Прејди на содржината

Список на социјалистички земји

Од Википедија — слободната енциклопедија

Список на земји кои во секој момент од историјата се декларирале како социјалистички или во своите устави усвоиле некои карактеристики на различни варијанти на социјализмот.

Имало или сеуште има земји каде социјалистичките партии биле на власт, но тие не морале да го усвојат социјализмот во нивното име или устав. Таквите земји не се наведени овде. Сепак, има земји каде социјалистичките партии не се на власт, но бидејќи во нивните устави има референци за каква било форма на социјализам, тие се вклучени во оваа листа.

Марксистичко-ленинистичка

[уреди | уреди извор]

На Запад овие земји буквално се нарекувале „комунистички“, бидејќи нивните владејачки партии во нивното име го вклучиле зборот „комунистички“. Всушност, тие земји се сметале себеси за социјалистички, што било потврдено и во нивните устави. Тие се дефинирани како форми на владеење во кои државата функционира како дел од еднопартиски систем и во кои марксизмот-ленинизмот е прифатен како официјална идеологија.

Денес речиси и да нема социјалистички држави со општествено - политички систем кој постоел до 1989 година односно до падот на Берлинскиот ѕид. Ретки се такви земји, како што се: Северна Кореја, Куба, како и делумно Белорусија и Приднестровие, кои официјално не се под власта на комунистичката партија. Други земји како Народна Република Кина, Виетнам и Лаос, Де факто функционираат според капиталистичката економија, додека владеењето на Комунистичката партија го претставува само државниот апарат за одржување на режимот на власт. Во овие земји социјализмот е само изговор за експлоатација на работниците од т.н Еднопартиска држава автократски капитализам.

Во западните земји, дефиницијата за социјализам е обезбедување на социјални бенефиции што капиталистичката држава им ги обезбедува на своите граѓани. Западната дефиниција за комунизмот е спротивна на капитализмот, односно дека капиталот се распределува подеднакво на сите, така што приближно сите граѓани имаат сличен или еднаков социјален статус.

Земји кои во моментов се сметаат за марксистичко-ленинистички.

Поранешни

[уреди | уреди извор]
Земји кои се сметаа себеси за социјалисти според дефиницијата за марксизам-ленинизам во одреден период од историјата. Граничните линии се пред 1990 година. Треба да се забележи дека сите овие земји не биле марксистичко-ленинистички во исто време.

Немарксистичко-ленинистички

[уреди | уреди извор]

Список на земји чии устави имаат референци за социјализмот, но не го применуваат марксизам-ленинизмот. Како такви, тие прифатиле различни верзии и погледи на социјализмот. Така, Либија или Египет во одредени фази применуваат или применувале различни верзии на арапскиот социјализам. Партијата Куоминтанг, која владеела со целата Република Кина до 1949 година, го прифатила т.н Кинески социјализам. Во некои африкански земји, како што е Танзанија, официјалната идеологија била африканскиот социјализам.

Држави чии устави во одреден период од историјата содржеле некои референци за социјализмот (немарксистичко-ленинистичка дефиниција).

Со референци во уставот

[уреди | уреди извор]

Меѓународно непризната

Поранешни

[уреди | уреди извор]

Саун Томе и Принсип

[уреди | уреди извор]

|Демократска Република Саун Томе и Принсип]] (12. јул 1975 – 3. април 1991)

Меѓународно непризната

Краток термин

[уреди | уреди извор]

Список на краткотрајни држави, кои најчесто се формирале за време на војни или револуции (повеќето од нив по Првата светска војна ) и се сметале за социјалистички по која било дефиниција, но не опстанале доволно долго за да формираат стабилна влада или да бидат меѓународно признание.

Вклучени во Советскиот Сојуз

[уреди | уреди извор]
  1. Constitution of the Socialist Republic of Vietnam Архивирано на 13 мај 2021 г.: "The Communist party of Vietnam (...), who adheres to Marxism-Leninism and Ho Chi Minh's thought, is the force assuming leadership of the state and society."
  2. Constitution of the People's Republic of China: "Both the victory of China's new-democratic revolution and the successes of its socialist cause have been achieved by the Chinese people of all nationalities under the leadership of the Communist Party of China and the guidance of Marxism-Leninism and Mao Zedong Thought, and by upholding truth, correcting errors and overcoming numerous difficulties and hardships."
  3. Herskovitz, Jon (28 септември 2009.). „North Korea drops communism, boosts "Dear Leader". Reuters. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  4. Grace Lee: The Political Philosophy of Juche, Stanford Journal of East Asian Affairs, May 2003, Volume 3
  5. Constitution of the Republic of Cuba Архивирано на 17 мај 2013 г.: WE, CUBAN CITIZENS, heirs and continuators of the creative work and the traditions of combativity, firmness, heroism and sacrifice fostered (...) by those who promoted, joined and developed the first organizations of workers and peasants, spread socialist ideas and founded the first Marxist and Marxist-Leninist movements."
  6. Answers.com - Is Laos a communist country today?
  7. „Laos Salutes Cuban Communist Congress - AHURA.CU ENGLISH“. Архивирано од изворникот на 29 септември 2011. Посетено на 7 мај 2011.
  8. „21st Century Communism - Laos on Emphas.is“. Архивирано од изворникот на 4 мај 2011. Посетено на 7 мај 2011.
  9. Преамбула Устава Бангладеша из 1971.
  10. Преамбула Устава Гвајане
  11. Преамбула Устава Индије
  12. Преамбула Устава Португала из 1976.: "The Constituent Assembly affirms the Portuguese people's decision to (...) open the way to socialist society, respecting the will of the Portuguese people and keeping in view the building of a freer, more just, and more fraternal country."
  13. Устав Танзаније, чланак 1. Архивирано на 20 јуни 2024 г.: "The United Republic is a democratic and socialist state which adheres to multi-party democracy."
  14. Преамбула Устава Шри Ланке
  15. Constitution of the Pridnestrovskaia Moldavskaia Respublica
  16. Algeria - Structure of the National Government
  17. Устав Бурме из 1974, чланак 1. Архивирано на 20 април 2024 г.: "Burma is a sovereign independent Socialist State of the working people. The State shall be known as The Socialist Republic of the Union of Burma."
  18. Ghana Under Kwame Nkrumah: SOCIAL AND ECONOMIC DEVELOPMENTS
  19. „Republic of Ghana : Summary Facts“. Архивирано од изворникот на 6 јули 2011. Посетено на 8 мај 2011.
  20. Устав Египта, чланак 1.
  21. 21,0 21,1 „Преамбула Устава Либије из 1969. и чланак 6“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 11 август 2011. Посетено на 8 мај 2011.

Поврзано

[уреди | уреди извор]