کەلەم
کەلەم، کەلەمیئا ن ژی کەلەرم (براسسجائۆ لەراجەا ڤار. جاپتاتا ف. البا) پنجارەکە بەلگینئە ، گرۆڤەر دبەئوو ژێ رە "سەری" یانی سەریەک کەلەم تێ گۆتن. بەلگێن وێ ل هەڤ دلەفنئوو وەکە تۆپێ گرۆڤەر دبن، رەنگێ بەلگان سپی یە، هنەک تەخلیت رەنگزەر ن، تێ دە دەمارەکە قالندئوو پەهن هەیە.
چاندنا کەلەمێ، ب شتلان چێدبە. تۆڤێ وێ بزرەکی هوورئە ، د دەستپێکا بهارێ دە وەک تۆڤێ باجانا سۆر ل دەڤەرەکێ درەشیننئوو دەما هێشین بوو، وەک شتل رادکنئوو دبن د زەڤیەکێ دە، ل ناڤا باخچە د مشاران دە دچینن،ئا ڤ ددن هەتا کو مەزن دبەئوو دبە سەری. سەریێن کەلەمێ مەزن دبەئوو ئە گەرئە ردا کو تێ دە هاتیە چاندن رند بە، هەر کو دچە مەزنتر دبە هەتا کو هنەک سەری 10، 15، 20ئوو زێدەتر کگ دبە.
بەلگێ هەری ل دەرڤە یێ ل سەر سەریێ کەلەمێ، ب رەنگێ شینەکی ڤەکری یە. ژ بەلگێن کەلەمێ، گەلەک خوارنێن جودا تێنە چێکرن، خاسما اپراخئا نگۆ "سارمە"، شۆربەئوو ترشین. لێ د ڤان سالێن داوین دە کو خوارنا "پزا" ژئا لیێئی تالیان ڤە کو دەرکەتیە هۆلێ، پێ رە تەنێ سەلەتا کەلەمان تێ خوارن.
ل کوردستانێ، ژ بۆ خوارنا زڤستانێ ل هەرێمێن سار، هەر مالباتەکە کورد ب دەهان سەریێ کەلەمان د مالا خوە دە دپارێزەئوو د زڤستانێ دە دخون.
کەلەمێن کو ل دەشتا مووشێ چێدبن، پر مەنشوور ن.
