Saltar ao contido

Parentesco

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Unha familia

O parentesco é o vínculo que existe entre dúas persoas por consanguinidade, afinidade, adopción, matrimonio ou outra relación estable de afectividade análoga a esta.[1]

En sentido estrito, é o vínculo que une ás persoas que descenden unhas doutras ou que teñen un ascendente común, isto é, que se achan unidas por unha comunidade de sangue. En sentido amplo, parentesco é a relación ou unión de varias persoas por virtude da natureza ou a lei. En particular, pódese sinalar que o parentesco é común en todas as familias do mundo.

(...) é o nexo xurídico que existe entre os descendentes dun proxenitor común, entre un cónxuxe e os parentes doutro consorte, ou entre o adoptante e o adoptado.
Gallegos, 2006, páx. 65[2]

Formas de parentesco

[editar | editar a fonte]

O parentesco entre dúas persoas pódese producir de tres formas diferentes:

Relacións de parentesco en español. Os sistemas terminolóxicos de parentesco poden ser completamente diferentes en distintas sociedades. Dentro desa clasificación antropolóxica, o sistema castelanfalante corresponde ao sistema esquimó de parentesco.

Parentesco de consanguinidade

[editar | editar a fonte]

O parentesco de consanguinidade é a relación que existe entre as persoas unidas por un vínculo de sangue, é dicir, que teñen polo menos un ascendente en común. A proximidade no parentesco por consanguinidade determínase polo número de xeracións que separan aos dous parentes, e mídese en graos, correspondendo cada grao á separación entre unha persoa e os seus pais ou fillos.

Estes vínculos de parentesco consanguíneo organízanse en liñas de parentesco, formadas por unha serie consecutiva de graos, entre as que se poden distinguir:

  • Liña recta: a serie de graos existente entre persoas que descenden unha da outra.
    • Liña recta ascendente: une a alguén con aqueles dos que descende de maneira directa: pais, avós, bisavós, tataravós,
    • Liña recta descendente: liga ao devanceiro cos que descenden sucesivamente del de maneira directa: fillos, netos, bisnetos, tataranetos,
  • Liña colateral: a serie de graos existente entre persoas que teñen un ascendente común, sen descender unha da outra: irmáns, tíos, curmáns...

Isto atópase regulado nos artigos 915 a 918 do Código civil español, no artigo 27 do Código civil chileno, nos artigos 190 a 198 do Código civil guatemalteco e nos artigos 37 a 39 do Código Civil venezolano.

Parentesco de afinidade

[editar | editar a fonte]

A afinidade é o vínculo que se establece entre un cónxuxe e os parentes consanguíneos do outro, ou ben, reciprocamente, entre unha persoa e os cónxuxes dos seus parentes consanguíneos. O grao e a liña da afinidade determínanse segundo o grao e a liña da consanguinidade. É dicir, unha persoa é parente por afinidade de todos os parentes consanguíneos do seu cónxuxe na mesma liña e grao que este o é deles por consanguinidade. Reciprocamente, os cónxuxes dos parentes consanguíneos dunha persoa son parentes por afinidade desta na mesma liña e grao que o parente consanguíneo do que son cónxuxes.

A relación existente entre un grupo de parentes consanguíneos e os parentes consanguíneos do cónxuxe dun deles, que podería denominarse «dobre afinidade» (por exemplo, a relación existente entre os consogros ou os concuñados, non xera parentesco no Dereito hispano. É dicir, o matrimonio non crea parentesco entre os consanguíneos dun dos cónxuxes e os do outro.

Tamén existe o termo «contraparente», que significa "parente de parentes": 'Non é curmán directo meu; é un contraparente porque é curmán do meu cuñado.'[3]

Parentesco civil

[editar | editar a fonte]

Entre os romanos coñecíase como agnatio ao vínculo puramente civil existente entre persoas suxeitas a unha mesma patria potestade, fosen ou non descendentes de quen a ostentaba. A natureza deste vínculo non residía no sangue, senón no poder.

A adopción tamén crea un tipo especial de parentesco, chamado «parentesco civil» ou «parentesco por adopción», entre o adoptado e o adoptante, así como entre o adoptado e a familia do adoptante. En xeral, o parentesco entre un adoptado e a súa familia adoptante considérase exactamente igual que o dun membro familiar de orixe consanguíneo.

Graos de parentesco

[editar | editar a fonte]

Estes son os graos de parentesco:[4]

  • De primeiro grao:
    • Consanguinidade: pais
    • Consanguinidade: fillos
    • Afinidade: cónxuxes
    • Afinidade: xenro/nora
    • Afinidade: sogros
  • De segundo grao:
    • Consanguinidade/Afinidade: avós
    • Consanguinidade/Afinidade: netos
    • Consanguinidade/Afinidade: irmáns
    • Afinidade: cuñados
  • De terceiro grao:
    • Consanguinidade : Bisavós e bisnetos
    • Consanguinidade/Afinidade: Tíos e sobriños
  • De cuarto grao:
    • Consanguinidade/Afinidade: Curmáns e Tíos avós.

Efectos de parentesco

[editar | editar a fonte]

Serve para ampliar a esfera de dereitos entre parentes.

Dereitos que derivan do parentesco

[editar | editar a fonte]

Os principais dereitos que derivan do parentesco son: a pensión alimenticia, a patria potestade e a herdanza.

Obrigacións que nacen do parentesco

[editar | editar a fonte]

A pensión alimenticia, no seu aspecto pasivo; o respecto e a consideración que os descendentes deben aos seus ascendentes, e a tutela lexítima.

Incapacidades que derivan do parentesco

[editar | editar a fonte]

A incapacidade para contraer matrimonio entre parentes próximos; a prohibición que impón a lei, en determinados casos, para servir como testemuñas, en xuízo, a un parente, e a incapacidade para ocupar determinados cargos da administración pública, cando un aspirante a devanditos cargos xa ocupa outros dentro da propia administración.

A obrigación alimenticia. Entre as obrigacións derivadas do parentesco figura, de modo preeminente, a obrigación alimenticia, que é recíproca, pois o que a cumpre ten, á súa vez, o dereito de esixila (Artigo 301 do Código Civil). En virtude desta obrigación, o debedor debe procurar ao acredor todos os medios necesarios para que este non careza de alimentos, habitación, medicamentos, educación, etcétera, é dicir, o necesario para vivir decorosamente.

Bioloxía evolutiva

[editar | editar a fonte]

En evolución, parentesco significa parentesco evolutivo, é dicir, dous taxons relacionados filoxeneticamente.

  1. "Parentesco". DRAE. Consultado o 17 de febreiro de 2015. 
  2. Gallegos Pérez, Nidia del Carmen (2006). La teoría del hecho y acto jurídico aplicada al derecho familiar. Tabasco: Univ. J. Autónoma de Tabasco. p. 248. ISBN 9789685748896. 
  3. Real Academia Española (2014). «contrapariente».
  4. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 24 de xullo de 2013. Consultado o 11 de agosto de 2016. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]