Jump to content

Kevreyth endokrin

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a klass a furv korfoniethel Edit this on Wikidata
Klass ensys korfoniethel arbennik, glandular system Edit this on Wikidata
Konter a kesweyth eksokrin Edit this on Wikidata
Rann a kevreyth a organow Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

An kevreyth endokrin a gomprehend organow an korf a askorr hormonow. Ev a weres rewlya metaboledh, tevyans ha displegyans, gweythres gwias ha kemeres rann yn cher. Rann medhegieth a studh kudynnow gwagrennow endokrin yw endokrinegieth.

Yn fysiologieth, an kevreyth endokrin yw kevreyth a wagrennow, pubonan ow livra eghen a hormon dhe'n goos may hwrellons rewlya an korf.

Kontrari yw an kevreyth endokrin dhe'n kevreyth eksokrin le mayth yw an hormonow livrys yn-mes a'n goos (kepar ha'n avi, pankreas, gwagrennow an vronn, gwagrennow trew po gwagrennow hwysa). An hanow endokrin a dheu dhyworth an gerow Greka ἔνδον (éndon, “a-ji”) ha κρίνω (krínō, “diberth”). Kevreyth kedhlow yw an kevreyth endokrin kepar ha'n kevreyth nervus, mes y effeythyow ha jynnweyth yw dyffrans.

Effeythyow an kevreyth endokrin a dhalleth yn lent ha pesya yn hir. An kevreyth nervus a dhanvon kedhlow yn uskis, ha ny wra an gorthebow pesya yn hir. Kymygennow komplek yw hormonow livrys dhyworth gwias endokrin dhe'n goos le may hwrello viajya dhe'n organ mayth yw edhom anedha.

Nyns eus pibell dhe wagrennow endokrin, mes yma provians da a woos ynna.

An chif gwagrannow endokrin y'n korf

Gwagrennow endokrin a'n hormonow livrys gansa

[golegi | pennfenten]

Kevreyth nervus kres

[golegi | pennfenten]
Gwagrennow endokrin y'n penn ha konna ha'ga hormonow
  • An Hypothalamus a askorr
    • Hormon a liver thyrotropin
    • Hormon a liver gonadotropin
    • Hormon a liver an hormon tevyans
    • Hormon a liver kortikotropin
    • Vasopressin
    • Somatostatin
    • Dopamin
    • Hormon a liver prolaktin
  • An Wagren Pineal a askorr
    • Melatonin
  • An Wagren Burek po Pituitek a askorr
    • Gwagren burek a-rag
      • Hormon tevyans
      • Prolactin
      • Hormon adrenokortikotropik
      • Lipotropin
      • Thyrotropin
      • Gonadotropin
    • Gwagren burek a-dryv l
      • Oksytocin
      • Vasopressin

Gwagren skosek (thyroydek)

[golegi | pennfenten]
  • An Wagren skosek a askorr
    • Triiodothyronin
    • Thyroksin
    • Kalcitonin

Gwagren baraskosek (parathyroyd)

[golegi | pennfenten]
  • Hormon paraskosek a gaws ynkressyans yn nivelyow kalciom y'n goos
  • Keher labol a askorr
    • Thrombopoietin

An kevreyth tretha

[golegi | pennfenten]
An kevreyth tretha ha'y wagrennow ha hormonow
  • An Sagh boos a askorr
    • Gastrin
    • Ghrelin
    • Newropeptid Y
    • Sekretin
    • Somatostatin
    • Histamine
    • Endothelin
  • An Duodenum a askorr
    • Kolecystokinin
  • An Avi a askorr
    • Somatomedin (hormon tevyans hevel dhe insulin)
    • Angiotensinogen
    • Thrombopoietin
  • An Pankreas a askorr
    • Insulin
    • Glukagon
    • Somatostatin
    • Polypeptid pankreatik

Loneth

[golegi | pennfenten]
  • An Loneth a askorr
    • Renin
    • Erythropoietin
    • Kalcitriol (rann weythresek a Vitamyn D3)
    • Thrombopoietin

Gwagrennow Adrenal

[golegi | pennfenten]
  • Gwagrennow adrenal a askorr
      • Glukokortikoidow
      • Aldosteron
      • Androgenow (ow komprehednya testosterone)
    • An Marou adrenal a askorr
      • Adrenalin
      • Noradrenalin
      • Dopamin
      • Enkephalin

An kevreyth dinythyansek

[golegi | pennfenten]
  • An Dhiwgell a askorr
    • Androgenow, dre vras testosteron
    • Oestradiol
    • Inhibin
  • An Kylgh Gwres
    • An Oygel a askorr
      • Progesteron
      • Androstenedion
      • Estrogenow
      • Inhibin
    • An Placenta (pan vo benen dorrek) a askorr
      • Progesteron dre vras
      • Estrogenow (estriol dre vras)
      • Gonadotropin korionik denel
      • Laktogen denel an placenta
      • Inhibin
    • An Brys (pan vo benen dorrek) a askorr
      • Prolaktin
      • Relaksin
  • An Wagren baraskosek a askorr
    • Hormon paraskosek
  • An kneus a askorr
    • Vitamyn D3 (kalciferol)

Divers

[golegi | pennfenten]
  • An Golon a askorr
    • Peptid atrial-natriuretik
    • Peptid natriuretik an ympynnyans
    • Adenosin
  • Gwias Borr a askorr
    • Leptin
    • Estrogenow (dre vras estrone)
  • Mer an eskern a askorr
    • Thrombopoietin



Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.