Naar inhoud springen

Békés (comitaat)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Békés
Comitaat in Hongarije Vlag van Hongarije
Kaart van Békés
Situering
Statistische regio Zuidelijke Grote Laagvlakte
Coördinaten 46°44'15,00"NB, 21°2'40,99"OL
Algemeen
Oppervlakte 5.437 km²
Inwoners 329.823 (2001[1])
(61 inw./km²)
Hoofdplaats Békéscsaba
Bron: Hongaars Bureau voor Statistiek
Overig
Gemeentes 75
Website Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Hongarije

Békés (Roemeens: Bichiş, Slowaaks: Békešská) is een comitaat in het zuidoosten van Hongarije. De hoofdstad is Békéscsaba. Het comitaat heeft 329.823 (2001) inwoners.

Het comitaat grenst in het oosten en zuiden aan de Roemeense regio Crișana (districten Bihor en Arad). Daarnaast grenst het aan de comitaten Csongrád in het zuidwesten, Jász-Nagykun-Szolnok in het noordwesten en Hajdú-Bihar in het noorden.

Békés ligt op de Grote Hongaarse Laagvlakte en is een vlak gebied met een vruchtbare bodem. Een vijfde van de aardgasvoorraden van Hongarije bevinden zich in Békés. De rivier de Körös, en de Snelle-, de Zwarte- en Witte Köros stromen door het comitaat.

Het gebied wordt sinds 5000 tot 4000 v.Chr. bewoond. Voordat de Hongaarse stammen het gebied binnenvielen leefden er meerdere andere stammen en volkeren in dit gebied.

Het kasteel van Gyula werd in het begin van de vijftiende eeuw gebouwd. Gyula was rond die tijd de belangrijkste stad in het comitaat en werd de hoofdstad tijdens de regeerperiode van Matthias Corvinus. Tijdens de Ottomaanse oorlogen was het een belangrijk fort, maar werd uiteindelijk in 1566 door de Ottomanen veroverd. Gedurende deze periode werden er enkele steden in het gebied verwoest en vluchtte een groot deel van de bevolking. Anderen werden vermoord of verhongerden.

In het begin van de achttiende eeuw, nadat de Ottomanen waren verdreven, werd het comitaat opnieuw bevolkt, niet alleen met Hongaren, maar ook met Slowaken (in de steden Békéscsaba, Endrőd, Szarvas en Tótkomlós), Serviërs (Battonya), Duitsers (Németgyula en Elek) en Roemenen (Kétegyháza). Het grootste deel van de niet-Hongaarse bevolking werden echter in het midden van de negentiende eeuw geassimileerd.

Door de belang op landbouwgebied en de nieuwe spoorlijn tussen Pest en Békéscsaba, die klaar was in 1858, werd Békés ontwikkeld. Dit werd versneld, nadat Hongarije na de Eerste Wereldoorlog gebied had verloren aan onder andere Roemenië, en Békéscsaba de rol van de verloren steden moest overnemen.

De bevolkingsgroei had zijn hoogtepunt in 1950, toen er 472.000 mensen in het comitaat woonden. Datzelfde jaar werd Békéscsaba de hoofdstad ten koste van de oude hoofdstad Gyula. Gedurende de jaren daarna werd het comitaat, zoals de rest van Hongarije geïndustrialiseerd en ging de bevolking zich meer concentreren in de steden.

De bevolking van het comitaat Békés bereikte in 1941 een hoogtepunt. Sindsdien daalt het aantal inwoners.

1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1941 1949 1960 1970 1980 1990 2001 2011
Békés (comitaat) Gestegen 284.589 Gestegen 310.266 Gestegen 356.665 Gestegen 389.095 Gestegen 417.127 Gestegen 436.348 Gestegen 465.557 Gestegen 477.240 Gedaald 471.561 Gedaald 467.861 Gedaald 446.405 Gedaald 436.910 Gedaald 411.887 Gedaald 397.791 Gedaald 359.948

Bevolkingssamenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]

Naast de Hongaarse meerderheid, zijn de belangrijkste minderheden de Slowaken (ongeveer 7.000), Zigeuners (5.000), Roemenen (4.000), Duitsers (1.500) en de Serviërs (400).

Religieuze samenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1930 had het comitaat Békés een protestantse meerderheid (58%) en een vrij grote katholieke minderheid (36%). Verder vormden orthodoxen en joden gezamenlijk zo'n 5% van de bevolking.

Religieuze samenstelling van Békés [2]
volkstelling 1930 volkstelling 1949 volkstelling 2001 volkstelling 2011
Aantal Aantal Aantal Aantal
Katholicisme (totaal) 167.543 185.901 108.351 70.307
Rooms-Katholieke Kerk 165.879 183.939 106.309 69.478
Hongaarse Grieks-Katholieke Kerk 1.664 1.962 2.035 809
Calvinisme 145.559 156.609 72.843 46.366
Lutheranisme 124.849 106.335 45.125 27.870
Orthodoxe Kerk 16.257 13.638 4.375 3.491
Jodendom 8.191 1.900 75 74
Overige kerkgenootschappen 2.842 4.606 5.439 6.862
Ongodsdienstig/geen antwoord 316 543 161.583 204.978
Békés (totaal) 465.557 469.532 397.791 359.948

Tegenwoordig is de meerderheid van de bevolking ongodsdienstig (57% in 2011). Ongeveer 40% is christelijk, waarvan de helft protestants en de andere helft katholiek. Verder heeft de Orthodoxe Kerk verhoudingsgewijs de meeste aanhangers in Békés (1% van de totale bevolking). De joodse gemeenschap van Békés is nagenoeg bijna verdwenen.

Járások (districten)

[bewerken | brontekst bewerken]

Steden en dorpen

[bewerken | brontekst bewerken]

Stad met comitaatsrecht

[bewerken | brontekst bewerken]

Andere steden

[bewerken | brontekst bewerken]

(gesorteerd naar bevolkingsomvang, volgens de census van 2001)

Zie de categorie Békés County van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.