Przejdź do zawartości

Pomarańcza olbrzymia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pomarańcza olbrzymia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

rutowate

Rodzaj

cytrus

Gatunek

pomarańcza olbrzymia

Nazwa systematyczna
Citrus maxima (Burm. f.) Merr
Interpr. Herb. amboin. 296. 1917
Synonimy
  • Aurantium maximum Burm.
  • Citrus aurantium var. grandis L.
  • Citrus decumana L..
  • Citrus grandis Osbeck[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu

Pomarańcza olbrzymia, pomelo, pompela, szadok Citrus maxima (Burm. f.) Merr – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych.

Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej[5], z centrum w Malezji i Indonezji[3], ale rośnie też dziko na Fidżi. Prawdopodobnie wprowadzony do Chin ok. 100 r.p.n.e. i od tego czasu szeroko uprawiany w prowincjach południowych (Kuangsi, Guangdong, Fujian), a także w Tajlandii, południowej Japonii i na Tajwanie. Pod koniec XVII w. przywiezione do Ameryki przez kapitana Shaddocka i od 1696 uprawiane na Barbadosie. W krajach zachodnich pomelo jest głównie znane jako przodek grejpfruta[5] (krzyżówki pomelo z pomarańczą chińską).

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewo o kulistej koronie dorastające do 12 m wysokości.
Liście
Podłużnie jajowate, duże, o karbowanych brzegach i szeroko oskrzydlonym ogonku liściowym.
Kwiaty
O średnicy do 5 cm, 5-płatkowej koronie, 1 słupku i licznych pręcikach. Płatki korony białe, z zewnątrz zielono nakrapiane.
Owoce
Bardzo duże owoce, kuliste, ich masa może dochodzić nawet do 2 kg, a średnica do 20 cm. Są żółte, żółtozielone lub różowe, mają grubą, pokrytą woskiem skórkę (do 5 cm). Miąższ jest żółtawy lub różowy, podzielony na segmenty, wewnątrz są liczne nasiona. W smaku podobne do grejpfrutów, są jednak pozbawione silnej goryczki oraz mniej soczyste. Są to największe owoce z rodzaju cytrus (Citrus).
Owoce
Kwiat

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
  3. a b Citrus maxima (Burm.) Merr. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland., 04-11-2015. [dostęp 2015-11-04].
  4. Citrus maxima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d Pummelo Citrus maxima. W: Julia F. Morton: Fruits of Warm Climates. Julia F. Morton; Purdue University, 1987, s. 147–151. ISBN 0-9610184-1-0.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.