Organische chemie
Organische chemie of koolstofchemie is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met organische verbindingen; dat wil zeggen chemische verbindingen die koolstof- en waterstof-atomen bevatten. De term organisch stamt uit de tijd (voor 1828) dat deze moleculen alleen uit levende wezens (organismen) bekend waren.
Aanvankelijk dacht men dat organische verbindingen van fundamenteel andere aard (want gerelateerd aan het leven/de schepping) waren dan anorganische levenloze stoffen. In 1828 bracht de chemicus Friedrich Wöhler door verhitting van het anorganische ammoniumcyanaat de synthese van het urinebestanddeel ureum tot stand. Daarmee werd aangetoond dat voor de vervaardiging van organische verbindingen geen mysterieuze "vis vitalis" (aan het leven inherente natuurkracht) vereist is.[1] Toch blijft men organische chemie vaak als een afzonderlijke discipline beschouwen, omdat de verbindingen van koolstof vele malen talrijker en vaak gecompliceerder zijn dan die van andere elementen.
De complexiteit en diversiteit van koolstofverbindingen heeft te maken met het vermogen van koolstofatomen zich aaneen te rijgen (via covalente bindingen) tot lange kettingen (polymeren), (al dan niet met vertakkingen) en ringvormige structuren. Bij aromatische koolstofverbindingen vormen de koolstofatomen twee aan twee stabiele covalente bindingen (enkel, dubbel of drievoudig).
Het element silicium bevindt zich in het periodiek systeem net onder koolstof en kan evenals koolstof enkele of dubbele covalente bindingen vormen met gelijksoortige atomen; deze bindingen zijn evenwel onder aardse omstandigheden veel minder stabiel, waardoor organosiliciumchemie ongeschikt is als basis voor alternatieve aardse levensvormen.[1]
Tegenwoordig spreekt men van biochemie als het gaat om de studie van organische verbindingen in levende wezens. Deze verbindingen noemt men biomoleculen, stoffen die via stofwisseling in organismen de levende weefsels vormen en onderhouden.
Petrochemie houdt zich bezig met organische verbindingen op basis van aardolie. Oleochemie gaat over de organische verbindingen op basis van natuurlijke, plantaardige en dierlijke, olien en vetten. Andere onderdelen van de organische scheikunde zijn organische synthese, polymeerchemie en organometaalchemie
Organische nomenclatuur
Organische nomenclatuur is het systeem om organische verbindingen te benoemen en te groeperen:
- Alifatische verbindingen
- Koolwaterstoffen - Alkanen (verzadigde koolwaterstoffen) - Alkenen (onverzadigde koolwaterstoffen) -alkadiënen (koolwaterstoffen met twee dubbele bindingen) - Cycloalkaan(een cyclus van koolstoffen) - Alkynen (koolwaterstoffen met een drievoudige koolstof-koolstof bindingen)
- Halogeenalkanen
- Alcoholen - Ethers (Di-ethylether en Tetrahydrofuraan)- Carbonzuren - Aldehyden - Ketonen - Esters - Suikers of koolhydraten - Zuurhalogeniden - Anhydriden -
- Amines - Amiden - Alkaloïden - Aminozuren en eiwitten - Nitril - DNA
- Benzenen - Tolueen - Fenol - Xyleen - Trinitrotolueen
- Zwavelchemie: Thiol - Organisch sulfide - Thiofeen - Tetrahydrothiofeen - Sulfonzuur
- Polymeren
- Complexe verbindingen
- Verbindingen kunnen meerdere functionele groepen bevatten waardoor soms zeer complexe verbindingen ontstaan. Uit bovenstaande lijst blijkt al dat sommige verbindingen niet onder maar één groep te vangen zijn: DNA en thiofeen zijn daar voorbeelden van.
- Veel geneesmiddelen, drugs, vitaminen, chemische bestrijdingsmiddelen en insecticiden zijn voorbeelden hiervan.
Zie ook
- Fysische organische chemie
- Organische reactie
- Organische synthese
- Anorganische chemie
- Lijst van organische naamreacties
Externe links
