„Dílabasalt“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Nýjasta útgáfa síðan 5. ágúst 2012 kl. 23:16

Dílabasalt er tegund basalts.

Lýsing

Í flestum gerðum basalts er að finna díla þ.e. stóra kristalla í dul-eða fínkornóttum grunnmassa. Slíkt basalt nefnist dílabasalt. Algengustu dílarnir eru feldspatdílar, ólivíndílar og pýroxendílar eru einnig algengi. Sé fleiri en ein tegund díla í berginu þá kallast það tví-eða þrídílótt. Ef það er lítið af feldspati en mikið af ólivíni og pýroxeni þá kallast það pikrít eða ankaramít.

Talað er um stakdílótt berg ef dílaþéttleikinn er < 5% en dílabasalt ef dílaþéttleikinn er > 5% af rúmtaki bergsins.

Uppruni og útbreiðsla

Dílabasalt myndar um það bil 10% af basalti hraunstaflans á Íslandi. Það myndar stundum lög og lagasyrpur sem hægt er að rekja langar leiðir og hægt er að nota þau sem „leiðalög“ við jarðfræðikortalagningu.

Dílarnir uxu í kvikuhólfinu neðanjarðar og blönduðust kvikunni sem bar þá til yfirborðs í eldgosum. Eru ofast af öðrum uppruna en bergið sem þeir finnast í.

Heimild

Kristján Sæmundsson og Einar Gunnlaugsson (1999) Íslenska steinabókin. ISBN 9979-3-1856-2

@@ Lína 2: / Lína 2: @@
 == Lýsing ==
-Flestar gerðir basalts er að finna díla þ.e. stóra kristalla í dul-eða fínkornóttum grunnmassa. Algengustu dílarnir eru feldspatdílar og er dílabasalt nefnt eftir þeim. Sé mikið af dílum í berginu þá kallast það tví-eða þrídílótt ef þeir finnast með feldspati. Ef það er lítið af feldspati þá kallast það pikrít eða ankaramít.
+Í flestum gerðum basalts er að finna díla þ.e. stóra kristalla í dul-eða fínkornóttum grunnmassa. Slíkt basalt nefnist dílabasalt. Algengustu dílarnir eru feldspatdílar, [[ólivín]]dílar og [[pýroxen]]dílar eru einnig algengi. Sé fleiri en ein tegund díla í berginu þá kallast það tví-eða þrídílótt. Ef það er lítið af feldspati en mikið af ólivíni og pýroxeni þá kallast það pikrít eða ankaramít.
+Talað er um stakdílótt berg ef dílaþéttleikinn er < 5% en dílabasalt ef dílaþéttleikinn er > 5% af rúmtaki bergsins.
 == Uppruni og útbreiðsla ==
-Dílabasalt myndar um það bil 10% af basalti hraunstaflans á Íslandi. Myndar lög og lagasyrpur sem hægt er að rekja langar leiðir og hægt er að nota þau sem „leiðalög“ við [[jarðfræðikortalagningu]].
+Dílabasalt myndar um það bil 10% af basalti hraunstaflans á Íslandi. Það myndar stundum lög og lagasyrpur sem hægt er að rekja langar leiðir og hægt er að nota þau sem „leiðalög“ við [[jarðfræðikortalagningu]].
 Dílarnir uxu í kvikuhólfinu neðanjarðar og blönduðust kvikunni sem bar þá til yfirborðs í eldgosum. Eru ofast af öðrum uppruna en bergið sem þeir finnast í.
@@ Lína 12: / Lína 14: @@
 * Kristján Sæmundsson og Einar Gunnlaugsson (1999) ''Íslenska steinabókin''. ISBN 9979-3-1856-2
+[[Flokkur:Jarðfræði]]
-{{stubbur|jarðfræði}}
 [[Flokkur:Bergtegundir]]