લીચી (ફળ)

લીચી (ખાદ્ય ભાગ)
આહારનું પોષણ મુલ્ય પ્રતિ 100 g (3.5 oz)
શક્તિ	276 kJ (66 kcal)
કાર્બોદિત પદાર્થો	16.5 g
વિટામિનો
વિટામિન સી	(87%) 72 mg
મિનરલ
કેલ્શિયમ	(1%) 5 mg
મેગ્નેશિયમ	(3%) 10 mg
ફોસ્ફરસ	(4%) 31 mg
	એકમો; μg = માઇક્રોગ્રામ • mg = મિલિગ્રામ; IU = આંતરરાષ્ટ્રિય એકમો;
	ટકાવારી અમેરિકા‍ ‍(USA)ના સંદર્ભમાં પુખ્ત વયના વ્યક્તિ માટે ભલામણ પર આધારિત છે. ; સ્ત્રોત: USDA Nutrient Database

લીચી
	લીચીના વૃક્ષ પર પાકેલી લીચી
વૈજ્ઞાનિક વર્ગીકરણ
Kingdom:	Plantae
Division:	Magnoliophyta
Class:	Magnoliopsida
Order:	Sapindales
Family:	Sapindaceae
Genus:	''Litchi''; Sonn.
Species:	''L. chinensis''
દ્વિનામી નામ
	Litchi chinensis; Sonn.

લીચી એ એક ફળ છે, જેનું વૈજ્ઞાનિક નામલીચી ચાઈનેન્સીસ (Litchi chinensis) છે, જીનસ લીચીનો એકમાત્ર સદસ્ય છે. આ ફળ સોપબૈરી વર્ગનું ફળ ગણાય છે. આ ઊષ્ણકટિબન્ધીય ફ઼ળ છે તેમ જ તેનું મૂળ નિવાસ ચીન છે. આ ફળ સામાન્યતઃ મૈડાગાસ્કર, ભારત, બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, દક્ષિણ તાઇવાન, ઉત્તરી વિયતનામ, ઇંડોનેશિયા, થાઈલૈંડ, ફિલીપીંસ અને દક્ષિણ અફ્રીકા વગેરે દેશોમાં જોવા મળે છે.

સામસીંગ, દાર્જિલિંગ, પશ્ચિમ બંગાળ, ભારત ખાતે લીચીના વૃક્ષ પર ફુલો (મ્હોર).

ઇસકા મધ્યમ ઊંચાઈ કા સદાબહાર પેડ઼ હોતા હૈ, જો કિ 15-20 મીટર તક હોતા હૈ, ઑલ્ટર્નેટ પાઇનેટ પત્તિયાં, લગભગ 15-25 સેં.મી. લમ્બી હોતી હૈં૤ નવ પલ્લવ ઉજલે તામ્રવર્ણી હોતે હૈં, ઔર પૂરે આકાર તક આતે હુએ હરે હોતે જાતે હૈં૤ પુષ્પ છોટે હરિત-શ્વેત યા પીત-શ્વેત વર્ણ કે હોતે હૈં, જો કિ 30 સેં.મી. લમ્બી પૈનિકલ પર લગતે હૈં૤ ઇસકા ફલ ડ્રૂપ પ્રકાર કા હોતા હૈ, 3-4 સે.મી. ઔર 3 સે.મી વ્યાસ કા૤ઇસકા છિલકા ગુલાબી-લાલ સે મૈરૂન તક દાને દાર હોતા હૈ, જો કિ અખાદ્ય ઔર સરલતા સે હટ જાતા હૈ૤ ઇસકે અંદર એક મીઠે, દૂધિયા શ્વેત ગૂદે વાલી, વિટામિન- સી બહુલ, કુછ-કુછ છિલે અંગૂર સી, મોટી પર્ત ઇસકે એકલ, ભૂરે, ચિકને મેવા જૈસે બીજ કો ઢંકે હોતી હૈ૤ યહ બીજ 2X1.5 નાપ કા ઓવલ આકાર કા હોતા હૈ, ઔર અખાદ્ય હોતા હૈ૤ ઇસકે ફલ જિલાઈ સે અક્તૂબર મેં ફ઼ૂલ કે લગભગ તીન માસ બાદ પકતે હૈં૤ ઇસકી દો ઉપ-જાતિયાં હૈં:-

લીચી ચિનેન્સિસ, ઉપજાતિ:chinensis, : ચીન, ઇંડોનેશિયા, લાઓસ, કમ્બોડિયા મેં૤ પત્તિયાં 4-8|
લીચી ચિનેન્સિસ, ઉપજાતિ: ફિલીપિનેન્સિસ: ફિલીપીંસ, ઇંડોનેશિયા, પત્તિયાં 2-4|