Jump to content

Վիքիպեդիա:Գլոսարիում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
↱
  • ՎՓ:ԳԼ
Օգնության էջեր
Վիքիպեդիա Օգնություն

Տե՛ս նաև Կանոնակարգեր և ուղեցույցներ


Սա Վիքի-հանրությունում գործածվող տերմինների բառարան է։։

Բովանդակություն
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ու Փ Ք Օ Ֆ
Տես նաևԱրտաքին հղումներ


C

CC
Creative Commons կազմակերպության լիցենզիա։
Commons
տես Վիքիպահեստ

Ա

Ադմին
Ադմինիստրատորի համառոտ ձև։
Արգելափակում
Վիքիպեդիա:Արգելափակում
Արխիվ
Հատուկ ենթաէջ ուր տեղափոխվում են նախկին քննարկումներ կամ տարբեր կարգավիճակի դիմումներ, որոնք չունեն ակտուալություն ներկայում, հիմնական էջերի գերլցվածությունը և ընդհանուր ընթեռնելիությունը բարձրացնելու համար։
Արտաքին հղում
Հղում դեպի Վիքիմեդիային չպատկանող կայք։ Սրա այլընտրանքներ են ներքին հղում, վիկիհղում կամ ազատ հղումը ինչպես նաև ինթերվիքի հղումը դեպի Վիքիմեդիայի ընտանիքի քույր նախագիծ։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Արտաքին հղումներ։

Անդրե Բուլը եղել է Ֆրանսիայի ամենահայտնի կահույքագործներից մեկը :

                                                                                                                                                               Անդրե Շարլ Բուլին կահույքագործությունը անցել է ժառանգաբար հորից :                                                   Հայրը` Ժան Բուլը , սկզբում ունեցել է  փոքրիկ  խանութ Գելդեբնում` Գերմանիա, այնուհետև այն տեղափոխվեց Ֆրանսիա: Ժանի որդիներից միայն Անդրեին փոխանցվեց իր ողջ գիտելիքները և Անդրեին ուղարկեց Ֆլանդիա , որտեղ նա 3 տարի սովորեց կահույքագործություն , նկարչություն և փորագրություն :                                                                                                        Այդ  ժամանակ  է ձևավորվել իր գեղարվեստական ոճը <<Ֆլամինդական Բարրոկո>>,                                   որը ներկայաքցնում է շքեղություն , ժողովրդավարություն , ցանկություն և ռեալիզմ : Վերադառնալով Փարիզ ,  Անդրեն սկզբում  փորձում է իր ստեղծագործական հմտությունները որպես նկարիչ,սակայն  այնուհետև  վերադարնում է փայտի հետ աշխատանքին : Գուցե  Անդրեն այդպես էլ մնար հերթական տաղանդավորներից մեկը , եթե չդառնար Լյուդովիկոս  XIV-ի թագավորական կահույքագործը :       
                                                     
      1670-ական թ.թ. Լյուդովիկոսը որոշում է իր արքունիքը տեղափոխել  Վերսալ :                               Մինչ այդ նա արդեն սկսել էր Լուվրի համար նախատեսված շինարարական աշխատանքները : Վերսալի աշխատանքներով զբաղվում էին հայտնի վարպետներ ` ճարտարապետ Ժ.Ա.Մանասր,նկարիչ Շ.Լեբրեն,այգեպան-պլանավորող Ա.Լենոտր :  Մնում էր կահույքի հարցը : Ընդ որում կահույքի մեծ պահանջարկ կար և դրանք պետք է լինեին իսկական արվեստի գլուխ գործոցներ : Հատուկ այդ նպատակով 1678թ. թագավորական արվեստանոցը մեծացնում են մի քանի անգամ և և այն կոչում են <<Թագավորական կահույքի մանուֆակտուրա>> : Ցավոք հենց այդ  ժամանակ մահանում է արհեստանոցի  ղեկավարը ` հայտի ատաղագործ  Ժան Մարսեն : Անդրե Շարլ Բուլը  ,  այդ ժամանակ  ձեռք էր բերել մեծ համբավ , որպես չափազանց տաղանդավոր ատաղագործ և իր արհեստանոցում  աշխատում էր շուրջ 40 մարդ :  Այդ  ժամանակ էլ  նա դարձավ թագավորական կահույքագործ : 

Սակայն որոշ պատմաբաններ այլ կարծիք;Նրանք համոզված են,որ Լյուդովիկոսը ընտրեց Բուլին շնորհիվ յուրօրինակ դիզայնի,պարադիգմի  և դասական ոճի արվեստի : 

Ֆրանսիան ամրապնդել էր իր կարգավիճակը առաջատար արվեստների ոլորտում : 1672թ.Բուլը ստանում է արքայական է  փայտի վարպետի կոչում  : Նրան  տրամադրվում է բնակելի տարածք Լուվրում  և ազատում  հարկերից : Բուլը պալատում ապրում է մինչև իր կյանքի վերջ  :
  (Բուլի էսքիզներ) 

Բուլը աշխատում էր նաև օտարերկրյա պատվիրատուների համար: Իր արտադրանքի համար հերթագրվում էին Իսպանիայի թագավոր Ֆիլիպ V-ը , Սակսոնիայի թագավոր Ֆրիդրիխ Ավգուստ II-ը : Ֆրանսիայի շատ պալատներ գեղեցկացնում էր Բուլի կահույքը` Վերսալ , Լուվր , Վո-լը-Վիկոնտ : Չնայած նրա նշանավոր լինելուն , իր աշխատանքների բարձր գներին , Բուլին միշտ չէր բավականացնում փողը : Ոչ թե այնպատճառով , որ չէր կարողանում իր գործը առաջ տանել ,պարզապես նա նկարների մեծ սիրահար և երբեք բաց չէր թողնում ոչ մի աճուրդ նկարների հետ կապված : Նա ծախսում էր հսկայական գումարներ , որպեսզի ձեռք բերի հայտնի վարպետների նկարներ կամ էսքիզներ : Բուլը հաճախակի չէր կարողանում ժամանակին վարձատրել իր վարպետներին : Պատահում էր այնպես , որ վերցրած էր լինում պատվեր և կանխավճար և չէր կատարում այն : Բուլին սպառնում էր կալանք պարտքերի դիմաց : Վերսալում նրա գույքը բռնագրավում են : Բուլին օգնում է թագավորը` պարտքերը մարելուն և պատվիրատուների հետ կոնֆլիկները հարթեցնելուն :

                                                                            <Վերսալ. Մարիա Անտուաներրայի սենյակը>             
        1720 թ .կահույքի սրահներից մեկում բռնկված հրհեհի հետևանքով Բուլի ֆինանսական վիճակը ավելի է վատանում : Այրվել էին գործիքները , նյութերը , պատրաստի արտադրանքը ` ընդհանուր 370 հազար լիր արժողությամբ : Այն ինչ չէր այրվել շտապ վաճառում էր հերթական պարտքերի մի մասը մարելու համար :  Ֆինանսական աջակցության խնդրանքով Շարլ Բուլը  նամակ է ուղարկում , սակայն  պատասխան չի ստանում : Բուլը այդպես էլ  չի ազատվում պարտքերից  մինչև իր մահը` 28 փետրվարի 1732թ. : Պարտքերը անցնում են Բուլի որդիներին : Նա ուներ յոթ երեխա,որից չորսը  շարունակում էին հոր գործը : Որդիներից մեկը կալանավորվեց պարտքերի պատճառով :         

Բուլի կահույքի պատմությունը պայմանավորված է նրանով , որ նա հանդիսանում է առաջիններից  ով դուրս եկավ Եվրոպայում իշխող իտալական բարոկոյից և անցում կատարեց կլացիզմին : Անդրե Շարլ Բուլի կահույքը , հատկապես պահարանները , զուրկ էին արխիտեկտոնիկ էլեմենտներից : Առաջին .  նրա կահույքը , հատկապես կաբինետներում  , զուրկ է  ճարտարապետական տարերից : Նա կարողացավ հասնել դրան օդային դռների  հաշվին : Դրա հետևանքով թագավորական արհեստանոցում պատրաստված կահույքը գրեթե միշտ լինում էր ուղանանկյունաձև : 
 

Большой шкаф, ок. 1710. Музей Метрополитен, Нью-Йорк


Гардероб. Ок. 1700. Дуб, эбеновое дерево, панцирь черепахи. Замки и петли оловянные с позолотой.

Երկրորդ Բուլը չէր վախենում կահույքի ֆասադը հարթ թողնելուց , ինչը այն ժամանակվա կահույքագործներին հատուկ չէր : 


Комод в стиле Людовика XIV, ок. 1710 года. Шпон ценных пород дерева, золоченые бронзовые накладки.

Բարրոկոյի ժամանակաշրջանում իրի թանկարժեքությունը կախված էր իրի վրա կատարված աշխատանքից : Հասարակ հարթ մակերեսները , առանց կորերի ,երեսապատման համարվում էր կիսատ, չմշակված և անընդունելի էր : Միայն կլասցիզմի ժամանակաշրջանում է դրությունը փոխվում : Հարթ մակերեսը դառնում է յուրահատուկ արտահայտամիջոց : Վարպետները սկսում են կիրառել լրիվ հարթ մակերեսներ : Ի հարկե Բուլը` լինելով թագավորական կահույքագործ , պետք է ցուցաբերեր ճոխություն : Այդ իսկ պատճառով Բուլի կահույքում առկա էին բարդ էլեմենտներ : Սակայն նա առաջին անգամ դարձնում է դրանք տափակ : Նա կիրառում էր ինտարսիայի և մարկետրիի տեխնիկաները , խախտում էր ֆասադի տափակությունը միայն լատունի էլեմենտներով : Այդ ժամանակներում դա շատ խիզախ որոշում էր :

 Стол, 1690-1700, Художественный музей Карнеги, Питсбург, штат Пенсильвания, США
         
           Բուլի զարդանախշերը ևս սովորական չէին : Ակնհայտ էր , որ եռամյա ուսումը Ֆլամանդրիական վարպետների մոտ անիմաստ չէր անցել : Կահույքի դեկորացիա էր ծաղկային նատուրմորտը :
  

Стол. (От 1680 до 1690). Калифорния Дворец Почетного легиона

   Ինտարսիյա Ա.-Շ Բուլի կողմից

80-ական թ.թ.XVII դ.երբ Վերսալի կահույքը հիմնականում պատրաստ էր , դեկորը կտրուկ փոխման է ենթարկվում : Կոմպոզիցիայում ի հայտ են գալիս շատ մանր և դժվար դետալներ : Փոխվում է նաև տեխնիկան : Բուլը անցում է կատարում մարկետրիի տեխնիկային :

   սեղան
   պահարան ժամացույցով Լոնդոն


 Նախշեր օգտագործվող Ա.-Շ Բուլի կողմից

ԵՎ ամենակարևորը Բուլը մեկն էր այն առաջիններից ով ոչ միայն կահույք էր ստեղծում , այլ նաև կահավորում էր սենյակներ : Նա ստեղծում էր ամեն կահույք կոնկրետ ինտերիերի համար և պահում էր հարմոնիան : Վերսալը կառուցվեց կլասցիզմի կանոններով , իսկ ռիթմիկ կլասիկ ինտերիերները չէին համադրվում բարոկկոյի կահույքի հետ : Բուլի կահույքը դիտվում է չափազանց ստատիկ , քանի որ մենք տեսնում ենք այն թանգարաններում և պալատներում , իսկ այն նախատեսված է եղել անձնական տարածքների համար , ննջասենյակների , ոչ մեծ սենյակների : Բուլի կահույքը համապատասխան ինտերիերում նայվում է շատ հարմոնիկ :

Մեծ հյուրասենյակ կահավորված Ա.-Շ Բուլի կողմից Բուլը կահույքի դեկորացիա օգտագործել է ինտարսիա և մարկետրի մեթոդները : Ինտարսիան հայտնի էր դեռ հին Եգիպտոսի ժամանակներից ինկրուստացիան փայտը փայտի մեջ : Ինտարսիայի համար տարբեր տեսակի փայտերը համապատասխան տեղավորելով ստանում էին անհրաժեշտ պատկերը , այնուհետև լավ մշակում մակերեսը :

Лобзик и станок для производства пиленого шпона. XVII век

Բուլի գլխավոր նորամուծություններից էր տարբեր նյութերի կիրառումը ` փղոսկր , գունավոր մետաղներ , կրիայի կաղապար :

Բուլը կահույքի դեկորացիայում լայն կիրառում էր նաև Պիկեի տեխնիկան : Վերջնական պատկեր ստանալու համար կահույքը սովորաբար զարդարում էին բրոնզե ռելեֆային պատկերներ :
  1710թ. Մետրոպելիտեն թանգարան, Նյու-Յորք

Դա արվում էր ոչ միայն գեղեցկության համար ,այլ նաև կահույքի մասնիկները պահպանման համար : Բրոնզե մասնիկները ևս Բուլի նորամուծություններից էին:

   պահոց.1710 թ. 
   Պահարան Լյուդովիկոս XIV ոճով

Գ

Դ

Ե

Ենթաէջ
Երկիմաստության փարատման էջ
Հատուկ էջ հոդվածների երկիմաստ անվանումների տարբերակման համար։ Օր.՝ Թումանյան (երկիմաստության փարատում)
Տես նաև Վիքիպեդիա:Երկիմաստության փարատում։
Երկիմաստության փարատում
Միևնույն բնական անվանում ունեցող երկու կամ ավելի հոդվածների ավնանումների կոնֆլիկտի փարատման պրոցես։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Երկիմաստության փարատում։
Երկիմաստություն
Երկու և ավելի իմաստ արտահայտող անվանում, որն հնարավոր է թյուրիմացություն ստեղծել հանրագիտարանում հոդված որոնողի մոտ։ Օր.՝ Թումանյան և Թումանյան։

Զ

Է

Էջ

Թ

Ժ

Ի

Ինթերվիքի
Վիքի-համակարգերում ինթերվիքի են համարվում այն բոլոր հղումները, որոնք ուղղված են դոմենային հիմնական անվանատարածքից դուրս (օր.՝ hy.wikipedia.org), սակայն ոչ այնքան հեռու, որքան սովորական արտաքին հղումները։ Վիքիպեդիայում գորգծածվող ինթերվիքիներից են հղումները դեպի օտարալեզու բաժիններ (Wikipedia, Википедия) և դեպի քույր-նախագծեր (Wikiquote, Wiktionary
Ինֆոարկղ

Լ

Լեզվային հղում
Տես Ինթերվիքի։

Խ

Խմբագրումների կոնֆլիկտ
Առաջանում է երբ հոդվածի խմբագրման սկսելուց և խմբագրված հոդվածը պահպանելու միջև ընկած ժամանակահատվածում կատարվում է նույն հոդվածի խմբագրում մեկ ուրիշի կողմից։ Այս դեպքում պահպանելու փորձը բերում է նոր էջի, որտեղ առաջարկվում է կա՛մ խմբագրումը ընդհանրապես չպահպանել, կա՛մ երկու խմբագրումները միատեղել և պահպանել հաջորդական խմբագրումներով վերջնական տեսքը։ Խմբագրումների կոնֆլիկտը չպետք է շփոթելխմբագրումների պատերազմի հետ։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Խմբագրումների կոնֆլիկտ
Խմբագրումների պատերազմ
Երկու կամ ավելի մասնակցի անընդհատ ըստ իրենց նախապաշարմունքների խմբագրումների կատարումը, յուրաքանչյուրը հետևողական հակառակ կողմի կատարած խմբագրումները շրջելով։ Սովորաբար առաջանում է այն դեպքում երբ հոդվածի քննարկման էջում արգումենտները չեն բերում խաղաղ համաձայնության։ Խմբագրման պատերազմները արգելված են և հանգեցնում են մասնակիցների արգելափակման։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Խմբագրումների պատերազմ։
Խորհրդարան
Խորությունը
չափանիշ է, որն բնութագրում է տվյալ լեզվով Վիքիպեդիայի զարգացվածության աստիճանը։

Ծ

Ծանոթագրություններ
Ծանոթագրությունները (footnotes, сноски) տեքստի մարմնում ընդգրկվող հղումներն են կամ մեկնաբանությունները, որոնք թույլ են տալիս առանց մտքից շեղվելու նշումներ անել հաղորդվող տեղեկատվության հավաստիության (աղբյուրների) կամ նրբությունների մասին։ Ծանոթագրություն ստեղծվում է <ref></ref> թեգերի օգնությամբ՝ պետք եղած տեքստը ներառվում է նրանց մեջ։ Հետո հոդվածի վերջում ավելացվում է <references/> եզակի թեգը, որպեսզի ֆիքսվի բոլոր ծանոթագրությունների արտաբերման վարյը։

Կ

Կաղապար
Մի էջի պարունակությունը մի այլ էջում ընգրկելու միջոց, որն օգտագործվում է ստանդարտ տեքստի, թեմատիկ հղումների, տեսեկաքարտերի և այլնի համար։
Տես նաև՝ Վիքիպեդիա:Կաղապար անվանատարածք։
Կատեգորիա
Սպասարկող էջն է, որը օգտագործվում է Վիքիփեդիայի հոդվածների կառուցվածքի շարք։ Նրա անունը տեղադրվում է որպես հղում հոդվածի վերջում և կատարում է անցում կատեգորիայի էջը։

Հ

Հոդված
Տես նաև Վիքիպեդիա:Ի՞նչ է հոդվածը։

Մ

ՄեդիաՎիքի

Ն

Շ

Շաբլոն
Տես Կաղապար։

Ո

Որբ
Էջ, որին ոչ մի այլ էջ չի հղվում։ Դուք կարող եք զննել որբ հոդվածների և պատկերների ցանկերը։

Չ

Պ

Պատմություն
Էջի բոլոր նախկին տարբերակները՝ նրա ստեղծումից մինչև ներկա վիճակը։ Սա նաև կոչվում է «էջի պատմություն», քանի որ պարունակում է էջի խմբագրումների ամբողջական ցանկը։
Տես նաև՝ Օգնություն:Էջի պատմություն

Ս

Վ

Վիքիի նշիչավորում
HTML-ի նման կոդ, բայց ավելի պարզեցված և ավելի հարմար, օրինակ՝ '''թավատառ տեքստ''' փոխարեն <b>թավատառ տեքստ</b>։ Դա տվյալների բազայում պահեստավորվող և խմբագրման էջում երևացող ելատեքստն է։ Վիքիպեդիայի ծրագրով որոնումը վիքիտեքստում է լինում, հակառակ արտաքին որոնումյաին սերվերների, որը կատարվում է արդյունք տեքստում։ Էջի չափը՝ վիքիտեքստի չափն է։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Ինչպես խմբագրել էջը։
Վիքիպահեստ
ազատ օգտագործմնա պատկերների, ձայնային և այլ մեդիաֆայլերի զետեղարան է։
Վիքիֆիկացում
Վիքիի նշիչավորմամբ ֆորմատավորել (և ոչ պարզ տեքստի կամ HTML-ի ֆորմատով), և նյութին ավելացնել ներքին հղումներ, որպեսզի միավորվի Վիքիպեդիայի ամբողջության։
Տես նաև Վիքիպեդիա:Ինչպես խմբագրել էջը և Կատեգորիա:Վիքիֆիկացման ենթակա հոդվածներ։
Վստահելի աղբյուրներ
Տեղեկություններ նյութ, որի վրա պետք է կառուցել Վիքիպեդիայի հոդվածը։ Առավել հեղինակավոր աղբյուր - հոդված է հարգված գիտական ​​ամսագրում կամ գրքում։

Տ

Տեղափոխում
Էջի անվանման (և տեղի) փոխումը ուղղագրական վրիպակի, անվանումների համաձյանության խախտման կամ անվանման անփութության պատճարով։ Կայանում է կա՛մ վերանվանման, կա՛մ տեղափոխման և բնօրինակ հասցեն պահպանելու համար վերահղում ստեղծելու մեջ։

Օ

Ֆ

Տես նաև

Արտաքին հղումներ

Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ու Փ Ք Օ Ֆ
Էջի սկիզբը