Jump to content

Միհրան Մեսրոպեան

Միհրան Մեսրոպեան
Ծնած է 10 Մայիս 1889(1889-05-10)
Ծննդավայր Աֆիոնքարահիսար, Թուրքիա
Մահացած է 21 Սեպտեմբեր 1975(1975-09-21) (86 տարեկանին)
Մահուան վայր Չևի Չեյզ, Մոնտգոմերի շրջան, Մերիլենտ, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն  Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Երկեր/Գլխաւոր գործ The St. Regis Washington, D.C.?
Մասնագիտութիւն ճարտարապետ

Միհրան Մեսրոպեան (10 Մայիս 1889(1889-05-10), Աֆիոնքարահիսար, Թուրքիա - 21 Սեպտեմբեր 1975(1975-09-21), Չևի Չեյզ, Մոնտգոմերի շրջան, Մերիլենտ, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), ամերիկահայ ճարտարապետ, Հենրի Ուարդմանի՝ 1920-ններուն Ուաշինկթընի յայտնի կառուցապատողի, առաջատար ճարտարապետներէն մէկը։

Սորված է Կոստանդնուպոլսոյ Գեղարուեստի ակադեմիոյ մէջ։ Իզմիրի (Կոստանդնուպոլսոյ) մէջ աշխատած է որպէս ճարտարապետ: Կոստանդնուպոլսոյ մէջ բնակելու տարիներուն եղած է սուլթան Մեհմետ V-ի պալատական ճարտարապետը։

Համաշխարհային առաջին պատերազմի ժամանակ, զօրակոչուած է օսմանեան բանակին մէջ, մասնակցած է Գալիպոլիի ճակատամարտին, Արեւելեան ճակատին վրայ Կովկասեան արշաւանքներուն ժամանակ, ելած է ռուսներուն դէմ, իսկ Արաբական ապստամբութեան ժամանակ՝ արաբներուն դէմ։ Հայոց ցեղասպանութեան տարիներուն, Մեսրոպեանի ընտանիքը տեղահանուած է Աֆիոն-Քարահիսարէն: Մեսրոպեան կորսնցուցած է ընտանիքի 15 անդամները եւ գերի բռնուած է արաբներու կողմէն, սակայն, Թոմաս Էտուարտ Լորենսի օգնութեամբ ազատ արձակուած է։

1921-ին, Մեսրոպեան գաղթած է Միացեալ Նահանգներ, Ուաշինկթընի մէջ դարձած է յայտնի ճարտարապետ, որուն ստեղծագործութիւններուն մէջ նկատելի է ճարտարապետութեան արդ-տեքօ ոճը, շարք մը նախագիծեր իրականացուած են իտալական վերածնունդի եւ նորաձեւութեան ոճերով։ Մեսրոպեանի յայտնի աշխատանքներէն են Հայ-Ադամս, Կարլթըն հիւրանոցները, Սեդգվիք այգիները, Կալվերթ առանձնատունը, Կլեպ կեդրոնը։

Վաղ Մանկութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Միհրան Մեսրոպեան ծնած է 10 Մայիս 1889-ին Աֆիոն-Քարահիսարի մէջ վաճառականներ Գասպարմ եւ Մարիամ (ծննդեան ազգանունը՝ Փալանջեան) Մեսրոպեաններու ընտանիքը կը բաղկանար[1][2], չորս տղայ եւ մէկ աղջիկիէ։ Մեսրոպեան ընտանիքի սերունդները Աֆիոն-Քարահիսարիէն եղած են եւ զբաղած են ափիոնի եւ հացահատիկի առեւտուրով[1]:

Միհրան Մեսրոպեանը յաճախած է տեղի Սահակեան հայկական դպրոցը[1]: Պատանի հասակին հմուտ եղած է նկարչութեան ու գծանկարչութեան մէջ[3], այնուհետեւ զարգացուցած է իր հմտութիւնները՝ վայելչագրութիւն, թուաբանութիւն, նկարչութիւն եւ շինարարութիւն սորվելով, ինչպէս նաեւ տարբեր լեզուներ՝ ֆրանսերէն, թրքերեն, հայերէն, անգլերէն, որոնք կիրառած է իր յետագայ գործին մէջ[1]:

Շէնքը նախագծած է Պալեան ճարտարապետական ընտանիքի ներկայացուցիչ հայ ճարտարապետ Կարապետ Պալեանը: Տոլմապահչէն եղած է Օսմանեան սուլթաններու պալատ: Որպէս սուլթանի գլխաւոր ճարտարապետ՝ Մեսրոպեան պալատի վերանորոգման աշխատանքները իրականացուցած է

15 տարեկան հասակին, Միհրանի հայրը, նկատելով տղայի նկարչական ունակութիւնները, զինք կ՛ուղղարկէ Կոստանդնուպոլիս՝ Միմար Սինանի անուան գեղարուեստի ակադեմիոյ մուտքի քննութիւնները յանձնելու համար: Քննութեան արդիւնքը շատ փայլուն էր, եւ այդ պատճառով ալ, Մեսրոպեան շատ դիւրութեամբ կ՛ընդունուի եւ չորս տարի ետք կ՛աւարտէ։ 1908-ին՝ ակադեմիան աւարտելէ ետք, Մեսրոպեան դասընկերոջ հետ ճարտարապետական ընկերութիւն կը հիմնէ, սակայն այդ ընկերութեան մէջ յաջողութիւն չգտնելով՝ կը հեռանայ Իզմիր)[3]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Mihran Mesrobian: Another Armenian Soldier of Gallipoli»։ Armenian Genocide Museum-Institute։ սեպտեմբերի 25, 2014 
  2. Derby George, White James Terry, խմբգրնր․ (1980)։ «Mesrobian, Mihran»։ The National Cyclopædia of American Biography (J. T. White) 59: 53 
  3. 3,0 3,1 Commission of Fine Arts (1978)։ Kohler Sue A., Carson Jeffrey R., խմբգրնր․։ «Biographies: Mihran Mesrobian»։ Sixteenth Street Architecture (Commission of Fine Arts) 2: 17–20։ OCLC 5847373