Naar inhoud springen

Mongools schrift

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Mongools schrift
Mongools schrift
Algemene informatie
Type Alfabet
Talen Mongools
Bedenker Tata-tonga
Periode ca.1204 – heden
Schrijfrichting boven-naar-beneden
Verwantschap
Moederschriften Proto-Sinaïtisch
Afgeleide schriften Mantsjoeschrift
Oiratisch schrift
Vagindraschrift
Galik alfabet
Evenks schrift
Xibe schrift
Indeling
Unicode-subbereik U+11660–U+1167F
ISO 15924 Mong
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Mongoolse schrift, ook wel Hudum genoemd, is het originele alfabet dat werd gebruikt voor het schrijven van de Mongoolse taal.

Het Mongoolse schrift is een afgeleide van het Oud-Oeigoerse schrift dat in opdracht van Dzjengis Khan voor het Mongools werd aangepast. De letters hebben allemaal drie vormen: een begin-, midden- en eindvorm. De beginvorm is de eerste letter van een woord, vervolgens zijn alle volgende letters middenvormen en ten slotte is de laatste letter een eindvorm. Het schrift wordt verticaal geschreven (van boven naar beneden), en van links naar rechts.

Tegenwoordig wordt in Mongolië alleen een aangepast Cyrillisch alfabet gebruikt, maar op de Mongoolse bankbiljetten staan wel zinnen in dit schrifttype. In China, met name in Binnen-Mongolië wordt wel nog het Mongools alfabet gehanteerd. Het alfabet wordt ook gebruikt om Xibe en eventueel om Evenks te schrijven. De overheid van Mongolië heeft in 2020 besloten dat het cyrillische alfabet in 2025 weer plaats gemaakt moet hebben voor het Mongoolse schrift.

Bügd Najramdah Mongol Ard Uls, oftewel "Volksrepubliek Mongolië" in het Mongoolse schrift.
karakters transliteratie
beginvorm middenvorm eindvorm Latijn Cyrillisch
a А
e Э
[1]

[2]

i, yi И,Й, Ы, Ь
o, u О, У
o, u О, У
ö, ü Ө, Ү
[3]

[4]

n Н
ng Н, НГ
b Б, В
p П
q Х
γ Г
k Х
g Г
m М
l Л
s С
š Ш
t, d Т, Д
č Ч, Ц
j Ж, З
y -Й, Е, Ё, Ю, Я
r Р
v В
f Ф
К
(c) (ц)
(z) (з)
(h) (г, х)
(zh) (-,-)
(ř) (-,-)
(chi) (-,-)
Een stempel uit 1924 met Mongoolse cijfers

Mongoolse cijfers worden van links naar rechts of van boven naar beneden geschreven.[5]

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9