Kurdishː Lêza dillêdanê di bin kontrola demarekoendama xweyî de ye. Demarekoendama xweyî ji du beşan pêk tê; sîstema sîmpasawî û sîstema parasîmpasawî. Sîstema sîmpasawî li ser leza dillêdanê bandorek erenî dike û hejmara kutana dil zêde dike. Sîstema parasîmpasawî jî hêjmara dilkutanê kêm dike. Demarekoendama xweyî raste rast li ser girêka sînoatrî bandor dike, li gor vî bondorê ahenga dillêdanê diguhere. Du cureyên demar, di leza dillêdanê û di mêjera pestoya xwînê de çalak in. Yek ji van demaran bi navê demara vagus tê nasîn. Demara vagus ji mejî wekî du gurz derdikeve û di nav sing û zik de belavê endamên(organ) wekî dil, made, masûlke, kezeb, gurçik û pişikan dibe. Çalakiya demara vagus wekî beşek ji sîstema parasîmpasawî ye. Vagus bi derdena hormona asetîlkolîn(acetylcholine ) lêza dillêdanê û pestoya xwînê kêm dike.
Demara duyemîn a demarekoendama xweyî, demara dilî ya sîmpasawî ye. Ev demar bi derdana hormonên nefrîn û epînfrîn, lêza lêdana dil zêde dike. Her wisa di nav xwînê de zêdebûna karbona dîoksîd, berzbûna pileya germahiya laş, hêrsdarî(stres) û werzîş hin ji sedemên çalakbûna sîstema sîmpasawî ne.
parve bike – ji bo kopîkirin, belavkirin û weşandina xebatê
ji bo guhartin û adaptekirina naverokê – ji bo adaptekirina xebatê
Di bin van mercan de:
isnad – Divê tu isnadeke maqûl bikî, lînekek pêşkêş bikî ji bo lîsansê, û diyar bikî ku guhartin hatiye kirin an na. Tu dikarî vê yekê bi adilî bi cih bînî, lê ne bi awayê ku wekî lîsansor te an bikaranîna te pejirandibe.
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0CC BY 3.0 Creative Commons Attribution 3.0 truetrue
Captions
Add a one-line explanation of what this file represents
{{Information |description= Kurdishː Lêza dillêdanê di bin kontrola sîstema demarî ya xweser(xweyî, otonom) de ye. Sîstema demarî ya xweser ji du beşan pêk tê; sîstema sîmpasawî û sîstema parasîmpasawî. Sîstema sîmpasawî li ser leza dillêdanê bandorek erenî dike û hejmara kutana dil zêde dike. Sîstema parasîmpasawî jî hêjmara dilkutanê kêm dike. Sîstema demarî ya xweser raste rast li ser girêka sînoatrî bandor dike, li gor vî bondorê ahenga dillêdanê diguhere. Du cureyên demarên sîstema xwese...