Jump to content

Naomh Aodhán (Maodhóg)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaNaomh Aodhán

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith6 haois
Contae an Chabháin Cuir in eagar ar Wikidata
Bás627

Fearna Cuir in eagar ar Wikidata
Easpag
Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmsagart Cuir in eagar ar Wikidata
Mac/iníon léinn de chuidNaomh Dáibhí agus Fionnán Chluain Ioraird
TeangachaAn Ghaeilge
Ardú
Lá féile31 Eanáir Cuir in eagar ar Wikidata
Naomh Aodhán, Wexford Church of the Assumption, South Aisle, Harry Clarke

Easpag Fhearna ba ea Naomh Aodhán (nó Áedan, Aidan, srl) timpeall 550-558. Ceiliúrtar a lá féile ar 31 Eanáir.

Aodh an t-ainm baiste a bhí air (nó Aedh, Aed srl nó Hugh i mBéarla).

Thugtaí M’AodhógMo Aodh Óg mar ainm ceana air (nó Saint Máedóc of FernsMogue i mBéarla uaireanta[1]).

Is ó na focail ar ‘tine’ nó ‘solas’ a tháinig an t-ainm Aodh is cosúil, dia as an domhan thíos.[2]

Ardeaglais Naomh Aodhán in Inis Córthaidh

I mBréifne[3], i gContae an Chabháin, a rugadh Aodhán, b'fhéidir.[4][5][6][7] Thug a athair é mar ghiall do Ainmire, Rí na hÉireann, a bhí chomh sásta sin leis gur thug sé a saoirse dó féin agus do na gialla eile. Rinne sé staidéar faoi Naomh Dáibhí sa Bhreatain Bheag.

Ceannaire reiligiúnach

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Nuair a d’fhill Aodhán, bhunaigh sé mainistir i bhFearna. Rinneadh easpag ansin de, an chéad easpag ar Fhearna, agus bhí cáil na naofachta agus na féile air.

Níos déanaí, bhunaigh sé mainistir i nDroim Leathan agus ceann eile i Ros Inbhír.

D’éag sé sa bhliain 626. Dearbhaíonn na Beathaí a scríobhadh faoi gur mhór an urraim a bhí ag an bpobal dó i ndeoisí Chille Móire agus Fhearna.

Míorúilti, iontais agus piseoga

[cuir in eagar | athraigh foinse]

• Rinne Aodhán troscadh ar uisce agus ar arán eorna amháin ar feadh seacht mbliana agus dúirt 500 salm in aghaidh an lae,deirtear.[5]

• Ghléas daoine mar bhacaigh le cluain a chur ar Aodhán agus cabhair a lorg uaidh. Thuig Aodhán an méid a bhí déanta acu agus bhronn sé a gcuid éadaí ar bhochtáin a raibh sé tuillte acu.

• Lá agus é ag guí is ag staidéar, rith fia ina threo agus dídean ó chú á lorg aige. Leag sé clár scríofa a bhí aige anuas ar cheann an fhia, agus d’imigh sé ó radharc go dtí gur imigh an cú.

• Bhí amhras ann go raibh beirt fhear a thit san abhainn báite, ach rug Aodhán beo as an uisce orthu.

• Rinne a lucht leanúna gearán faoi nach raibh go leor uisce sa mhainistir acu. Thug sé treoir dóibh crann a leagadh, agus nuair a rinneadar amhlaidh tháinig brúcht uisce ón gcrann. Tugadh tobar Aodháin ina dhiaidh sin air.[5]

• Nuair a bhí gá ann mainistir a thógáil, bheannaigh sé lámha fhir gan oiliúint agus rinneadh saor cloiche as, duine a rinne tógáil agus maisiú ar mhainistreacha Aodháin.[5]

Ros Mhic Thriúin

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. "Máedóc of Ferns" (as en) (2018-08-11). Wikipedia. 
  2. dioceseofkerry.ie (2012). "Seachtain Na Scoileanna Caitliceacha 2012". Dáta rochtana: 2019.
  3. "Naomh Aodhán (Maodhóg), easpag: Eanáir 30 | Cumann na Sagart". www.cumannnasagart.ie. Dáta rochtana: 2019-01-30.[nasc briste go buan]
  4. ach in Eachra, Co Laois, Maodhóg nó Aodhán (‘Aedan Echaird’, Corpus Genealogiarum Sanctorum Hiberniae 707.11) ab ainm don naomh a bhí ina chónaí in Eachaireadh. "Bábhún Eachra/Baunaghra" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2022-01-31.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 "Rugadh i gConnacht é" anseo .... catholicbishops.ie (2013). "Seachtain na Scoileanna Caitliceacha 2012". Dáta rochtana: 2022.
  6. "Classroom Resources – Diocese of Kerry" (en-US). Dáta rochtana: 2022-01-31.
  7. "January Liturgical Calendar 2021 - Diocese of Ferns" (en-US). Dáta rochtana: 2022-01-31.