შინაარსზე გადასვლა

მომხმარებელი:თერალი/სავარჯიშო 11

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ენა სათაური მთარგმნელი თარგმნის
წელი
გამოცემის

წელი

შენიშვნა
აზერბაიჯანული Pələng dərisi geymiş Pəhləvan სამედ ვურღუნი
აჰმედ ჯავადი

1978
არაბული الفارس ذو جلد النم
الفارس في إهاب النمر [1]
ნიზარ ხალილი[2] 1980-იანი წლები

2016

აფხაზური Абжьaс-цәa зшәу[3] დიმიტრი გულია
მუშნი ლასურია[4]

1981
ბასკური შაბიერ კინტანა[5] 1999
ბელარუსული Віцязь у тыгравай шкуры
ბერძნული Ο άντρας με το δέρμα τίγρης
ბულგარული Витязът в тигрова кожа ივანე ბიწაძე 1984
2016[6]
გერმანული Der Recke im Tigerfell არტურ ლეისტი
ალექსი მაჭავარიანი
ჰერმან ბუდენზიგი[7]
რუთ ნოიკომი[8]
1889
1970-იანები
1972
ებრაული עוטה עור הנמר ბორის გაპონოვი[9] 1969 [10]
ესპანური El Caballero en la Piel de Pantera გუსტავო ალფრედო დე ლა ტორე ბოტარო 1964
ესპერანტო La kavaliro en panterfelo
ესტონური Kangelane Tiigrinahas იუტა ბედია 1991
თათრული Yulbarıs tiresendä batır
თურქმენული კაიუმ ტანღრიყულიევი
თურქული Kaplan Derili Şövalye
იაპონური 豹皮の騎士 ფუკურო იპეი 1972
ინგლისური The Knight in the Panther's Skin მარჯორი უორდროპი
ვენერა ურუშაძე
რობერტ სტივენსონი
ქეთრინ ვივიანი
1880–იანი წლები
1960–იანი წლები
ისლანდიური Riddarinn í hlébarðafeldinum
იტალიური Il cavaliere con la pelle di pantera რაფიელ ივანიცკი(ინგილო)
შალვა ივანიძე
კატალანური L'embolcallat amb pell de pantera
ლათინური Eques pelle pantherina indutus
ლაკური იუსუფ ხაპალაევი[11] 1984
ლუქსემბურგული De Ritter mam Tiger-Pelz დორჟიინ გომბოჟავი
მეგრული ყილოში ტყებამი
ჸილოშტყებამ
გედევან შანავა[12]
კაკა ჟვანია
1991
?
მოლდავური იგორ კრეცუ
მონღოლური Барсан хэвнэгт баатар დორჟიინ გომბოჟავი
ნიდერლანდური De ridder in het pantervel
ოსური Стайыцармдарæг მუხტარ შავლოხთი (შავლოხოვი)
გიორგი ბესთაუთი[13]
1943
პოლონური Rycerz w tygrysiej skórze იგორ სიკირიცკი
კაზიმირ ლაფჩინსკი
იერზი ზაგურსკი[14]
1960

1976
პორტუგალიური O Cavaleiro na Pele de Pantera
რუმინული ვიქტორ კერნბახი 1956
k რუსული სოლომონ იორდანიშვილი 1933 1933, 1966 რუსული პწკარედი + ქართული ტექსტი ლათინური ტრანსკრიპციით.

სოლომონ იორდანიშვილის (1898 - 1953)

მიერ შესრულებული "ვეფხისტყაოსნის" რუსული პწკარედი (1933, გადამუშავებული სახით გამოქვეყნდა 1966)–პოემის სრული სიტყვა–სიტყვითი თარგმანი. ამ პწკარედით არაქართველთა მიერ სარგებლობას აადვილებდი ის გარემოება, რომ მასში პოემის ყოველი სტროფი, ყოველი წინადადება ლათინური ტრანსკრიფციითა და ასევე რუსული თარგმანით იყო მოცემული. პწკარედი საფუძვლად დაედო პოემის მხატვრულ თარგმანებს სხვადასხვა ენებზე: ინგლისურზე, იაპონურზე, მონღოლურზე, და ასევე საბჭოთა კავშირის ხალხთა ენებზე.

წყარო: https://ka.wikipedia.org/wiki/სოლომონ_იორდანიშვილი

რუსული Витязь в Тигровой шкуре კონსტანტინე ბალმონტი
პანტელემონ პეტრენკო
გიორგი ცაგარელი
შალვა ნუცუბიძე
ნიკოლოზ ზაბოლოცკი
1895
1936
1937
1925—1928
1957
სერბული Витез у тигровој кожи
Vitez u tigrovoj koži
სლოვაკური Junák v tigrej koži მილოშ კრნო 1980
სომხური Ընձենավոր სტეფანე ბასტამიანი (სარგისი)
ართურ მირიმანიანი
გეორგ ასატური
ჰოვანეს კარაიანი
1850–1860–იანი წლები
1890–იანი წლები

1930-იანები
სპარსული پلنگینهپوش ყაზი გილიანი ?
სუაჰილი Mshujaa anayevaa ngozi ya chui
ტაჯიკური ალსამ ადჰამი[15] 1979
უელსური Y Marchog mewn croen Panther
უზბეკური მაკსუდ შეიხზადე და ტ.მირტემირი
უკრაინული Витязь у тигровій шкурі ნიკოლოზ ბაჟანი
ნიკოლოზ გულაკი
1937
 ?
უნგრული A Tigrisbőrös Lovag შანდორ ვეორეში
ბელა ვიკარი

1910–იანი წლები
ფინური Pantterinteljainen ოლავი ლინნუსი[16] 1990
k ფრანგული მარი ბროსე 1828 არ გამოცემულა. არსებობს მარი ბროსეს ”ვეფხისტყაოსანის” ქართული და ფრანგულად ნათარგმნი ხელნაწერები.

წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980.

გვ.58-61. 5 ფოტო.

k ფრანგული La Peau de Léopard

d'aprés Chota Rousthavéli

par Achaz Borin.

Tiflis.

Librarie Chaverdoff. 1885

აჰხას ბორენი

Achaz Borin

(გრაფი Александр Александрович Бобринский )

1885 პროზაული თარგმანი .

წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980.

გვ.62. 1 ფოტო.

Бобринский Александр Александрович, граф, 1855—1890, — писатель, сын А. Алекс. Б.; служил в л.-гв. гусарском полку, потом был чиновником особых поручений при ген.-губернаторе Кавказа. Напечатал по-франц. два сочинения: "Contes orientaux" (აღმოსავლური ზღაპრები) и "La cathedrale de Moscou" (მოსკოვის საკათედრო ტაძარი), оба под псевдонимом Achaz Boren. "Брокгауз и Ефрон" https://ru.wikipedia.org/wiki/

k ფრანგული Le preux a la peau de tigre ელისაბედ ორბელიანი,

სოლომონ იორდანიშვილი

1938 1977 ელისაბედ ორბელიანი (1870 - 1942), ”ვეფხისტყაოსანის” ფრანგულ თარგმანზე წელიწად ნახევარი მუშაობდა, 1937 წლისთვის, ანუ ”ვეფხისტყაოსანის” 750 წლისთავისათვის ნაწარმოების გამოგვეყნება ვერ მოხერხდა (?). იმდროინდელი პრესის ერთსულოვანი აზრით ე.ორბელიანის თარგმანი რუსთაველის მხატვრული სახეების და აფორიზმების ზუსტი გადმოცემით გამოირჩეოდა. 1938 წელს მისი რედაქციით და წინასიტყვაობით გამოქვეყნდა მარჯორი უორდროპისეული ინგლისური თარგმანი, რომელიც რედაქტორმა შეავსო, პირველ ინგლისურ გამოცემაში გამოტოვებული ბოლო სტოროფების საკუთარი თარგმანით.

1977 წ.-ს ე.ორბელიანის თარგმანი გამოიცა თბილისში, სოლომონ იორდანიშვილის თანაავტრობით.

წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980.

გვ.63. 2 ფოტო.

k ფრანგული
k ფრანგული
k ფრანგული
k ფრანგული
k ფრანგული გასტონ ბუაჩიძე http://www.georgianweb.com/pdf/roustaveli.pdf
ფრანგული Le Cheuvallier en la Peau de Léopard

სერგო წულაძე[17]
ბ. ნევსკაია

1964
ქურთული Wergirê Postê Piling ჯარდოე ასადი 1978-1993
ყაზახური ხამზა აბდულინი
ყირგიზული აკილუკ ოსმონოვი[18] 1940
შვედური Riddaren i tigerskruden
ჩეხური Muž v tygří kůži არტურ და ბერტა ზუტნერი[19]
ფსოვდ. (B. Oulet ან Jemand)
იერომირ იედლიჩკა
1876-1885
ჩინური 虎皮武士 ლი ცი ე[20] 1943
ჩუვაშური Тигăр тирĕпе витĕннĕ витязь მიში იუხმა 2008
ჰინდი शेर की खाल वाला वीर
  1. კაიროში საქართველოს საელჩოს მიერ "ვეფხისტყაოსნის" არაბული თარგმანის გამოცემა
  2. ვ. მარდალეიშვილი, სად წაიყვან სადაურსა..., გაზ. „კომუნისტი“, 1985, 13 თებ., № 37, გვ. 4
  3. საქართველოს მთავრობის გვერდი აფხაზურად
  4. ბორის გურგულია, მთარგმნელის ღვაწლი, გაზ. „ლიტ. საქართველო“, 1981, 6 ივნისი, № 20, გვ. 11.
  5. გრეტა ჩანტლაძე-ბაქრაძე, „ვეფხისტყაოსანი“ ესპანურ და ბასკურ ენებზე, ჟურ. „ლიტერატურული აჭარა“, ბათუმი, 2000, № 6, გვ. 75-77.
  6. „ვეფხისტყაოსანი“ ბულგარულ ენაზე გამოიცა
  7. ნოდარ ნათაძე,სიტყვა და სახე, 1986, თბ., „მეცნიერება“, გვ. 190-233
  8. კიტა ჩხენკელთან ერთად, წარმოადგენს პროზაულ თარგმანს. სერგო თურნავა, შვეიცარიელი ქართველოლოგები, ალმანახი „მწიგნობარი“, თბ. 1989, გვ. 134-143.
  9. მანანა გოცირიძე, სიტყვათწარმოების ძირითადი ტიპები „ვეფხისტყაოსნის“ ებრაულ თარგმანში, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე, ტ. 107, №3, 1982, გვ. 645-648
  10. ავრაჰამ შლონსკის დახმარებით.
  11. Н.С. Джидалаев, ,,Витязь в барсовой шкуре“ на лакском языке, Ж. ,,Лит. Грузия“, 1984, № 9, с. 174.
  12. NPLG.gov.ge
  13. მიხეილ ბულკათი, მარადისობის დიდი მგზავრი, ჟურ. „განთიადი“, ქუთაისი, 1993, № 1-2, გვ. 165-168
  14. . Мария Филина-Рамишвили, Рыцарь переводческого дела, Жур. „Лит. Грузия“, 1985, № 9, с. 191-195.
  15. ჯემალ ცერცვაძე, „ვეფხისტყაოსნის“ ტაჯიკური თარგმანები, შოთა რუსთაველის სახელობის ქართული ლიტერატურის XVII სამეცნიერო სესია, მოხს. თეზისები, თბ., 1982, გვ. 15-16
  16. საერთაშორისო ქართველოლოგიური სიმპოზიუმი, გაზ. „ლიტ. საქართველო“, 1991, 31 მაისი, № 22, გვ. 11-12.
  17. ბ. ნევსკაია და სერგო წულაძე (რუსული)რუსული)
  18. ა.ოსმონოვი (რუსული)რუსული)
  19. ჩეხური ვიკიპედია ბერტა ზუთნერის შესახებ (ჩეხური)ჩეხური)
  20. წარმოადგენს პროზაულ თარგმანს. ლ. მენაბდე, რუსთველი აღმოსავლეთის ქვეყნებში, ჟურ. ,,მაცნე“, ელს, 1987, № 2, გვ. 71-91.