Պուդասյարվի
| Պուդասյարվի | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաք և municipality of Finland? |
| Երկիր |  Ֆինլանդիա |
| Վարչատարածք | Հյուսիսային Օստրոբոտնիա |
| Մակերես | 5638,67 կմ² (հունվարի 1, 2023)[1] |
| Ձևավորում | 1865 |
 | |
 | |
 | |
Պուդասյարվի (ֆիններեն՝ Pudasjärvi), քաղաք է Ֆինլանդիայի Հյուսիսային Պոհյանմաա գավառում։ Գտնվում է Իիջոկի գետի ափին։ Քաղաքի բնակչությունը կազմում է 8924 մարդ[2], խտությունը՝ 1,58 մարդ/կմ²։ Տարածքը կազմում է 5867,23 կմ², որից 228,62 կմ²-ը զբաղեցնում են ջրային տարածքները։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պուդասյարվին գտնվում է Հյուսիսային Ֆինլանդիայում, Պոհժոյս-Պոհջանմաա նահանգի Օուլու շրջանում (ֆին.՝ Pohjois-Pohjanmaa)։ Քաղաքի տարածքը կազմում է 5867,09 կմ², որից 229,07 կմ² ծածկված է ջրով:
Պուդասյարվիի բնությունը շատ բազմազան է։ Հարավային և արևմտյան հատվածները ճահիճներ են՝ կտրված հյուսիսային անտառի կղզիներով։ Պուդասյարվիի շրջակայքը Ֆինլանդիայի ամենաճահճայիններից մեկն է: Ավելի քան 200 կմ², Պուդասյարվիի տարածքը ծածկված է ջրով։ Իիջոկի գետը անցնում է քաղաքը արևելքից արևմուտք։ Ամենաբարձր կետը Իսո-Սյոտե (ֆիններեն՝ -Iso-Syöte) լեռն է։ Անտառները հիմնականում փշատերև են։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս երկրի առաջին բնակիչները եղել են սաամիները՝ Լապլանդիայի բնիկ ժողովուրդը։ Դրանցից պահպանվել են մոտակա գյուղերի բազմաթիվ անուններ (օրինակ՝ Պուհոս, Լապիննիեմի)։ 13-րդ դարում Բոտնիկի ծոցի տարածքում ապրում էին կարելներ և կայաններ (ըստ երևույթին, ֆիննական վերաբնակիչներ)։[3]
Որպես Շվեդիայի Թագավորության մաս
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իիջոկի գետը օգտագործվել է որպես Կարելիայի և Էստերբոտնիայի (Բոտնիայի ծոցի հյուսիսարևելյան ափ) միջև առևտրային ուղիներից մեկը։ 1570-ական թվականներին Սավոյից մի քանի ընտանիք բնակություն են հաստատել Իիյոկի և Լիվոջոկի գետերի ավազաններում։
1639 թվականին Պուդասյարվին ստացել է անկախ վիկարիատի կարգավիճակ։ Այս պահից սկսած կարելի է խոսել Պուդասյարվիի մասին՝ որպես կայացած բնակավայրի։
Ֆինլանդիայի մեծ դքսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]16-19-րդ դարերում բնակչությունը չափազանց դանդաղ էր աճում կենսապայմանների ծանր պայմանների պատճառով (հաց թխելիս տեղաբնակները հաճախ ալյուրին ավելացնում էին ծառի կեղևը՝ բուն ալյուրի ծավալն ավելացնելու համար)։ Ապրուստի միակ միջոցը հողագործությունն էր, որսը, ձկնորսությունը և հյուսիսային եղջերուների բուծումը։ Մինչև 20-րդ դարը քաղաքում միակ ձեռնարկությունները եղել են ջրաղացն ու սղոցարանը։ 1903 թվականին քաղաքում հայտնվեց առաջին հեռախոսագիծը, որը հաշվում էր 18 բաժանորդ։
Անկախ Ֆինլանդիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1940-ական թվականներին սկսվել է քաղաքի էլեկտրաֆիկացումը։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2006 թվականի դրությամբ՝ 9380 մարդ։ Քաղաքում բնակչության խտությունը 1 քառ. կիլոմետր։ Քաղաքի կենտրոնում (Կուրենալ) կա խիտ բնակչություն՝ մոտ. 5000 մարդ, մնացած բնակչությունը ցրված է Կուրենալայի շուրջ մի քանի տասնյակ կիլոմետր շառավղով։
2012 թվականի հունվարին քաղաքային ղեկավարությունը քայլեր է ձեռնարկել, որպեսզի ներգաղթյալները քաղաքում մշտական բնակություն հաստատեն, և նրանց թիվը բնիկ բնակչության ընդհանուր 1%-ից հասնի 10%-ի:[4]
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զբոսաշրջություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսո-Սյոտե լանջի վրա կա համանուն լեռնադահուկային հանգստավայր[5]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 (фин.) — MML.
- ↑ Kuntien asukasluvut kuukausittain aakkosjärjestyksessä Արխիվացված 2010-12-02 Wayback Machine 31.3.2010. Väestörekisterikeskus.
- ↑ «И. П. Шаскольский — НОВГОРОДСКИЕ ВЛАДЕНИЯ НА БЕРЕГАХ БОТНИЧЕСКОГО ЗАЛИВА (XIII—XIV вв.)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021-08-25-ին. Վերցված է 2021-08-25-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն); no-break space character in|title=at position 3 (օգնություն) - ↑ Пудасярви приглашет к себе жить иммигрантов // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 10 января 2012.(Ստուգված է 10 հունվարի 2012)
- ↑ «Курорт Исо-Сюёте». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-12-21-ին. Վերցված է 2009-10-10-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պուդասյարվի» հոդվածին։ |
| ||||||||||
