Przejdź do zawartości

Gromada Herkulesa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gromada Herkulesa
Ilustracja
Gromada Herkulesa (M13)
Odkrywca

Edmond Halley

Data odkrycia

1714

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Herkules

Typ

klasa V

Rektascensja

16h 41m 41,44s

Deklinacja

+36° 27′ 36,9″

Odległość

25,1 tys. ly (7,7 kpc)

Jasność obserwowana

5,8 m[1]

Rozmiar kątowy

20'[1]

Charakterystyka fizyczna
Wymiary

Ø 145 ly

Liczba gwiazd

kilkaset tys.

Alternatywne oznaczenia
Messier 13, M13, NGC 6205, GCl 45, C 1639+365
Mapa gromady
Konstelacja Herkulesa

Gromada Herkulesa (znana również jako Messier 13, M13 lub NGC 6205) – gromada kulista w gwiazdozbiorze Herkulesa. Została odkryta w 1714 roku przez Edmonda Halleya[3][1]. 1 czerwca 1764 roku Charles Messier dodał ją do swego katalogu jako M13[1].

M13 jest gromadą o średnicy około 145 lat świetlnych i znajduje się w odległości 25,1 tysiąca lat świetlnych od Ziemi[1]. Jako obiekt o jasności 5,8 magnitudo, zajmujący na niebie obszar 20 minut kątowych, Gromada Herkulesa jest widoczna nieuzbrojonym okiem tylko w bardzo sprzyjających warunkach. Za pomocą teleskopu o aperturze 100 mm można rozróżnić pojedyncze gwiazdy[4]. Jest największą i najjaśniejszą gromadą kulistą północnej półkuli nieba[5]. W jądrze znajdują się trzy połączone ciemne pasma zwane Śmigłem[6].

Zawiera kilkaset tysięcy gwiazd[1], być może nawet około miliona[3].

W pobliżu, 28 minut kątowych na północny wschód, widoczna jest galaktyka NGC 6207.

W 1974 za pomocą radioteleskopu w Arecibo w kierunku gromady została wysłana zapisana w kodzie binarnym wiadomość zawierająca kilka podstawowych informacji na temat ludzkości i jej wiedzy, tzw. wiadomość Arecibo[7].

W fantastyce naukowej

[edytuj | edytuj kod]

W serii science fiction Perry Rhodan, Gromada Herkulesa jest domem rasy Arkonidów. Na jednej z planet tej gromady rozgrywa się także akcja powieści Bohdana Peteckiego – „Messier 13".

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Messier 13 w SEDS.org (ang.).
  2. Duncan A. Forbes, Terry Bridges. Accreted versus In Situ Milky Way Globular Clusters. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 404 (3), s. 1203–1214, 2010-05-21. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2010.16373.x. (ang.). 
  3. a b Courtney Seligman: NGC 6205. Celestial Atlas. [dostęp 2015-03-04]. (ang.).
  4. Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 158. ISBN 978-83-7073-928-7.
  5. Przewodnik po gwiazdozbiorach. W: Jan Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne z przewodnikiem po gwiazdozbiorach. Bielsko-Biała: PPU „PARK” Sp. z o.o., 2002, s. 86. ISBN 83-7266-156-1.
  6. Praca zbiorowa: KOSMOS. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2010, s. 382. ISBN 978-83-7670-323-7.
  7. Gromada Herkulesa w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]