Jump to content

Íolbhriseadh

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
“Caithréim an Cheartchreidimh“ ar íolbhriseadh faoin Bhanimpire Biosántach Theodora agus a mac Mícheál III. Íocón ó dheireadh an 14ú nó tús an 15ú haois.

Is éard atá i gceist le híolbhriseadh (Béarla: iconoclasm, ón Ghréigis εἰκών “íocón” + κλάω “briseadh”) ná creideamh sa tábhacht a bhaineann le scriosadh íocón, íol, agus íomhánna eile, go minic ar chúiseanna creidimh nó polaitíochta. Tugtar íolbhristeoir ar dhuine a ghlacann páirt san íolbhriseadh, nó a thacaíonn leis.

De ghnáth, tarlaíonn íolbhriseadh mar thoradh ar aighneas seicteach idir faicsin laistigh den reiligiún céanna, ach is féidir le lucht leanúna reiligiúin amháin íolbhriseadh a dhéanamh in aghaidh reiligiún eile. Eascraíonn an téarma ón íolbhriseadh Biosántach, streachailt idir daoine ar son agus in aghaidh íocón reiligiúnach san Impireacht Bhiosántach ó 726 go 842 AD. Bíonn an t-íolbhriseadh is láidre i measc reiligiún a chuireann i gcoinne an íoladhartha, na reiligiúin Abrahámacha san áireamh. Lasmuigh den chomhthéacs reiligiúnda, is féidir an téarma “íolbhriseadh” a úsáid mar chur síos ar ghluaiseachtaí a thacaíonn le scriosadh forleathan siombailí idé-eolaíochta, mar shampla scriosadh shiombailí na monarcachta le linn Réabhlóid na Fraince.