Saltar ao contido

Glicosa 6-fosfato

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Glicosa 6-fosfato


Estrutura químia da glicosa 6-fosfato
Nome IUPAC Ácido (3,4,5,6- tetrahidroxi
tetrahidropirano-2-il)
metoxifosfónico
Outros nombres Glicosa-6-P
Éster de Robison
Fórmula empírica C6H13O9P
Masa molecular 260.136 g/mol
Estado físico/Cor
Número CAS 56-73-5
Propiedades
Densidade
Punto de fusión
Punto de ebulición
Solubilidade en auga

A glucosa 6-fosfato (tamén escrita glicosa-6-fosfato) é unha molécula de glicosa fosforilada no carbono 6. É un composto moi común nas células, xa que a gran maioría da glicosa que entra na célula termina sendo fosforilada e convertida en glucosa 6-fosfato; unha vez fosforilada a carga negativa do fosfato a pH celular impídelle saír da célula. Intervén en diversas rutas metabólicas entre as que podemos salientar as seguintes:

Además, la glucosa-6-fosfato puede ser convertida en glucógeno o en almidón, como almacén energético depositado en el hígado o en el músculo.

Produción de glicosa 6-fosfato

Pode obterse glicosa 6-fosfato a partir da glicosa que entra na célula, ou a partir da glicosa 1-fosfato procedente da degradación do glicóxeno.

No interior da célula, a glicosa 6-fosfato é producida pola fosforilación da glicosa no seu carbono 6. Esta reacción é catalizada polo encima hexoquinase na maioría das células, e nos animais superiores, tamén pola glicoquinase, en determinadas células como os hepatocitos do fígado. Esta reacción consome una molécula de ATP.

A glicosa 6-fosfato tamén puede producirse durante a glicoxenólise (degradación do glicóxeno), a partir da glicosa 1-fosfato, o primeiro produto xerado na degradación do glicóxeno. A transformación entre ambas catalízaa a fosfoglicomutase.

Glicólise e gliconeoxénese

Cando a célula precisa enerxía ou compostos carbonados para procesos de síntesis (anabolismo), a glicosa 6-fosfato entrará na ruta da glicólise. Nesta ruta a glicosa-6-fosfato será isomerizada a frutosa 6-fosfato por medio do encima glicosa 6-fosfato isomerase (ou fosfoglicoisomerase). A reacción é reversible e implica o desprazamento do osíxeno do carbonilo desde o carbono 1 ao carbono 2.

Na gliconeoxénese a reacción anterior transcorre en sentido inverso, grazas á súa reversibilidade.


Ruta da pentosa fosfato

Cando hai pouco NADPH na célula ou cando se necesitan precursores para a síntese de nucleótidos ou de proteínas, a glicosa 6-fosfato entra na ruta da pentosa fosfato. Nesta ruta, a glicosa 6-fosfato será deshidroxenada pola acción do encima glicosa 6-fosfato deshidroxenase, dando lugar a 6-fosfogliconolactona e formándose NADPH.

Formación de glicóxeno

Se os niveis de glicosa en sangue son elevados, o organismo activará os mecanismos necesarios para almacenar e retirar da circulación sanguínea ese exceso de glicosa. Tras ser convertida en glicosa-6-fosfato, a glicosa 6-fosfato isomerase vaina converter no seu isómero glicosa 1-fosfato, o cal pode combinarse con UTP para formar UDP-glicosa. A UDP-glicosa é a forma activa necesaria para poder incorporarse como un residuo adicional ao extremo non redutor dunha cadea de glicóxeno, nunha reacción catalizada pola glicóxeno sintase.

A glicosa 6-fosfato é un activador alostérico da glicóxeno sintase, polo que cando os niveis de glicosa en sangue son altos, vaise formar moita glicosa 6-fosfato, que activará o encima para almacenarse como glicóxeno. O encima é inhibido polas hormonas glucagón e adrenalina.

Cando se necesita glicosa actívase a degradación do glicóxeno, na cal actúa a glicóxeno fosforilase, que libera residuos de gliósa do glicóxeno en forma de glicosa 1-fosfato, que despois se converterá en glicosa 6-fosfato e esta despois en glicosa.

Formación de glicosa libre sanguínea

Os hepatocitos expresan o encima glicosa-6-fosfatasa, que elimina o grupo fosfato da glicosa 6-fosfato. Esta glicosa libre pasa á corrente sanguínea onde poderá ser utilizada por outras células do organismo.

Notas

  • Biochemistry (5th ed.). W.H. Freeman and Company. ISBN 0-7167-3051-0.  A referencia usa o parámetro obsoleto |coautores= (Axuda); Parámetro descoñecido |nombre= ignorado (suxírese |nome=) (Axuda); Parámetro descoñecido |apellidos= ignorado (suxírese |apelidos=) (Axuda); Parámetro descoñecido |ubicación= ignorado (suxírese |lugar=) (Axuda); Parámetro descoñecido |año= ignorado (suxírese |ano=) (Axuda); |coautores= require |autor= (Axuda)

Véxase tamén