Naar inhoud springen

Cytochroom P450

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Schematische weergave van cytochroom P450-oxidase (CYP2C9)

Het enzymsysteem cytochroom P450 (ook wel afgekort als CYP, P450 of CYP450) is een klasse van enzymen die biologische (biomoleculen) en synthetische, organische verbindingen oxideren. De meeste van deze enzymen zijn belangrijk voor de afbraak (katabolisme) van potentiële schadelijk stoffen en/of verschillende lichaamsvreemde (xenobiotische) stoffen, zoals medicijnen en toxinen.[1]

Andere cytochroom P450-enzymen zijn betrokken bij de biosynthese van steroïden, prostaglandinen en retinoïden. Cytochroom P450 komt praktisch in alle levende cellen voor. CYP-enzymen worden aangetroffen bij alle levensvormen waaronder zoogdieren, vogels, vissen, wormen, planten, schimmels, bacteriën en archaea.

Wanneer er een actieve stof aan een microsoom wordt toegevoegd, wordt de heemverbinding die in de oplossing aanwezig is, afgebroken en in twee delen gesplitst. Een van de delen wordt daarna blootgesteld aan koolstofmonoxide. CYP wordt aangetoond wanneer deze oplossing meer absorbeert bij een golflengte van 450 nm dan de oorspronkelijke microsomenoplossing. Dit wordt ook wel de verschilspectroscopie genoemd (Engels: difference spectroscopy). De P in CYP staat voor pigment. 450 in de naam komt dus van de golflengte van de piek in het verschil van twee absorptiespectra van het enzym bij 450 nm als het enzym in zijn gereduceerde toestand verkeert en een complex vormt met CO.

In werkelijkheid wordt het kleurverschil veroorzaakt doordat de vijfde ligand (een heemring bevat vier liganden) een negatief geladen zwavelatoom bevat.

Cytochroom P450 katalyseert verschillende reacties:

De algemene katalysereactie van CYP450 is:

Soorten CYP's

[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn tot op heden 57 verschillende CYP450 enzymes gekend:

Familie Functie Namen
CYP1 Metabolisme van medicijnen en steroïden (voornamelijk oestrogeen) CYP1A1, CYP1A2,
CYP1B1
CYP2 Metabolisme van medicijnen en steroïden CYP2A6, CYP2A7, CYP2A13,
CYP2B6,
CYP2C8, CYP2C9, CYP2C18, CYP2C19,
CYP2D6, CYP2E1, CYP2F1, CYP2J2, CYP2R1, CYP2S1, CYP2U1, CYP2W1
CYP3 Metabolisme van medicijnen en steroïden
(inclusief testosteron)
CYP3A4, CYP3A5, CYP3A7, CYP3A43
CYP4 Metabolisme van vetzuren CYP4A11, CYP4A22,
CYP4B1,
CYP4F2, CYP4F3, CYP4F8, CYP4F11, CYP4F12, CYP4F22,
CYP4V2, CYP4X1, CYP4Z1
CYP5 thromboxane-A2-synthase CYP5A1
CYP7 7-alpha-hydroxylase CYP7A1, CYP7B1
CYP8 variërend CYP8A1 (prostacyclin synthase), CYP8B1
CYP11 steroïde-11-alpha-hydroxylase CYP11A1, CYP11B1, CYP11B2
CYP17 steroïde-17-alpha-hydroxylase CYP17A1
CYP19 steroïde-19-alpha-hydroxylase CYP19A1
CYP20 onbekende functie CYP20A1
CYP21 steroïde 21-alpha-hydroxylase CYP21A2
CYP24 vitamine D-degradatie CYP24A1
CYP26 retinoïnezuur-hydroxylase CYP26A1, CYP26B1, CYP26C1
CYP27 variërend CYP27A1 (galzuren biosynthesis),
CYP27B1 (vitamine D3 1-alpha-hydroxylase, vitamine D3-activatie),
CYP27C1
CYP39 7-alpha-hydroxylering van 24-hydroxycholesterol CYP39A1
CYP46 cholesterol 24-hydroxylase CYP46A1
CYP51 cholesterol biosynthesis CYP51A1 (lanosterol 14-alpha-demethylase)
Zie de categorie Cytochrome P450 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.