Saltar ao contido

Ad libitum

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O compositor Erik Satie usou o recuso ad libitum en moitas das súas obras.

Ad libitum é unha locución latina que significa literalmente “a pracer, á vontade” que poderiamos traducir como “como se queira”.[1] Con frecuencia aparece abreviado como ad lib. A expresión a bene placito (ó bo pracer dun) é aproximadamente sinónima e menos común. A súa forma italiana a piacere entrou na lingua vehicular musical. Este termo, como veremos a continuación, emprégase en distintas disciplinas como a música, a bioloxía ou a política.

En música

[editar | editar a fonte]

Neste campo ad libitum é unha indicación musical que significa “á vontade” e pode aparecer en partituras e partichelas. Pode ter varios significados ó sinalar que o intérprete musical ou director ten á súa disposición unha variedade de criterios que pode adoptar con respecto a unha pasaxe determinada:[2][3]

  • para interpretar a pasaxe nun ritmo libre en lugar do tempo estrito ou “metronómico”. É a práctica coñecida como rubato cando non está expresamente indicada polo compositor. A alteración afecta só ós tempos, pero nunca ás notas.
  • para improvisar unha liña melódica que encaixe na estrutura xeral establecida polas notas ou os acordes anotados na pasaxe.
  • para omitir unha parte instrumental, como pode ser un acompañamento que non é esencial, pola duración da pasaxe. Neste caso é a indicación oposta a obbligato.[1]
  • cando aparece a frase “repetir ad libitum”, para tocar a pasaxe dun número arbitrario de veces (véxase ostinato).

A indicación a piacere ten un significado máis restrinxido, xeralmente en referencia a soamente os dous primeiros tipos de criterios. A música barroca, en especial, conta cun ad libitum escrito ou implícito, conforme ó cal a maioría dos compositores insinúan a liberdade que ten o intérprete e o director da orquestra. Para a música clásica posterior ó estilo barroco e o jazz, véxase cadenza. Foi un recurso empregado con frecuencia por Erik Satie.

Noutros campos

[editar | editar a fonte]

Na bioloxía

[editar | editar a fonte]

Ad libitum emprégase tamén en psicoloxía e en bioloxía para referirse ó peso dun animal cando aínda non se lle impuxo ningún control sobre a súa alimentación. Un exemplo disto podería ser: “O peso ad libitum da rata foi de 320 gramos”. En estudos nutricionais, a frase denota o libre acceso dun animal á auga ou ó alimento cando deixamos que sexan as necesidades biolóxicas deste as que regulen o consumo.[4] Por exemplo: “Proporcionóuselle ás ratas acceso ad libitum a alimentos e auga.”

Nos estudos de campo da bioloxía tamén pode significar que a información foi obtida espontaneamente sen un método específico.

Na medicina

[editar | editar a fonte]

Nos prospectos e investigación clínica, a abreviación ad lib. indica que a administración depende da vontade do paciente.[5]

Na liturxia católica

[editar | editar a fonte]

Ad libitum utilízase na liturxia católica cando se fai referencia a unha festa relixiosa ou memoria libre da celebración dun santo do santoral católico que se pode celebrar ou non, a consideración ou discreción do celebrante ou presidente da celebración litúrxica.

En política

[editar | editar a fonte]

Por suposto tamén se emprega para referirse a decisións políticas que se toman “a piacere”, é dicir, centrándose nos intereses propios no canto de nos dos votantes.

No teatro e no cine

[editar | editar a fonte]

Ad lib. emprégase para describir momentos individuais durante o teatro en directo cando un actor fala a través do seu personaxe usando palabras que non se atopan no texto da obra. Cando a actuación enteira se basea na creación espontánea o proceso chámase teatro improvisacional.

En películas o termo ad lib. refírese habitualmente a cando se interpola material non escrito no guión. Dustin Hoffman admitiu en entrevistas que a súa famosa frase “Estou camiñando aquí! Estou camiñando aquí” como “Ratso” Rizzo en Cowboy de medianoite fora ad libitum.

  1. 1,0 1,1 Randel (2003), p. 14
  2. Pérez Gutiérrez (1985), p.10
  3. Bedard, p. 27
  4. Cheverud (2005), p. 107
  5. Normén (2004), p. 243

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]