Прејди на содржината

Јунус-паша

Од Википедија — слободната енциклопедија
Девширме
Јунус
Паша
Графика на Јунус-паша
Голем везир на Отоманското Царство
На должноста
30 јануари 1517 – 13 септември 1517
Монарх Селим I
Претходник Хадим Синан-паша
Наследник Пири Мехмед-паша
Отомански управител на Египет
На должноста
1517–1517
Претходник новосоздадена
Наследник Хајир Беј
Лични податоци
Починал(а) 13 септември 1517
Токат, Отоманско Царство
Националност Отоман
Етничка припадност непозната; од христијанско потекло

Јунус-паша (турски: Devşirme Yunus Paşa; п. 13 септември 1517) — отомански државник и Голем везир на Отоманското Царство осум месеци во 1517 година, служејќи од 30 јануари до неговата смрт на 13 септември.[1]

Животопис

[уреди | уреди извор]

Било дискутирано, но никогаш не било до крај решено дали Јунус бил со грчко, бугарско или српско потекло.[2] Бил земен преку системот на данок во крв (земен од неговото семејство и преобратен во Ислам со цел да стане отомански бирократ/војник) на мала возраст, Јунис бил израснат да стане јаничар, на крај станувајќи ага (врвен командант) на јаничарите. Во 1511 година станал везир во диванот (отоманска влада) и беглербег (главен покраински управител) на Анадолија.[2]

Јунус-паша имал голема улога во Отоманско-мамелучката војна (1516–17). По отоманската победа во Битката кај Марџ Дабиг во 1516 година, Јунус-паша, со отоманските трупи под негова команда, влегле во денешниот град Алеп, од каде што ги нападнал градовите Хама, Хомс и Дамаск. По Битката кај Рајденије во 1517 година, влегол во египетскиот град Каиро со неговите јаничари и по тридневна опсада, го освоил градот за Отоманското Царство.[3]

Поради неговите успеси и смртта на претходниот голем везир, Хадим Синан-паша, во Битката кај Рајданије на 22 јануари 1517 година, Јунус-паша бил назначен за Голем везир, осум дена подоцна, на 30 јануари. Подоцна бил истовремено назначено да биде управител на Египет. По добивањето на овие две функции, Јунус-паша наводно воспоставил организирано мито и измачување. Откако вестите за корупција стигнале до султанот Селим I, управувањето на Јунус-паша било повлечено и дадено на Хајир Беј, оставајќи го Јунус-паша со функцијата на голем везир.[2]

Се верува дека султанот Селим I го погубил Јунус-паша поради навредата на неговиот наследник Хајир Беј за неговото потекло по омразата за губењето на владеењето од него и покрај тоа што Јунус-паша бил тој што го освоил Египет за Отоманското Царство. Која и да била причината, Јунус-паша бил погубен со сечење на главата на 13 септември 1517 година.[3]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. Државен архив на Турција
  2. 2,0 2,1 2,2 Alper, Omer Mahir, "Yunus Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.678 ISBN 975-08-0072-9
  3. 3,0 3,1 [Osmanlı Tarihi, II. Cilt, 10. baskı, sf: 286,291,543,544, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı]
Политички функции
Претходник
Хадим Синан-паша
Голем везир на Отоманското Царство
јануари 1517 – септември 1517
Наследник
Пири Мехмед-паша
Новосоздадено
Отомански управител на Египет
1517
Наследник
Хајир Беј