Czarna Białostocka (gmina)

Czarna Białostocka
	gmina miejsko-wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
TERC	0202023
Siedziba	Czarna Białostocka
Burmistrz	Jacek Chrulski
Powierzchnia	206,54 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 11 314
• gęstość	54,8 os./km²
Nr kierunkowy	85
Tablice rejestracyjne	BIA
	Adres urzędu:ul. Traugutta 2; 16-020 Czarna Białostocka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	17
Liczba miejscowości	42
	Położenie na mapie powiatu;
	53°18′00″N 23°17′00″E/53,300000 23,283333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Czarna Białostocka – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim.

Siedziba gminy to Czarna Białostocka.

Według danych z 30 czerwca 2012^[4] gminę zamieszkiwały 11 842 osoby.

Historia

Gmina zbiorowa Czarna Białostocka powstała 1 stycznia 1973 roku w powiecie białostockim w województwie białostockim w związku z reformą administracyjną kraju, która reaktywowała gminy w miejsce dotychczasowych gromad (w latach 1954–1972) ^[5]. W skład gminy weszło 26 sołectw, należących dawniej (przed 1954) do^[6]:

gminy Czarna Wieś w powiecie białostockim – 17 sołectw (65%): Chmielnik, Czarna Wieś Kościelna, Dworzysk, Karczmisko, Klimki, Kosmaty Borek, Krzyżyk, Machnacz, Ogóły, Oleszkowo, Ożynnik, Ponura, Ruda Rzeczka, Rudnia, Wólka Ratowiecka, Złota Wieś i Złotoria;
gminy Korycin w powiecie sokólskim – 7 sołectw (27%): Brzozówka Strzelecka-Kolonia, Brzozówka Ziemiańska, Jezierzysk, Łapczyn, Niemczyn, Ośrodek i Zamczysk;
gminy Kalinówka w powiecie białostockim – 2 sołectwa (8%): Brzozówka Koronna i Lacka Buda.

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie białostockim.

1 lipca 1987 z gminy Czarna Białostocka wyłączono wieś Ożynnik (7,34 ha), włączając ją do gminy Wasilków, natomiast do gminy Czarna Białostocka włączono wieś Zdroje (513,90 ha) z gminy Korycin^[7].

1 lutego 1991 gminę Czarna Białostocka połączono z miastem Czarna Białostocka w jedną gminę miejsko-wiejską^[8].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[9] gmina Czarna Białostocka ma obszar 206,54 km², w tym:

użytki rolne: 19%
użytki leśne: 74%

Gmina stanowi 6,92% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2012^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	11 819	100	6070	51,36	5749	48,64
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	57,22		29,39		27,83

Piramida wieku mieszkańców gminy Czarna Białostocka w 2014 roku^[10].

Ochrona przyrody

Rezerwaty przyrody:

Miejscowości i ich części

Sołeckie

Brzozówka Koronna, Brzozówka Ziemiańska, Czarna Wieś Kościelna, Jezierzysk, Karczmisko, Klimki, Kosmaty Borek, Łapczyn, Machnacz, Niemczyn, Ogóły, Oleszkowo, Ruda Rzeczka, Wólka Ratowiecka, Zamczysk, Zdroje, Złota Wieś^[3]

Niesołeckie

Brzozówka Strzelecka, Budzisk, Buksztel-Gajówka, Burczak, Chmielnik, Czumażówka, Dworzysk, Horodnianka, Hutki, Jesienicha, Krzyżyk, Lacka Buda, Łazarz, Niemczyn (leśniczówka), Osierodek, Ośrodek, Podbrzozówka, Podratowiec, Podzamczysk, Ponure, Przewalanka, Ratowiec, Rogoziński Most, Rudnia, Straż, Wilcza Jama, Złotoria.

Sąsiednie gminy

Dobrzyniewo Duże, Janów, Jasionówka, Knyszyn, Korycin, Sokółka, Supraśl, Wasilków

Zobacz też

gmina Czarna Wieś (powiat białostocki) (do 1954)
gmina Czarna Wieś (powiat sokólski) (do 1927)

Przypisy

↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31.12.2019. GUS, 2020. [dostęp 2020-11-24].
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Białymstoku
↑ ^a ^b BIP gminy, sołectwa
↑ ^a ^b GUS-Główny Urząd Statystyczny. stat.gov.pl. [dostęp 2013-01-13]. (pol.).
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973, Nr 1, Poz. 1).
↑ M.P. z 1987 r. nr 9, poz. 87
↑ Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Czarna Białostocka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[ludność-1] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31.12.2019. GUS, 2020. [dostęp 2020-11-24].

[us-2] Urząd Statystyczny w Białymstoku

[soł-3] BIP gminy, sołectwa

[autonazwa1-4] GUS-Główny Urząd Statystyczny. stat.gov.pl. [dostęp 2013-01-13]. (pol.).

[5] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[start-1973-BS-6] Uchwała Nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973, Nr 1, Poz. 1).

[7] M.P. z 1987 r. nr 9, poz. 87

[8] Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12

[autonazwa1b-9] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-10] Gmina Czarna Białostocka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Miasto	Czarna Białostocka
Wsie	Brzozówka Koronna Brzozówka Ziemiańska Czarna Wieś Kościelna Jezierzysk Karczmisko Klimki Kosmaty Borek Łapczyn Machnacz Niemczyn Ogóły Oleszkowo Ruda Rzeczka Wólka Ratowiecka Zamczysk Zdroje Złota Wieś
Kolonie	Brzozówka Strzelecka Burczak Chmielnik Dworzysk Horodnianka Krzyżyk Lacka Buda Osierodek Podratowiec Ponure Ratowiec Złotoria
Osady leśne	Budzisk Buksztel-Gajówka Czumażówka Hutki Jesienicha Łazarz Niemczyn Ośrodek Przewalanka Rogoziński Most Straż Wilcza Jama
Części miasta	Brzozowy Mostek Buksztel Pierekał-Zawały
Części wsi	Brzozowy Mostek Podniemczyn
Kolonie wsi	Podbrzozówka Podzamczysk
Przysiółek wsi	Rudnia

Miasta	Choroszcz Czarna Białostocka Łapy Michałowo Supraśl Suraż Tykocin Wasilków Zabłudów
Gminy miejsko-wiejskie	Choroszcz Czarna Białostocka Łapy Michałowo Supraśl Suraż Tykocin Wasilków Zabłudów
Gminy wiejskie	Dobrzyniewo Duże Gródek Juchnowiec Kościelny Poświętne Turośń Kościelna Zawady

Przynależność wojewódzka	Prusy: departament białostocki (1795–1807) Rosja: obwód białostocki (1807–42) gubernia grodzieńska (1842–1915) II RP: woj. białostockie (1919–39) ZSRR: obwód białostocki (1939–40) PRL: woj. białostockie (1945–75)
Gminy miejskie (1795–1975)	Białystok (do 1928 →) Choroszcz (do 1875 i od 1919) Czarna Białostocka (od 1962) Goniądz (do 1954 →) Gródek (do 1875) Jasionówka (do 1875) Knyszyn (do 1954 →) Starosielce (1919–54) Supraśl (1824–1875 i od 1919) Suraż (do 1919 i 1923–54 →) Trzcianne (do 1800) Wasilków (od 1919) Zabłudów (do 1875 i od 1919)
Miasteczka (1795–1934)	Choroszcz (1875–1919) Gródek (1875–1934) Janopol (1875–1915) Jasionówka (1875–1919) Supraśl (1875–1919) Trzcianne (1800–1934) Wasilków (← 1915–19) Zabłudów (1875–1919)
Osiedla (1954–72)	Czarna Wieś (1956–62)
Gminy wiejskie (1861–1954 i 1973–75)	Bacieczki (1944–54) Barszczewo (1944–54) Białostoczek (1861–1944) Choroszcz (1861–1944 i 1973–75) Czarna Wieś (← 1915–54) Czarna Białostocka (1973–75) Dobrzyniewo (Kościelne) (1944 i 1973–75) Dojlidy (1861–1954) Dolistowo (1915–44) Goniądz (1915–54 →) Gródek (1861–1954 i 1973–75) Jaświły (1861–1915 i 1944–54 →) Juchnowiec (Dolny) (1861–1954 i 1973–75) Kalinówka (1915–54 →) Krypno (1861–1954 →) Michałowo (1861–1954 i 1973–75) Obrubniki (1861–1944 i 1944–54) Przytulanka (1861–1915) Supraśl (1973–75) Suraż (1919–23) Szymki (1973–75) Trzcianne (1915–54 →) Tykocin (1973–75) Wasilków (1973–75) Zabłudów (1861–1954 i 1973–75) Zaścianki (1973–75) Zawyki (1861–1954)
Gromady (1954–72)	Barszczewo (1954–72) Biele (1954–59) Bobrowniki (1954–59) Bogdanki (1959–72) Czarna Wieś (1954–55) Czarna Wieś Kościelna (1954–72) Dobrzyniewo Duże (1954–59) Dobrzyniewo Kościelne (1959–72) Dobrzyniówka (1954–59) Dojlidy Górne (1959–71) Dorożki (1954–59) Fasty (1954–68) Folwarki Tylwickie (1954–71) Gnieciuki (1954–59) Grabówka (1954–71) Gródek (1954–72) Horodniany (1954 → i ← 1956–72) Jałówka (1954–71) Jeżewo (← 1958–72) Juchnowiec Dolny (1954–72) Jurowce (1954–61) Juszkowy Gród (1954–72) Kamionka (1954–59) Konowały (1954–72) Kozińce (1954–72) Koźliki (1954–59) Królowy Most (1954–72) Kuriany (1954–59) Lewickie (1954–59) Łopuchowo (← 1958–59) Michałowo (1954–72) Mostowlany (1954–59) Nowa Wola (1954–59) Nowe Aleksandrowo (1954–59) Ogrodniczki (1954–71) Olmonty (1954–59) Pogorzałki (1954–61) Rafałówka (1959–72) Rogowo (1954–59) Rudnia (1954–57) Rynki (1954 →) Rzędziany (← 1958–61) Saniki (← 1958–59) Simuny (1954–59) Studzianki (1954–61) Szymki (1954–72) Topolany (1954–59) Trypucie (1954 →) Turośl Dolna (1954 →) Turośl Kościelna (1954 →) Tykocin (← 1958–72) Uhowo (1954 →) Waliły-Stacja (1954–68) Wasilków (1961–72) Wiejki (1954–59) Zabłudów (1959–72) Załuki (1954–59) Zaścianki (1972) Zawady (1954 →) Zawyki (1954 →) Złotoria (← 1958–72) Zubki (1954–72) Zwierki (1954–59) Żuki (1954–59)