Saltar ao contido

Gottfried Wilhelm Leibniz

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Revisión feita o 25 de xaneiro de 2019 ás 22:55 por Elisardojm (conversa | contribucións) (concirne)

Modelo:Científico Gottfried Wilhelm von Leibniz, nado en Leipzig o 1 de xullo de 1646 e finado en Hannover o 14 de novembro de 1716, foi un filósofo, científico, matemático, diplomático e bibliotecario alemán. Acredítaselle a creación do termo "función" (1694), que usou para describir unha cantidade relacionada cunha curva, como por exemplo a inclinación dunha curva ou un punto calquera dunha curva. En xeral, xunto con Newton, considérase a Leibniz como protagonista do desenvolvemento do cálculo moderno; en particular polo seu desenvolvemento do Cálculo Integral e da Regra do produto.

Demostrou xenialidade tamén nos campos da lei, relixión, política, historia, literatura, lóxica, metafísica e filosofía. Foi o primeiro en comprender que a anatomía da lóxica -as leis do pensamento- é un asunto de análise combinatoria. Na súa visión da existencia dunha “característica universal”, Leibniz atopábase dous séculos por diante, no que concirne á matemática e á lóxica. A unión nun único cerebro, da máis alta habilidade en dous amplos dominios do pensamento matemático, o analítico e o combinatorio, ou o continuo e o descontinuo, non ten precedentes nin antes nin despois de Leibniz. Foi o único home na historia da matemática, que tivo estas dúas calidades de pensamento nun grao superlativo.

Traxectoria

Infancia

Leibniz era fillo dun profesor universitario de filosofía moral e pertencía a unha familia que servira ao goberno saxón durante tres xeracións, seu pai morreu cando Leibniz contaba con seis anos. Comezou a dar mostras da súa precocidade moi pronto, sendo capaz de compor poemas en latín con tan só oito anos, con doce comezou a introducirse na lóxica aristotélica a través da filosofía escolástica.

Formación

En 1661, aos 15 anos, ingresou na Universidade de Leipzig como estudante de Dereito, institución na que aos 17 anos obtivo o doutoramento polo seu ensaio preenunciando unha das máis importantes doutrinas da súa posterior filosofía. Porén este título serialle retirado alegandose a súa xuventude. En 1663 trasladouse á Universidade de Jena, onde estudou matemáticas con E. Weigel. En 1666 obtivo en Altdorf o título que se lle negara en Leipzig. Pese a este recoñecemento rexeitaría o ofrecemento dunha cátedra e en 1667 entrou ao servizo do arcebispo elector de Maguncia coma diplomático.

Neste cargo diplomático foi enviado a París para disuadir a Luís XIV da súa empresa de invadir o Sacro Imperio Romano Xermánico, pese a fracasar na súa misión permaneceu en París cinco anos.

Labor científica

Na capital francesa desenvolveu unha ampla labor intelectual, na que destaca a invención da súa máquina de calcular capaz de realizar operacións de multiplicación, división e extracción de raices cadradas, así coma a elaboración das bases do cálculo infinitesimal, este modelo superou ao que fora creado por Pascal. Presentou este invento en encontros da Royal Society en Londres, sendo elixido membro estranxeiro da Sociedade antes da súa volta a París en 1673.

En 1676 foi nomeado bibliotecario do Duque de Hannover, de quen tamén sería conselleiro e historiador da casa ducal. Trala morte da duquesa Sofía Carlota en 1705, ca que entablara unha grande amizade, o seu papel coma conselleiro foi decaendo adicando os seus últimos anos á súa tarefa de historiador e á redacción das súas obras filosóficas máis importantes, que se publicaron postumamente.

O seu legado

En 1676, xa tiña desenvolvidas algunhas fórmulas elementais do cálculo, e tiña descuberto o teorema fundamental do cálculo que só foi publicado o 11 de xullo de 1677, once anos despois da descuberta non publicada de Newton. No período entre 1677 e 1704, o cálculo Leibniziano foi desenvolvido como instrumento de forza real, e doada aplicabilidade no Continente, mentres en Inglaterra, debido á desgana de Newton en dividir as súas descubertas matemáticas, o cálculo continuaba unha curiosidade relativamente non procurada.

Durante toda a súa vida, paralelamente á matemática, Leibniz traballou para aristócratas, buscando nas súas xenealoxías probas legais do seu dereito ao título, tendo pasado os seus últimos corenta anos, traballando exclusivamente para a familia Brunswick chegando a confirmar aos seus empregadores, o dereito a metade de todos os tronos da Europa. As súas investigacións levárono a través de Alemaña, Austria e Italia de 1687 a 1690. En 1700, Leibniz organizou a Academia de Ciencias de Berlín da cal foi o primeiro presidente. Esta Academia permaneceu como unha das tres ou catro principais do Mundo, ata que os Nazis a eliminaron. Morreu solitario e esquecido, tendo sido acompañado, á súa última morada, polo seu secretario, única testemuña dos seus últimos días.

Polémica sobre o cálculo diferencial

Entre as moitas achegas que fixo ás matemáticas destaca o cálculo diferencial, que foi descuberto por Leibniz e Isaac Newton de xeito independente. Isto provocou unha longa controversia entre os matemáticos ingleses e os do continente pola autoría deste descubrimento, que levaría ó illamento dos matemáticos británicos durante dous séculos (que seguían a usar a complexa notación usada por Newton) o que lles produciu un notable atraso neste campo. Mentres, os europeos usaron a notación de Leibniz, moito máis sinxela e práctica e que é a que se segue a usar hoxe en día.

Isaac Newton chamaba « fluxion » á notación diferencial , do simbolo para a integración matemática da función.

Véxase tamén

Bibliografía

  • Gottfried Wilhelm Leibniz, Obras filosóficas y científicas, coord. Juan Antonio Nicolás, Granada: Comares, 2007ss. (publicados: volumen 2, "Metafísica" (2010); volumen 5, "Lengua universal, característica y lógica" (2013); volumen 8, "Escritos Científicos" (2009); volumen 10: "Ensayos de Teodicea" (2012); volumen 14: "Correspondencia I: Arnauld - Des Bosses" (2007); volumen 16: "Correspondencia III: Johann Bernoulli - De Volder" (2011)).
  • Gottfried Leibniz (2011). Javier Echeverría, ed. Obra completa. Biblioteca de Grandes Pensadores. Escritos metodológicos y epistemológicos; Escritos filosóficos; Escritos lógico-matemáticos; Escritos sobre máquinas y ciencias físico-naturales; Escritos jurídicos, políticos y sociales; Escritos teológicos y religiosos; Apéndice: esbozo autobiográfico. Madrid: Editorial Gredos. ISBN 9788424921309. 
  • Gottfried Wilhelm Leibniz: Discurso sobre la teología natural de los chinos, edición bilingüe. Traducción, introducción y notas por Lourdes Rensoli Laliga. Buenos Aires: Biblioteca universal Martin Heidegger, 2000 (reimpr. Buenos Aires: Prometeo, 2005).
  • Gottfried Wilhelm Leibniz, Escritos filosóficos, Madrid: Mínimo Tránsito / Antonio Machado Libros, 2003.
  • Gottfried Wilhelm Leibniz, "Escritos filosóficos", edición de Ezequiel de Olaso, traducción de Roberto Torretti, Tomás E. Zwanck, y Ezequiel de Olaso Charcas, Buenos Aires, 1982.
  • Gottfried Wilhelm Leibniz, "Teodicea", traducción Eduardo Ovejero y Amaury, Aguilar, Madrid,1596.
Sobre Leibniz
  • Allison Coudert, Richard Henry Popkin, Gordon M. Weiner, Leibniz, mysticism, and religion, Kluwer Academics Publishers, Netherlands, 1998.
  • Cerqueiro Daniel, Leibnitz y la ciencia del infinito, Ediciones P.Ven., Buenos Aires, 2014.
  • Martin Heidegger: La proposición del fundamento, Ediciones del Serbal, Barcelona, 1991. Trad. de Félix Duque y Jorge Pérez de Tudela.
  • Nicholas Jolley, (ed.): The Cambridge Companion to Leibniz, Cambridge University Press, Nueva York, 1995.
  • Michael-Thomas Liske: Gottfried Wilhelm Leibniz, Beck, Münich, 2000.
  • Felipe Martínez Marzoa: Cálculo y ser: (aproximación a Leibniz), Madrid, 1991.
  • Juan Antonio Nicolás: Razón, verdad y libertad en G. W. Leibniz, Granada: Universidad de Granada, 1995.
  • Orio de Miguel, Bernardino, Leibniz y la tradición teosófico-kabbalística: Francisco Mercurio van Helmont, Universidad Complutense, Madrid, 1987.
  • José Ortega y Gasset: La idea de principio en Leibniz y la evolución de la teoría deductiva. En Obras completas, Vol. VIII, Alianza/Revista de Occidente, Madrid, 1983.
  • Lourdes Rensoli: El problema antropológico en la concepción filosófica de Gottfried Wilhelm Leibniz, Valencia: UPV,2002.
  • Manuel Sánchez Rodríguez y Sergio Rodero (ed.): Leibniz en la filosofía y la ciencia modernas, Granada: Comares, 2010.

Outros artigos

Ligazóns externas

Modelo:Wikisource author