Saltar ao contido

Escravitude na Grecia antiga

1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Estela funeraria (Ática c. -380): un mozo escravo (esquerda) diante a súa señora morta,(Gliptoteca de Múnic).[1]

A escravitude na Grecia antiga foi un compoñente esencial no desenvolvemento económico e social do mundo grego da antigüidade e estivo vixente ó longo da súa historia. Os gregos consideraron a escravitude non só como unha realidade indispensable, senón tamén como un feito ben natural; mesmo os estoicos, en xeral, ou os primeiros cristiáns non a cuestionaron.[2][3][4] A maioría dos escritores antigos entendían que a escravitude non era tan só un fenómeno natural, senón tamén necesario. Porén, tamén apareceron algúns debates illados que o denunciaron, como se observa nos diálogos socráticos, ou algúns estoicos que expresaron a primeira condena de escravitude da cal se ten un rexistro histórico.[4]

De acordo coa tradición historiográfica moderna, este artigo só falaba dos escravos-mercadoría, tamén considerados como escravos-obxecto por autores anglosaxóns, e non dos grupos cunha determinada dependencia, coma os penestas de Tesalia, os ilotas de Esparta ou os clarotas de Creta que tiñan unha posición social máis complexa, xa na liña da servidume da Idade Media. Un escravo-mercadoría é un individuo privado de liberdade e suxeito á vontade dun propietario que pode mercalo, vendelo ou alugalo coma un ben calquera.

A escravitude na Grecia antiga propón problemas importantes ós estudosos, xa que a documentación é dispar e moi fragmentada, concentrada principalmente na cidade de Atenas; dubídase do nivel de implantación da escravitude en Esparta xa que hai moi pouco información. Ningún tratado fai referencia esplicitamente ó tema, e a miúdo a terminoloxía é pouco precisa. Os argumentos xudiciais do século -IV, unha boa fonte documental, non detallaban determinados aspectos relacionados cos escravos, xa que eran visto como unha fonte de ingresos. A comedia presenta os escravos de comedia, e a traxedia os escravos de traxedia, pero tan só son unha fonte indirecta de coñecemento da situación. Por outra banda, na produción iconográfica ou nas estelas funeraries, é difícil distinguir un escravo dun artesán.

Actualmente, a escravitude grega é obxecto de debates historiográficos e, en particular, o debate céntrase arredor de dúas cuestións: Se se pode dicir que a sociedade grega era escravista; e, a segunda, se os escravos gregos formaban unha clase social.[5]

  1. Sobre as posturas tradicionais ds estelas funerarias, ver Felix M. Wassermann. "Serenity and Repose: Life and Death on Attic Tombstones", The Classical Journal, vol. 64, núm. 5, páx. 198.
  2. John Byron. Slavery Metaphors in Early Judaism and Pauline Christianity: A Traditio-historical and Exegetical Examination, Mohr Siebeck, 2003, ISBN 3-16-148079-1, páx. 40
  3. Roland De Vaux, John McHugh. Ancient Israel: Its Life and Institutions, Wm. B. Eerdmans Publishing, 1997, ISBN 0-8028-4278-X, páx. 80
  4. 4,0 4,1 J.M. Roberts. The New Penguin History of the World, páx. 176–177, 223
  5. Garlan, páx. 201.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Brulé, P. (1978a). "Signification historique de la piraterie grecque ", Dialogues d'histoire ancienne núm. 4 (1978), páx. 1–16.
  • Brulé, P. (1992). "Infanticide et abandon d'enfants", Dialogues d'histoire ancienne núm. 18 (1992), páx. 53–90.
  • Burkert, W. Greek Religion. Oxford: Blackwell Publishing, 1985. ISBN 0-631-15624-0, (orixinalmente publicado en alemán: Grieschische Religion der archaischen und klassischen Epoche. Stuttgart Verlag W. Kohlhammer, 1977).
  • Carlier, P. Le IVe siècle grec jusqu'à la mort d'Alexandre. París: Seuil, 1995. ISBN 2-02-013129-3
  • Cartledge, P. "Rebels and Sambos in Classical Greece", Spartan Reflections. Berkeley: University of California Press, 2003, páx. 127–152 ISBN 0-520-23124-4
  • Chantraine, P. Dictionnaire étymologique de la langue grecque. París: Klincksieck, 1999 (nova edición). ISBN 2-252-03277-4
  • Dareste R., Haussoullier B., Reinach Th. Recueil des inscriptions juridiques grecques, vol. II. París: E. Leroux, 1904.
  • Ducat, Jean. Les Hilotes, BCH suppl.20. París: publicacions de l'École française d'Athènes, 1990 ISBN 2-86958-034-7
  • Dunant, C., Pouilloux, J. Recherches sur l'histoire et les cultes de Thasos II. París: publicacions de l'École française d'Athènes, 1958.

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]