მომხმარებელი:თერალი/სავარჯიშო 11
”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ენა | სათაური | მთარგმნელი | თარგმნის წელი |
გამოცემის
წელი |
შენიშვნა |
---|---|---|---|---|---|
აზერბაიჯანული | Pələng dərisi geymiş Pəhləvan | სამედ ვურღუნი აჰმედ ჯავადი |
1978 |
||
არაბული | الفارس ذو جلد النم الفارس في إهاب النمر [1] |
ნიზარ ხალილი[2] | 1980-იანი წლები | ||
აფხაზური | Абжьaс-цәa зшәу[3] | დიმიტრი გულია მუშნი ლასურია[4] |
1981 |
||
ბასკური | შაბიერ კინტანა[5] | 1999 | |||
ბელარუსული | Віцязь у тыгравай шкуры | ||||
ბერძნული | Ο άντρας με το δέρμα τίγρης | ||||
ბულგარული | Витязът в тигрова кожа | ივანე ბიწაძე | 1984 2016[6] |
||
გერმანული | Der Recke im Tigerfell | არტურ ლეისტი ალექსი მაჭავარიანი ჰერმან ბუდენზიგი[7] რუთ ნოიკომი[8] |
1889 1970-იანები 1972 |
||
ებრაული | עוטה עור הנמר | ბორის გაპონოვი[9] | 1969 [10] | ||
ესპანური | El Caballero en la Piel de Pantera | გუსტავო ალფრედო დე ლა ტორე ბოტარო | 1964 | ||
ესპერანტო | La kavaliro en panterfelo | ||||
ესტონური | Kangelane Tiigrinahas | იუტა ბედია | 1991 | ||
თათრული | Yulbarıs tiresendä batır | ||||
თურქმენული | კაიუმ ტანღრიყულიევი | ||||
თურქული | Kaplan Derili Şövalye | ||||
იაპონური | 豹皮の騎士 | ფუკურო იპეი | 1972 | ||
ინგლისური | The Knight in the Panther's Skin | მარჯორი უორდროპი ვენერა ურუშაძე რობერტ სტივენსონი ქეთრინ ვივიანი |
1880–იანი წლები 1960–იანი წლები |
||
ისლანდიური | Riddarinn í hlébarðafeldinum | ||||
იტალიური | Il cavaliere con la pelle di pantera | რაფიელ ივანიცკი(ინგილო) შალვა ივანიძე |
|||
კატალანური | L'embolcallat amb pell de pantera | ||||
ლათინური | Eques pelle pantherina indutus | ||||
ლაკური | იუსუფ ხაპალაევი[11] | 1984 | |||
ლუქსემბურგული | De Ritter mam Tiger-Pelz | დორჟიინ გომბოჟავი | |||
მეგრული | ყილოში ტყებამი ჸილოშტყებამ |
გედევან შანავა[12] კაკა ჟვანია |
1991 ? |
||
მოლდავური | იგორ კრეცუ | ||||
მონღოლური | Барсан хэвнэгт баатар | დორჟიინ გომბოჟავი | |||
ნიდერლანდური | De ridder in het pantervel | ||||
ოსური | Стайыцармдарæг | მუხტარ შავლოხთი (შავლოხოვი) გიორგი ბესთაუთი[13] |
1943 | ||
პოლონური | Rycerz w tygrysiej skórze | იგორ სიკირიცკი კაზიმირ ლაფჩინსკი იერზი ზაგურსკი[14] |
1960 1976 |
||
პორტუგალიური | O Cavaleiro na Pele de Pantera | ||||
რუმინული | ვიქტორ კერნბახი | 1956 | |||
k რუსული | სოლომონ იორდანიშვილი | 1933 | 1933, 1966 | რუსული პწკარედი + ქართული ტექსტი ლათინური ტრანსკრიპციით.
სოლომონ იორდანიშვილის (1898 - 1953) მიერ შესრულებული "ვეფხისტყაოსნის" რუსული პწკარედი (1933, გადამუშავებული სახით გამოქვეყნდა 1966)–პოემის სრული სიტყვა–სიტყვითი თარგმანი. ამ პწკარედით არაქართველთა მიერ სარგებლობას აადვილებდი ის გარემოება, რომ მასში პოემის ყოველი სტროფი, ყოველი წინადადება ლათინური ტრანსკრიფციითა და ასევე რუსული თარგმანით იყო მოცემული. პწკარედი საფუძვლად დაედო პოემის მხატვრულ თარგმანებს სხვადასხვა ენებზე: ინგლისურზე, იაპონურზე, მონღოლურზე, და ასევე საბჭოთა კავშირის ხალხთა ენებზე. | |
რუსული | Витязь в Тигровой шкуре | კონსტანტინე ბალმონტი პანტელემონ პეტრენკო გიორგი ცაგარელი შალვა ნუცუბიძე ნიკოლოზ ზაბოლოცკი |
1895 1936 1937 1925—1928 1957 |
||
სერბული | Витез у тигровој кожи Vitez u tigrovoj koži |
||||
სლოვაკური | Junák v tigrej koži | მილოშ კრნო | 1980 | ||
სომხური | Ընձենավոր | სტეფანე ბასტამიანი (სარგისი) ართურ მირიმანიანი გეორგ ასატური ჰოვანეს კარაიანი |
1850–1860–იანი წლები 1890–იანი წლები 1930-იანები |
||
სპარსული | پلنگینهپوش | ყაზი გილიანი | ? | ||
სუაჰილი | Mshujaa anayevaa ngozi ya chui | ||||
ტაჯიკური | ალსამ ადჰამი[15] | 1979 | |||
უელსური | Y Marchog mewn croen Panther | ||||
უზბეკური | მაკსუდ შეიხზადე და ტ.მირტემირი | ||||
უკრაინული | Витязь у тигровій шкурі | ნიკოლოზ ბაჟანი ნიკოლოზ გულაკი |
1937 ? |
||
უნგრული | A Tigrisbőrös Lovag | შანდორ ვეორეში ბელა ვიკარი |
1910–იანი წლები |
||
ფინური | Pantterinteljainen | ოლავი ლინნუსი[16] | 1990 | ||
k ფრანგული | მარი ბროსე | 1828 | არ გამოცემულა. | არსებობს მარი ბროსეს ”ვეფხისტყაოსანის” ქართული და ფრანგულად ნათარგმნი ხელნაწერები.
წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980. გვ.58-61. 5 ფოტო. | |
k ფრანგული | La Peau de Léopard
d'aprés Chota Rousthavéli par Achaz Borin. Tiflis. Librarie Chaverdoff. 1885 |
აჰხას ბორენი
(გრაფი Александр Александрович Бобринский ) |
1885 | პროზაული თარგმანი .
წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980. გვ.62. 1 ფოტო. Бобринский Александр Александрович, граф, 1855—1890, — писатель, сын А. Алекс. Б.; служил в л.-гв. гусарском полку, потом был чиновником особых поручений при ген.-губернаторе Кавказа. Напечатал по-франц. два сочинения: "Contes orientaux" (აღმოსავლური ზღაპრები) и "La cathedrale de Moscou" (მოსკოვის საკათედრო ტაძარი), оба под псевдонимом Achaz Boren. "Брокгауз и Ефрон" https://ru.wikipedia.org/wiki/ | |
k ფრანგული | Le preux a la peau de tigre | ელისაბედ ორბელიანი, | 1938 | 1977 | ელისაბედ ორბელიანი (1870 - 1942), ”ვეფხისტყაოსანის” ფრანგულ თარგმანზე წელიწად ნახევარი მუშაობდა, 1937 წლისთვის, ანუ ”ვეფხისტყაოსანის” 750 წლისთავისათვის ნაწარმოების გამოგვეყნება ვერ მოხერხდა (?). იმდროინდელი პრესის ერთსულოვანი აზრით ე.ორბელიანის თარგმანი რუსთაველის მხატვრული სახეების და აფორიზმების ზუსტი გადმოცემით გამოირჩეოდა. 1938 წელს მისი რედაქციით და წინასიტყვაობით გამოქვეყნდა მარჯორი უორდროპისეული ინგლისური თარგმანი, რომელიც რედაქტორმა შეავსო, პირველ ინგლისურ გამოცემაში გამოტოვებული ბოლო სტოროფების საკუთარი თარგმანით.
1977 წ.-ს ე.ორბელიანის თარგმანი გამოიცა თბილისში, სოლომონ იორდანიშვილის თანაავტრობით. წყარო: ვასილ ჩაჩანიძე - ”ვეფხისტყაოსანი” მსოფლიოს ხალხთა ენებზე. თბილისი. ხელოვნება. 1980. გვ.63. 2 ფოტო. |
k ფრანგული | |||||
k ფრანგული | |||||
k ფრანგული | |||||
k ფრანგული | |||||
k ფრანგული | გასტონ ბუაჩიძე | http://www.georgianweb.com/pdf/roustaveli.pdf | |||
ფრანგული | Le Cheuvallier en la Peau de Léopard |
სერგო წულაძე[17] |
1964 | ||
ქურთული | Wergirê Postê Piling | ჯარდოე ასადი | 1978-1993 | ||
ყაზახური | ხამზა აბდულინი | ||||
ყირგიზული | აკილუკ ოსმონოვი[18] | 1940 | |||
შვედური | Riddaren i tigerskruden | ||||
ჩეხური | Muž v tygří kůži | არტურ და ბერტა ზუტნერი[19] ფსოვდ. (B. Oulet ან Jemand) იერომირ იედლიჩკა |
1876-1885 | ||
ჩინური | 虎皮武士 | ლი ცი ე[20] | 1943 | ||
ჩუვაშური | Тигăр тирĕпе витĕннĕ витязь | მიში იუხმა | 2008 | ||
ჰინდი | शेर की खाल वाला वीर |
- ↑ კაიროში საქართველოს საელჩოს მიერ "ვეფხისტყაოსნის" არაბული თარგმანის გამოცემა
- ↑ ვ. მარდალეიშვილი, სად წაიყვან სადაურსა..., გაზ. „კომუნისტი“, 1985, 13 თებ., № 37, გვ. 4
- ↑ საქართველოს მთავრობის გვერდი აფხაზურად
- ↑ ბორის გურგულია, მთარგმნელის ღვაწლი, გაზ. „ლიტ. საქართველო“, 1981, 6 ივნისი, № 20, გვ. 11.
- ↑ გრეტა ჩანტლაძე-ბაქრაძე, „ვეფხისტყაოსანი“ ესპანურ და ბასკურ ენებზე, ჟურ. „ლიტერატურული აჭარა“, ბათუმი, 2000, № 6, გვ. 75-77.
- ↑ „ვეფხისტყაოსანი“ ბულგარულ ენაზე გამოიცა
- ↑ ნოდარ ნათაძე,სიტყვა და სახე, 1986, თბ., „მეცნიერება“, გვ. 190-233
- ↑ კიტა ჩხენკელთან ერთად, წარმოადგენს პროზაულ თარგმანს. სერგო თურნავა, შვეიცარიელი ქართველოლოგები, ალმანახი „მწიგნობარი“, თბ. 1989, გვ. 134-143.
- ↑ მანანა გოცირიძე, სიტყვათწარმოების ძირითადი ტიპები „ვეფხისტყაოსნის“ ებრაულ თარგმანში, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე, ტ. 107, №3, 1982, გვ. 645-648
- ↑ ავრაჰამ შლონსკის დახმარებით.
- ↑ Н.С. Джидалаев, ,,Витязь в барсовой шкуре“ на лакском языке, Ж. ,,Лит. Грузия“, 1984, № 9, с. 174.
- ↑ NPLG.gov.ge
- ↑ მიხეილ ბულკათი, მარადისობის დიდი მგზავრი, ჟურ. „განთიადი“, ქუთაისი, 1993, № 1-2, გვ. 165-168
- ↑ . Мария Филина-Рамишвили, Рыцарь переводческого дела, Жур. „Лит. Грузия“, 1985, № 9, с. 191-195.
- ↑ ჯემალ ცერცვაძე, „ვეფხისტყაოსნის“ ტაჯიკური თარგმანები, შოთა რუსთაველის სახელობის ქართული ლიტერატურის XVII სამეცნიერო სესია, მოხს. თეზისები, თბ., 1982, გვ. 15-16
- ↑ საერთაშორისო ქართველოლოგიური სიმპოზიუმი, გაზ. „ლიტ. საქართველო“, 1991, 31 მაისი, № 22, გვ. 11-12.
- ↑ ბ. ნევსკაია და სერგო წულაძე (რუსული)რუსული)
- ↑ ა.ოსმონოვი (რუსული)რუსული)
- ↑ ჩეხური ვიკიპედია ბერტა ზუთნერის შესახებ (ჩეხური)ჩეხური)
- ↑ წარმოადგენს პროზაულ თარგმანს. ლ. მენაბდე, რუსთველი აღმოსავლეთის ქვეყნებში, ჟურ. ,,მაცნე“, ელს, 1987, № 2, გვ. 71-91.