Монтана

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
АҚШ штаты

Монтана
ағылш. ағылш. Montana

Монтана туы Монтана мөрі
Монтана туы Монтана мөрі
АҚШ картасындағы Монтана штаты

Штат ұраны

Oro y Plata

Штат әні

Монтана

Штат лақапаты

«қазына штаты»

Астанасы

Хелена

Ең ірі қаласы

Мизула, Грейт-Фолс, Бозмен, Бьютт, Хелена

Тұрғыны

&&&&&&&&01015165.&&&&&01 015 165 (2013 жыл)
- тығыздығы
2,65 адам/км²

Ауданы

4-ші орын
- барлығы
&&&&&&&&&0381154.&&&&&0381 154 км²
- су беті
3880 км² (1 %)
- ендік
44° 21′ с. е. бойынша 49° с. е., 1015 км
- бойлық 104° 2′ б. б. бойынша 116° 3′ б. б., 410 км

Теңіз деңгейінен биіктігі

- максимал биіктігі 3903,5 м
- орташа биіктігі 1040 м
- минимал биіктігі
550 м

Штат статусын иеленуі

8 қараша 1889 жыл
41 ретпен
- штат болмай тұрып
Территория Монтана

Губернаторы

Стив Баллок

Заң шығару органы

Монтана легислатурасы
- жоғарғы палатасы Монтана сенаты
- төменгі палатасы Өкілдер палатасы (Монтана)

Сенат мүшелері

Стив Дайнс
Джон Тестер

Уақыт белдеуі

UTC-7/-6

Ресми сайты:

http://mt.gov/

Монта́на[1][2] (ағылш. Montana [mɒnˈtænə]) — штат[3] АҚШ-тың солтүстік батысындағы, 41-ші штат, одаққа қосылған. Астанасы — Хелена, ірі қаласы — Биллингс. Халқы— 1 015 165 адам (АҚШ-та 44-ші орында, 2013 жылғы деректер). Ресми лақап аты — «Қазына штаты».

Айтарлықтай ұзақ уақыт бұрын болашақ Монтана үндіс тайпалары мекендеген жер болған

Француздар 1742 жылы Жартасты таулардан шығысқа қарай ағымдағы Монтана аймағында пайда болды — бұл 1803 жылы Франциядан сатып алынған Луизиананың бөлігі. ХІХ ғасырдың басында аудан Льюис және Кларк экспедициясының барысында зерттелді. Аң саудагерлері мен миссионерлер XIX ғасырдың басында бірқатар елдімекендердің негізін қалаған.

1848-1864 жж. кезеңде Монтана түрлі Федералды аумақтардың бөліктерге кірді. Олар:

  • Орегон (1848—1859),
  • Вашингтон (1853—1863),
  • Айдахо (1863—1864) и
  • Дакота (1861—1864).

Болашақ Монтана шегінде 1850 жылы тұтас алтын мен мысты кен орындарын ашылды. 26 мамырда, 1864 жылы Монтана Америка Құрама Штаттарының федералдық аймағы мәртебесін алды. Аумақ (содан кейін штат) атауы испан сөзі montaña (тау) алынған. Алдымен Баннак (Bannack) астанасы болды. Бірінші губернаторы Сидни Эджертон (Sidney Edgerton) болды. 1865 жылы, астананың аумағы Верджиния-Ситиге ауыстырылды, және 1875 жылы — Хелена қаласына.

1860 жылдың соңында бірнеше әскери форттар құрылған, олар: Форт-Шоу, Кемп-Кук және Форт-Смит. Монтананы отарлау үндіс тайпаларымен шайқас арқылы жүрді; ең танымалы 1876 жылы орын алған Литтл-Бигхорн түбіндегі шайқас. 1883 жылы Солтүстік Тынық мұхит теміржол құрылысын салынуы халықтың күрт өсуіне әкелді. Монтана аймағы 26 мамырда 1864 жылы Америка Құрама Штаттарының құрамына кірді, 8 қарашада, 1889 жылы Монтана штат болып жарияланды.

Монтана халқының тығыздығы
Бозмен қаласы

2013 жыл соңындағы АҚШ халық санағының бюросы дерегі бойынша Монтанада 1.015.165 халқы бар; ұлғайуы 2010 жылғы санақпен салыстырғанда 2,6%-ды құрады.[4] 2010 жылғы санақ бойынша штаттың нәсілдік құрамы төмендегідей: ақ (89,4%), қара (0,4%), түпамерикандықтар (6,3%), азиялықтар (0,6%), гавайлықтар және мұхиттықтар (0,1 %), басқа да нәсілдер (0,6%), екі немесе одан да көп нәсілдердің өкілдері (2,5%).[5] Ақ нәсілді халықтың шығу тегі негізінен немістер (29,3%), ирландиялық (16,4%) және ағылшын (13,1%) және норвегиялық (10%). 5 жастан асқан Монтана тұрғындарының шамамен 94,8%-ы үйде ағылшын тілінде сөйлейді.[6]

Монтана тұрғындарының шамамен 55% - протестанттар, 24% - католиктер, 5% - мормондар, 18% ешқандай дінге кірмейді, 1%-дан кемі басқа да діндерді ұстайды.

Халықтың динамикасы:

  • 1950: 591 024 адам
  • 1960: 674 767 адам
  • 1970: 694 409 адам
  • 1980: 786 690 адам
  • 1990: 799 065 адам
  • 2000: 902 195 адам
  • 2010: 989 415 адам[7]
  • 2013: 1 015 165 адам

Ірі қалалары:

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үлгі:Монтана