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-26]. (ang.).
  6. a b c MAUI-NUI 'AKIALOA Akialoa lanaiensis. [w:] The Birds of the Hawaiian Islands: Occurrence, History, Distribution, and Status (v2) [on-line]. Hawaii Biological Survey, 1 stycznia 2017. [dostęp 2017-09-07].
  7. a b c d e Lanai Akialoa Akialoa lanaiensis. BirdLife International. [dostęp 2017-09-07].
  8. a b c d e Julian P. Hume: Extinct Birds. Bloomsbury Publishing, 2017. ISBN 978-1-4729-3745-2.
  9. a b c Walter Rothschild: The avifauna of Laysan and the neighbouring islands. 1893–1900, s. 89–90.