Jump to content

MD5

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
MD5
Տեսակcryptographic hash function?

MD5 գաղտնագրությունում հաճախ օգտագործվող, մասնակի անապահով, 128 բիթ երկարությամբ հեշ արժեք ունեցող հեշ ֆունկցիա է։ Որպես ինտերնետ ստանդարտ RFC 1321-ի մաս, այն օգտագործվում է բազմազան սպահովագրման գործողություններում և ֆայլերի ամբողջականությունը ստուգելու համար։ MD5 հեշը հաճախ ներկայացվում է որպես 32 նիշանոց տասվեցական թիվ։

MD5ը նախագծվել է Ռոն Ռիվեստի կողմից 1991 թ.-ին իր նախորդող MD4-ին փոխարինելու համար։ 1996 թ.-ին հայտնաբերվել է առաջին թերությունը։ Չնայած որ թերությունը ճակատագրական չէր, գաղտնագրողները սկսեցին խորհուրդ տալ օգտագործել այն հեշ ֆունկցիաներ, օրինակ SHA-1(չնայած վերջինս նույնպես ունի բազում խոցելիություններ)։ 2004 թ.-ին ավելի վտանգավոր խոցելիություններ հայտնաբերվեցին, որոնք MD5-ի օգտագործումը հարցականի տակ էին դնում։ Իսկ 2006 թ.-ին մի խումբ հետազոտողներ նկարագրեցին մի ալգորիթմ, որը թույլ էր տալիս ստեղծել 2 ֆայլ նույն MD5 checksum-ով։

Message Digset-ն ալգորիթմների խումբ է, որոնք նկարագրվել են պրոֆեսոր Ռոնալդ Ռիվեստի կողմից։ MD5-ը ստեղծվեց որպես MD4-ի փոխարինող, երբ դեռ վերջինիս խոցելիությունները հայտնի չէին, սակայն նրանք շուտով երևան եկան։ 1993 թ.-ին հայտնաբերվեցին MD5-ի թերություններ ունենալու առաջին պսեվդո-նշանները։ Դեն Բոեռը ներկայացրեց 2 սկզբնարժքեավորման վեկտորներ որոնք տալիս էին նույն հեշ արդյունքը։ 1996 թ.-ին Դոբերտինը հայտարարեց MD5-ի համեմատման ֆունկցիայի ընդհարման մասին։ Սա ամբողջական հարձակում չէր MD5-ի վրա, բայց սա բերեց այլ հեշ ֆունկցիաների օգտագործմանը անցնելու մասին մեծ խոսակցությունների։

128 բիթը բավականին փոքր է ծննդյան հարձակում (birthday attack) գործելու համար։ 2004ին թողարկվեց MD5CRK կոչված մի նախագիծ որը նպատակ էր դրել ապացուցել MD5ում ընդհարումների գոյությունը, սակայն այն ավարտվեց այն բանից հետո, երբ 2004-ի օգոստոսի 17ին Ժիայոյուն Վանգը հայտարարեց MD5ում գոյություն ունեցող լրիվ ընդհարումների մասին։ Նրանց անալիտիկ հարձակումը տևում էր 1 ժամ IBM p690 cluster-ի վրա։

2005 թ.-ի մարտի 1-ին Արյեն Լեսնտրան Ժիայոյուն Վանգի հետ միասին ցուցադրեցին 2 X.509 սերտիֆիկատներ տարբեր հասարակական բանալիներով (public key) և նույն MD5 հեշ կոդով, ինչով ապացուցեցին ընդհարումների հնարավորությունը պրակտիկայում։ Մի քանի օր անց Վլաստիմիլ Կլիման ներկայացրեց ալգորիթմ որը իվիճակի էր կառուցել MD5 ընդհարում մի քանի ժամերի ընթացքում, 1 ծնկադիր համակարգչի վրա։ 2006 թ.-ի մարտի 18-ին նույն Կլիման ներկայացրեց նոր ալգորիթմ, որը նա անվանեց թունելավորման ալգորիթմ։ Վերջինս գտնում էր ընդհարում 1 նոթբուքի վրա, ընդամենը 1 ժամում։

Կիրառությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

MD5-ը լայն կիրառություն է գտել կիրառական ծրագրերի լայն բնագավառում, որտեղ պետք է տալ որոշակի երաշխիք որ փոխադրված տվյալները բարեհաջող տեղ են հասել։ Օրինակ շատ սերվերներ տրամադրում են նախօրոք հաշվարկված MD5 checksum-ներ, որպեսզի օգտագործողը կարողանա ֆայլը ստանալուց հետո հաշվարկել ստացված ֆայլի MD5 checksum-ը և համեմատի ստացվածի հետ։ Սակայն հաշվի առնելով, որ այժմ շատ հեշտ է ստանալ MD5 ընդհարում՝ 2 ֆայլ նույն MD5 հեշ արժեքով, չի կարելի վստահել ֆայլերի ամբողջականությունը ստուգելու այս եղանակին։

UNIX-անման օպերացիոն համակարգերը ներառում են MD5-ի հաշվարկման ծրագրեր իրենց ստանդարտ փաթեթում, մինչդեռ Windows համակարգում օգտագործվում են երրորդ կողմերի ծրագրերը։

Մեկ MD5 գործողություն։ MD5 բաղկացած է 64 այսպիսի գործողություններից, միավորված 16 գործողությունների 4 անցման մեջ։ F-ը ոչ գծային ֆունկցիա է. ամեն անցման ժամանակ օգտագործվում է մեկ ֆունկիցա։ Mi-ը 32-բիտանոց փոխանցվող հաղորդման (input meesage) բլոկն է, իսկ Ki -ով նշանակված են 32-բիտանոց հաստատուները, որոնք տարբեր են ամեն գործողության համար

MD5-ը վերածում է փոփոխական երկարության հաղորդագրությունը 128 բիթանոց ելքային տողի։ Ներմուծված տողը մասնատվում է 512-բիթանոց բլոկերի՝ 16 հատ 32-բիթանոց ամբողջ թվերի։ Հաղորդագրության երկարությունը ավելացվում է այնպես, որ այն բաժանելի լինի 512ի։ Ավելացումը իրականացվում է հետևյալ կերպ՝ սկզբից 1 բիթ՝ 1 է ավելացվում հաղորդագրությանը, ինչից հետո հաջորդում են այնքան 0-ներ, որ հաղորդագրության երկարությանը պակասի 64 բիթ 512-ի բաժանելի լինելու համար։ Վերջին 64 բիթերը լրացվում են հաղորդագրության իրական երկարությունը բիթերով ներկայացնող ամբողջ թվով։

Հիմնական MD5 ալգորիթմը աշխատում է 128 բիթանոց վիճակներով, բաժանված 4 հատ 32 բիթանոց բառերի, որոնք համապատասխանաբար կկոչվեն A, B, С և D։ Վերջիններս սկզբնարժեքավորվում են հայտնի հաստատուններով։ MD5 ալգորիթմը հաջորդաբար գործողություններ է կատարոմ ամեն բլոկի հետ, ինչի արդյունքում փոփորվում են վիճակի փոփոխականները։ Հաղորդագրության բլոկի մշակումը բաղկացած է 4 համանման փուլերից, որոնք անվանվում են շրջաններ՝ rounds։ Ամեն շրջանը բաղկացած է 16 ոչ գծային ֆունկցիաների (մոդուլ 2-ով գումարում, ձախ պտույտ) վրա հիմնված օպերացիաներից։ Կան հնարավոր 4 ֆունկցիաներ, որոնցից ամեն շրջանում օգտագործվում է մեկը։

համապատասխանաբար XOR, AND, OR և NOT ֆունկցիաներն են։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]