Վանադիումի օքսիդ-եռաքլորիդ
Արտաքին տեսք
Վանադիումի օքսիդ-եռաքլորիդ | |
---|---|
Ընդհանուր տեղեկություններ | |
Ավանդական անվանում | վանադիումի օքսիքլորիդ |
Քիմիական բանաձև | VOCl₃ |
Ֆիզիկական հատկություններ | |
Ագրեգատային վիճակ | դեղին հեղուկ |
Մոլային զանգված | 173,30 գ/մոլ |
Խտություն | 1,76; 1,839 գ/սմ³ |
Ջերմային հատկություններ | |
Հալման ջերմաստիճան | -79,5; -77 °C |
Եռման ջերմաստիճան | 126,7; 127 °C |
Գոյացան էնթալպիա | -740,7 կՋ/մոլ |
Դասակարգում | |
CAS համար | 7727-18-6 |
PubChem | 24410 |
EINECS համար | 231-780-2 |
SMILES | Cl[V](Cl)(Cl)=O |
ЕС | 231-780-2 |
RTECS | YW2975000 |
ChEBI | 10613097 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Վանադիումի տրիքլորիդ օքսիդ (վանադիում օքսոտրիքլորիդ) - անօրգանական միացություն մետաղական վանադիումի և աղթթվի օքսիդ VOCl 3 բանաձևով, նարնջագույն դեղին թափանցիկ հեղուկ՝ բուրավետ հոտով, օդում այրվելով և ջրում՝ հիդրոիզացված։ Այն օրգանական սինթեզում օգտագործվում է որպես ռեակտիվ[1]։
Ստացումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Վանադիումի (V) օքսիդի փոխազդեցությունը թիոնիլ քլորիդի հետ խառնուրդը եռացնելիս .
- Վանադիումի (V) օքսիդի և ածխի խառնուրդի քլորացում .
- Ածխածնի մասնակցությամբ քլորացման փոխարեն, ածխածնի տետրաքլորիդը կարող է փոխանցվել վանադիումի (V) օքսիդի վրա .
- Օքսիդացում հետ թթվածնի, երբ ջեռուցվում vanadium (III) քլորիդ։
- Բացի այդ, VOCl 3 ձեւավորվում է դիօքսովանադիումի (V) քլորիդի քայքայման ընթացքում, բայց այս մեթոդը միայն տեսական հետաքրքրություն ունի.
Ֆիզիկական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վանադիումի տրիքլորիդ օքսիդը նարնջագույն-դեղին թափանցիկ հեղուկ է, որը մխում է խոնավ օդում։ Ջրի մեջ լուծումը ուղեկցվում է քիմիական փոխազդեցությամբ։ Լուծվում է էթանոլի, դիէթիլ եթերի, քացախաթթվի, ածխածնի տետրաքլորիդի մեջ։
Քիմիական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Փոխազդում է ջրի հետ.
- Կախված լուծույթի կոնցենտրացիայից, առաջանում են տարբեր բաղադրությամբ գելեր, որոնք աստիճանաբար օքսիդացնում են քլորիդ իոնները՝ անցնելով վանադիլային ածանցյալների։
- Խիտ ազոտաթթուում ջրի հետ փոխազդեցությունը տարբեր է.
- Փոխազդում է ալկալային լուծույթներով, ալկալիների, վանադիումի (V) օքսիդի թթվի նստվածքների նստվածքի առաջացմամբ.
- Ալկալի ավելցուկի դեպքում կախված ալկալիների կոնցենտրացիայից առաջանում են տարբեր վանադատներ (V).
- Խիտ ամոնիակի լուծույթով առաջանում է ամոնիումի մետավանադատ .
- Վերականգնվում է ջրածնով .
- Վերականգնվում է ցինկով .
- Քլորի օքսիդի (I) կամ օզոնի հետ փոխազդելիս առաջացնում է դիօքսովանադիումի (V) քլորիդ .
- Վանադիումի (V) օքսոքլորիդի փոխազդեցությունը սպիրտների հետ առաջացնում է VO (OR) 3 բաղադրության ալկօքսիդներ, որոնք ցնդող հեղուկներ են կամ դիմետրիկ մոլեկուլներից բաղկացած հեշտությամբ սուբլիմացվող բյուրեղներ։ Ջրի ավելցուկով նրանք հիդրոլիզացվում են` կազմելով V2O5∙18H2O բաղադրությամբ կարմիր գել.
Կիրառություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Օրգանական սինթեզի կատալիզատոր է։ VOCl3 որպես կատալիզատոր կիրառվում է էթիլեն-պրոպիլենային էթիլեն-պրոպիլենային ռետինների (EPDM) սինթեզի ժամանակ։ Օրգանական սինթեզում այն կիրառվում է ֆենոլների և անիզոլների օքսիդատիվ միացման համար[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ O'Brien, Michael K.; Vanasse, Benoit (2001). «Vanadyl Trichloride». Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis. doi:10.1002/047084289X.rv004. ISBN 0471936235.
- ↑ Greenwood, N.N.; Earnshaw, A. (1997). Preface to the Second Edition. Elsevier. էջեր xix–xx.
- ↑ Oppermann, H. (1967). «Untersuchungen an Vanadinoxidchloriden und Vanadinchloriden. I. Gleichgewichte mit VOCl3, VO2Cl und VOCl2». Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 351 (3–4): 113–126. doi:10.1002/zaac.19673510302.
- ↑ O'Brien, Michael K.; Vanasse, Benoit (2001 թ․ ապրիլի 15). John Wiley & Sons, Ltd (ed.). Vanadyl Trichloride (անգլերեն). Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd. էջեր rv004. doi:10.1002/047084289x.rv004. ISBN 978-0-471-93623-7.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — 623 с.
- Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
- Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с. — ISBN 5-7245-1163-0
- Рипан Р., Четяну И. Неорганическая химия. Химия металлов. — М.: Мир, 1972. — Т. 2. — 871 с.
- Неорганическая химия. В 3 т. / Под ред. Ю. Д. Третьякова. — М.: Изд. центр «Академия», 2007. — Т. 3 кн. 1. — 352 с. — ISBN 5-7695-2532-0