Massospondiluslar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Massospondiluslar
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Massospondiluslar
Beynəlxalq elmi adı

Мassospondiluslar (lat. Massospondylus) — Yura dövrünün əvvəllərində (200–183 milyon il əvvəl) yaşamış otyeyən dinozavr. Dünyanın ən qədim dinozavrlarındandır. Massospondylus sözünün mənası: yun. μάσσων (massōn, "uzun") və yun. σπόνδυλος (spondylos, "onurğa").

İlk dəfə 1854-cü ildə Riçard Ouen tərəfindən Cənubi Afrika ərazisində aşkarlanmış qalıqlar əsasında qeydə alınır. Qalıqları Lesoto, Zimbabve, Namibiya, CAR, ABŞHindistan ərazilərində aşkarlanmışdır.

Мassospondiluslar uzun boyun və quyruğa sahib idilər. Yetkin fərdlərin uzunluğu 5 metr təşkil edirdi. Onlar arxa ayaqları üzərində gəzirdilər. Ön ətrafları isə qidanı saxlamaq üçün istifadə edilirdi. Balalar isə dörd ayaqları üzərində gəzirdilər. Bu səbəbdən analarının qayğılarına ehtiyacı olu.

2012-ci ildə Qızıl Qapı Milli Parkında (ing. Golden Gate Highlands) (Cənubi Afrikada) paleontoloqlar qrupu başda Robert Reyş (ing. Robert Reisz) qədim dinozavr yumurtaları olan yuva aşkarlamışlar[1].

  • M. carinatus;
  • M. kaalae Barrett, 2009 — növ, Yura dövründə təxmini 199–189 milyon il əvvəl yaşamışlar. 2009-cu ildə kəlləsinin hissələri aşkarlanmışdır. Onların qalıqları Voyizane adlı yerdə, Upper Elliot formasiyasında Cənubi Amerika ərazisində aşkarlanmışdır[2];
  • M. rawesi.
  1. Nicolle Wahl. "Ancient dinosaur nursery oldest nesting site yet found" (ingilis). University of Toronto. 2012-01-24. 2014-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-31.
  2. P. M. Barrett. 2009. A new basal sauropodomorph dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology 29(4):1032–1045.