Lijst van gevelkunst in Den Helder
Dit is een chronologische, incomplete, lijst van gevelkunst in Den Helder. Hieronder vallen gevelstenen, reliëfs, mozaïeken en andere kunst op gevels binnen de Nederlandse gemeente Den Helder. Ook overige wandbeelden in tunnels en op muren zijn in deze lijst opgenomen. Kunst waar geen jaartal van bekend is staat onderaan de lijst geordend op adres. Onderaan deze pagina bevindt zich een lijst met verdwenen gevelkunst en een lijst met eerste stenen binnen dezelfde gemeente.
Eventuele oorlogsmonumenten staan hier niet genoemd, zie hiervoor de lijst van oorlogsmonumenten in Den Helder. Voor vrijstaande beelden binnen de gemeente Den Helder zie: Lijst van beelden in Den Helder.
| Geplaatst | Omschrijving | Kunstenaar | Locatie | Plaats | Materiaal | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1750 (in 1958 na brand herplaatst) | Gevelsteen '1750' | Gravin Magdalena van Waardenburglaan 22 (op gevel boerderij De Schooten) | Den Helder | 
| ||
| 1840 (inwijding kerk) | Pauselijk wapen | Kerkgracht (gevel Petrus en Pauluskerk) | Den Helder | 
| ||
| 1900 | Sluitstenen | Maarten Harpertszoon Trompstraat 14 t/m 28 (even) | Den Helder | 
| ||
| 1904 | Boogveld met Bloemreliëf | Keizerstraat 56 | Den Helder | 
| ||
| 1904? | Tegeltableau uil | School 7 (Weststraat 110) | Den Helder | 
| ||
| 1905 | Sluitstenen vrucht | Emmastraat 92, 94 & 100 | Den Helder | 
| ||
| 1905 | Sluitstenen fruit | Wilhelminastraat 42 | Den Helder | 
| ||
| 1905 | Sluitsteen | Wilhelminastraat 70 | Den Helder | 
| ||
| 1905 | Sluitstenen rozen | Wilhelminastraat 87 t/m 93 (oneven) | Den Helder | 
| ||
| 1912? | Boogveld, Timpaan, Lateien en sluitstenen | Koningstraat 89 | Den Helder | 
| ||
| 1913 | Gevelsteen "Een vaste burg is onze god" | Wezenstraat (op de gevel van de Lutherse kerk) | Den Helder | 
| ||
| 1913 | Twee vogels | Wezenstraat (op de gevel van de Lutherse kerk) | Den Helder | 
| ||
| 1917 | Diverse symbolen vrijetijdsbesteding en anker | Spoorstraat (op de gevel van het Algemene Tehuis voor Militairen) | Den Helder | 
| ||
| 1920 | Boogvelden met reliëfs | Piet Heinstraat 5, 7 en 9 | Den Helder | 
| ||
| Vanaf ca. 1920 | Bull dog & haan | Op PEN-huisjes Molenstraat, Koningsplein, Sumatrastraat en Crocusstraat. | Den Helder | 
| ||
| Jaren 1920 | Reliëf | Willem Coenraad Brouwer | Van Galenstraat (bij onderdoorgang) | Den Helder | Terracotta | 
|
| 1922 | Reliëf 'helder' | De Wetstraat (boven onderdoorgang) | Den Helder | 
| ||
| ca. 1923 | Ommanteling lampen | Willem Coenraad Brouwer | Middenweg (entree gebouw De Vijfsprong) | Den Helder | Terracotta | 
|
| 1926 | Gemeentewapen | Kerkgracht 1 (gevel v.m. stadhuis) | Den Helder | 
| ||
| 1926 | Vier kronen | Kerkgracht 1 (balkon v.m. stadhuis) | Den Helder | 
| ||
| 1930 | Twee leerlingen | Willem Coenraad Brouwer | Ankerpark (gevel vml. Zeevaartschool) | Den Helder | Terracotta | 
|
| 1931 | Boogveld met reliëf | Keizerstraat 8 | Den Helder | 
| ||
| Begin jaren 1940 | Duits wapen | OS&O loods (aan beide kopse kanten) | Huisduinen | 
| ||
| 1949 | Gevelsteen '1949' | Spoorstraat 52 | Den Helder | 
| ||
| Halverwege 20e eeuw | Gevelsteen granietwerker | Loodsgracht 42 | Den Helder | 
| ||
| 1954 | Feniks | Meint Beekhuis van Till | Petrus Planciusstraat 28 | Den Helder | 
| |
| 1954 (2007 herplaatst) | De jeugd vliegt uit | Wessel Couzijn | Timorlaan (wooncomplex Parkzicht) | Den Helder | 
| |
| 1954 | Reliëf school-ambachten | Bertus Sondaar | Sportlaan (naast entree voormalige LTS) | Den Helder | Zandsteen | 
|
| 1954[1] (2001 verplaatst) | Gevelsteen Michiel de Ruyter | Dirk Bus | Gebouw Zeehaen, Nieuwe Haven (eerder Kanaalweg (op gevel 't Huys Tijdverdrijf)) | Den Helder | ||
| 1958 (herplaatst ca. 2013) | Vlakvulling, de jeugd | Jos Wong Lun Hing | Timorlaan (zijkant Lyceumhof, eerder op gevel Gemeentelijk Lyceum) | Den Helder | Beton | 
|
| 1958 | Het dienen van de gemeenschap | Huib de Ru | Sportlaan (aan zijkant Loft 62) | Den Helder | 
| |
| 1959 | Opgroeiende jeugd | Dick Stins | Middenweg (op gevel voormalige U.L.O.-school) | Den Helder | Hardsteen | 
|
| 1960 | Vogels | Pieter van Velzen | Sportlaan (op gevel voormalige R.K. meisjes ULO-school) | Den Helder | 
| |
| 1962 | Mozaïek zeebodem | Kees Franse | Texelstroomlaan (op flat Grebbestraat) | Den Helder | 
| |
| 1962 | Sint Nicolaas | Piet Schoenmakers | Duinbrink (boven ingang voormalige Sint-Nicolaaskerk) | Den Helder | Steen | 
|
| 1964 (2011 verplaatst)[2] | Zonder naam (in de volksmond Redder met kind en Man met kind op schouder) | Maria van Everdingen | Willemsoord (zijgevel Reddingmuseum, sinds 2011, van 1964 tot 1998 op de gevel van het politiebureau aan de Prins Hendriklaan) | Den Helder | 
| |
| 1969 | Reliëf | Op gebouw landmetersweg 15 | Den Helder | 
| ||
| Jaren 1970 | ? | Op gevel Vredeskerk | Den Helder | 
| ||
| 2005 | Joods monument (plaquette) | Algemene Begraafplaats | Den Helder | Natuursteen | 
| |
| 2006 | Mozaïek | Kinderen | Burgemeester Ritmeesterweg (stationstunnel) | Den Helder | Tegels | 
|
| ca. 2007 | ? | Op gevel Willibrordkerk | Julianadorp | 
| ||
| ca. 2008 | Wapen van Den Helder | Middenweg (op de Nieuwe Watertoren) | Den Helder | 
| ||
| 2011 (in 2017 en 2021 zijn delen verwijderd) | De verbinding (mozaïek) | Brakkeveldweg (tunneltje) | Den Helder | 
| ||
| 2016 | ? | Jaap Velserboer i.s.m. kinderen | Ceramstraat (op muur speeldveldje nabij Balistraat) | Den Helder | 
| |
| 2017 | IJshoorntjes | Keizerstraat 22 | Den Helder | 
| ||
| 2018 | Zeven gevelstenen 'trossen' | Stationsstraat | Den Helder | 
| ||
| 2019 | Gevelsteen 'anker' | Stationsstraat | Den Helder | 
| ||
| 2019 | Kozijnen trapgaten van drie appartementencomplexen | Iris Roskam & Arno Coenen | Waddenzeestraat | Den Helder | 
| |
| 2019 | Reliëf zeeleven, zijkanten van drie appartementencomplexen | Iris Roskam & Arno Coenen | Waddenzeestraat | Den Helder | 
| |
| 2019 | Twaalf ornamenten op schoorstenen van drie appartementencomplexen | Iris Roskam & Arno Coenen | Waddenzeestraat | Den Helder | 
| |
| 2020 | Tegeltableau voormalig station en matroos | Spoorstraat (zijkant Halte Bellevue) | Den Helder | Geglazuurde tegels | 
| |
| 2021 | Glasprint en lichtbak | Arno Coenen e.a. | Middenweg (gevel Triade) | Den Helder | 
| |
| Reliëf | Hoek Plantsoenstraat / Koningdwarsstraat | Den Helder | zandkleurige schoongemetselde bakstenen | 
| ||
| Gevelsteen stoomschip Noordzee | Brouwerstraat 37 | Den Helder | 
| |||
| Vijf sluitstenen, vruchten | Loodsgracht 67 | Den Helder | 
| |||
| Roos (reliëf) | Pratum Indrayotha | Koningdwarsstraat | Den Helder | 
| ||
| Reliëf Thaise symboliek | Pratum Indrayotha | Loodsgracht 37 | Den Helder | 
| ||
| Gevelsteen steenhouwer | Spoorgracht 6 | Den Helder | 
| |||
| Gevelsteen | Visstraat 71 | Den Helder | 
| |||
| ? | Gravenstraat | Den Helder | Metaal | 
| ||
| Dieren | Drooghe Bol (op gevel basisschool De Rank) | Julianadorp | 
| |||
| Gevelsteen bloemen | Koningstraat 38 | Den Helder | 
| |||
| Drie sluitstenen, leeuw | Steengracht 23 | Den Helder | 
| |||
| Console met reliëf | Steengracht 25 | Den Helder | 
| |||
| 10 tegeltableaus reddingwerk | Dorus Rijkershof | Den Helder | Geglazuurde tegels | 
| ||
| Twee sluitstenen hond | Piet Heinstraat 41 | Den Helder | 
| |||
| Kop | Spoorstraat 60 | Den Helder | 
|
Verdwenen beelden
[bewerken | brontekst bewerken]| Bron | Geplaatst | Verdwenen | Omschrijving | Kunstenaar | Locatie | Plaats | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| [3] | 1862 | Gevelsteen pakhuis De Haan | Westgracht | Den Helder | Zie bron. | ||
| [4][5] | 1930 | Twee oeils de boeuf | Middenstraat 38 | Den Helder | Zie bron | ||
| [6] | 1914 | 1937 | Gevelsteen BVMMP | Hildo Krop | Prins Hendriklaan (op gebouw De Burcht) | Den Helder | Zie bron |
| [7] | Vanaf ca. 1920 | jaren 1950 | Bull dog & haan | Op PEN-huisje hoek De Laan/Westplein (huidige Willem Barentszstraat/Van der Hamstraat) | Den Helder | Zie bron | |
| [8] | 1956 | Siersmeedwerk vogel | Langevliet | Julianadorp | Zie bron | ||
| [9] | 1958 | Reliëf | Jan Meefout | Scheldestraat (op gevel Prof. van der Leeuwschool) | Den Helder | Zie bron | |
| [9] | 1958 | Reliëf | Jan Meefout | Scheldestraat (op gevel Prof. Kohnstammschool) | Den Helder | Zie bron | |
| [10] | 1958 | Reliëf bokspringen | Scheldestraat (op gevel Prof. van der Leeuwschool) | Den Helder | Zie bron | ||
| [11] | 1958 | Reliëf touwtjespringen | Scheldestraat (op gevel Prof. Kohnstammschool) | Den Helder | Zie bron | ||
| [12] | 1958 | Reliëf voetballen | Scheldestraat (op gevel Prof. Kohnstammschool) | Den Helder | Zie bron | ||
| 1960 | ca. 2010 | Dierenfiguren | Scheldestraat (op gevel nutskleuterschool De Zonnebloem) | Den Helder | 
| ||
| 1960 | 2022 | Ruiter en paard | Dick Stins | Reggestraat (op gevel voormalige Prot. Chr. lagere school) | Den Helder | 
| |
| [13] | 1961 | Niet aangetroffen | Gevelsteen Hollandse leeuw | H.W. Mesdagstraat 8 | Huisduinen | Zie bron | |
| [14] | 1964 | 1998 | Redder | Maria van Everdingen | Polderweg | Den Helder | Zie bron |
| 1964 (2006 verplaatst)[15][16] | 2006 | Haan | Maria van Everdingen | Op gevel brandweerkazerne aan de Polderweg, thans in brandweerkazerne Bastiondreef | Den Helder | 
| |
| 1964 | 2022? | Twee vrouwen die een mand dragen | Maria van Everdingen | Voorheen op politiebureau Polderweg, gebouw sociale dienst en stadhuis Drs. F. Bijlweg) | Den Helder | [17] | |
| ca. 1969 | 2019 | Vogels | Dirk Abbesteelaan (op gevel Prins Mauritsschool) | Den Helder | 
| ||
| [18][19] | 1993 | 2004 | Wind, water en lucht | Joris Wille | Op watertoren | Den Helder | Zie bron |
| [20] | Reliëf | Bierstraat (muur zuidkant) | Den Helder | Zie bron | |||
| [21] | Gevelkunst | Meeuwenstraat (voorgevel Johan van Oldebarneveldschool) | Den Helder | Zie bron | |||
| [22] | Gevelkunst | Meeuwenstraat (achtergevel Johan van Oldebarneveldschool) | Den Helder | Zie bron | |||
| [23] | Gevelkunst | Hagedoornstraat 2 | Den Helder | Zie bron | |||
| [24] | Twee gevelkunstwerken | Kilstraat | Den Helder | Zie bron | |||
| [25] | Vissers | Korvetstraat (zijgevel OBS De Fontein) | Den Helder | Zie bron | |||
| [26] | Logo politie | Prins Hendriklaan (ingang politiebureau) | Den Helder | Zie bron | |||
| [27] | 1929 | 1940 | Gevelsteen | Prins Hendriklaan (Het Kegelhuis) | Den Helder | Zie bron | |
| [28] | 2022 | Vogel met nest | Lijsterstraat 1 (gevel Eben Haëzerschool) | Den Helder | 
| ||
| 1987 | Tussen november 2020 en november 2022 | De Naalden | Mathijs van Dam en Peter Jansen | Op gemeentehuis Drs. F. Bijlweg | Den Helder | 
| |
| Tussen juli 2020 en mei 2024 | Reliëf | Pratum Indrayotha | Kuiperstraat (steegje) | Den Helder | 
|
Lijst van eerste stenen
[bewerken | brontekst bewerken]
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
| Datum plaatsing | Plaatser (functie) | Locatie | Soort gebouw | Plaats | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|
| 1859-04-18 | Prins van Oranje | Willemsoord | Boerenverdrietsluis | Den Helder | |
| 1936 | G. van Praag (nestor Joodse gemeente) | Algemene begraafplaats Den Helder | Metaheerhuis | Den Helder | |
| 1961-07-31 | G.P. Bakker (deken van Den Helder) | Haringvlietweg 2 (thans Duinbrink 49) | Sint Nicolaaskerk | Den Helder | |
| 1977 mei | Fam. Schmidt | Keizersgracht 109-113 | Woonhuis | Den Helder | |
| 1999-11-19 | E.J. Vos-Brandjes (wethouder) | Keizersgracht 109-113 | Appartementencomplex | Den Helder | |
| 2010-06-18 | K.F. Schuiling (burgemeester) | Nieuwe Kerkplein 5 | Woonblok | Den Helder |
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ [1] Foto van gevelsteen 't Huys Tijdverdrijf
- ↑ Website Den Helder Actueel (via archive.org)
- ↑ [2] Foto en uitleg van gevelsteen, Levend Verleden, september 1993. Gearchiveerd op 13 september 2023.
- ↑ [3] Foto Middenstraat 38
- ↑ Levend Verleden, 1 september 2000 via archiefalkmaar.nl. Gearchiveerd op 21 maart 2018.
- ↑ B 1 – Gevelsteen Bond van Minder Marinepersoneel – Den Helder timswings.nl. Gearchiveerd op 4 februari 2023.
- ↑ Den Helder in de herhaling trafo.bvision.nl, 7 januari 2018.
- ↑ [4] Foto van siersmeedwerk Badhuis Julianadorp
- ↑ a b Westfries Genootschap 30e jaarbundel, blz. 34 westfriesgenootschap.nl
- ↑ Regionaal Archief Alkmaar - Gevelversiering op de gevel van de Prof van der Leeuwschool. regionaalarchiefalkmaar.nl
- ↑ Regionaal Archief Alkmaar - Gevelversiering op de gevel van de Prof Kohnstammschool. regionaalarchiefalkmaar.nl
- ↑ Regionaal Archief Alkmaar - Gevelversiering op de gevel van de Prof Kohnstammschool. regionaalarchiefalkmaar.nl
- ↑ Invetarisatie van gevelstenen Den Helder gevelstenen.net
- ↑ Afgestoft 473 - Julianaplein Den Helder Actueel, geraadpleegd 18 september 2017.
- ↑ Haan voor 2e keer mee met Brandweer Den Helder Noordtopics.nl, 30 mei 2006, geraadpleegd 18 september 2017. Gearchiveerd op 18 september 2017.
- ↑ [5] Foto van de haan in het Regionaal Archief Alkmaar
- ↑ [6] Afbeelding van 'Twee vrouwen die een mand dragen' via Regionaal Archief Alkmaar
- ↑ [7] Afbeelding watertoren
- ↑ Levend Verleden, 1 maart 1993 via archiefalkmaar.nl. Gearchiveerd op 27 september 2017.
- ↑ [8] Afbeelding reliëf Bierstraat
- ↑ [9] Afbeelding voorgevel Johan van Oldebarneveldschool, via Regionaal Archief Alkmaar
- ↑ [10] Afbeelding achterevel Johan van Oldebarneveldschool
- ↑ [11] Afbeelding voorgevel Radboudschool
- ↑ Afbeelding St Tarsisiusschool en St Nicolaasschool
- ↑ [12]
- ↑ [13]
- ↑ [14]
- ↑ Nieuwe naam, logo én manier van lesgeven voor Eben Haëzerschool (video) Regio Noordkop, 5 juli 2022.