Schoonselhof
Het Schoonselhof is het domein waar zich de stedelijke begraafplaats van de Belgische stad Antwerpen bevindt. Het ligt op het grondgebied van de districten Hoboken (hoofdingang) en Wilrijk (ten zuiden van de Hollebeek).
In 1911 kocht de stad Antwerpen, op initiatief van de Schepen van Cultuur, Frans van Kuyck, het landgoed Schoonselhof om het als begraafplaats in te richten. De officiële opening vond plaats op 1 september 1921. In 1936 werd het oude Kielkerkhof gesloten, waarna in 1938 een groot aantal concessies met het funerair erfgoed werden overgebracht naar het Schoonselhof.
De omgeving van het kasteel werd in 1943 al beschermd als landschap.[1] In 1992 werden het kasteel en neerhof beschermd als monument.[2] Begin augustus 2007 werd de begraafplaats Schoonselhof door minister Dirk Van Mechelen beschermd.[3]
Parkbegraafplaats
[bewerken | brontekst bewerken]Het Schoonselhof werd ingericht als parkbegraafplaats. Er zijn afzonderlijke grote vierkante perken, verbonden door grote lanen, die worden afgescheiden door grote beekgrachten.
Bijzondere perken
[bewerken | brontekst bewerken]- Joods perk, met oude concessies van de Kielbegraafplaats
- Twee perken, toegewezen aan de islamitische gemeenschap
- Historische perken met bijzonder funerair erfgoed
- Militair ereperk
- Ereperk voor geestelijken
- Burgerlijk ereperk
- Strooiweide, in gebruik sinds 1972.
Militaire begraafplaats
[bewerken | brontekst bewerken]Op Schoonselhof werden ook militaire begraafplaatsen voorzien. Er werd een park voorzien voor een Brits soldatenkerkhof (Schoonselhof Cemetery) met meer dan 1.500 gesneuvelden van het Britse Gemenebest, vooral uit de Tweede Wereldoorlog. Er rusten ook meer dan 1000 Belgische soldaten uit beide wereldoorlogen. Verder zijn er nog enkele tientallen graven van geallieerde soldaten uit onder meer Frankrijk, Italië, Polen, Portugal en Rusland. De Duitse soldaten werden overgebracht naar Vladslo (Eerste Wereldoorlog) en naar Lommel (Tweede Wereldoorlog).
Bekende begravenen
[bewerken | brontekst bewerken]Het Schoonselhof is gekend als rustplaats van prominente Antwerpenaren, kunstenaars en politici.
- Michel Bartosik (1948-2008) - dichter
- Peter Benoit (1834-1901) - eerste directeur van het Conservatorium van Antwerpen
- Jean-Marie Berckmans (1953-2008) - schrijver
- Rik Bettens (1933-2008) - kunstschilder
- Jan Blockx (1851-1912) - componist
- Pierre Bruno Bourla (1783-1866) - stadsarchitect van o.a. de gelijknamige schouwburg, de Academie, het Kattendijkdok en de oorspronkelijke Sint-Laurentiuskerk
- Mathieu Brialmont (1789-1885) - militair en minister
- Theo Brouns (1911-1946) - VNV-politicus en gouwleider van Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tot de doodstraf veroordeeld door de krijgsraad en op 28 maart 1946 gefusilleerd in de gevangenis van Hasselt.
- August Bulcke (1831-1893) - reder
- Gaston Burssens (1896-1965) - schrijver
- Hendrik Conscience (1812-1883) - schrijver
- Edward Coremans (1835-1910) - man van de taalwetten; hij hield in 1888 de eerste redevoering in het Nederlands in het parlement en maakte gedurende 42 jaar deel uit van de Meetingpartij
- Camille Coquilhat (1853-1891) - ontdekkingsreiziger
- Lode Craeybeckx (1897-1976) - burgemeester van Antwerpen van 1947 tot 1976
- Bob Davidse (Nonkel Bob) (1920-2010) - Vlaams presentator
- Rika De Backer (1923-2002) - federaal minister tussen 1974 en 1981
- Edward De Beukelaer (1843-1919) - industrieel
- Hendrik De Braekeleer (1840-1888) - schilder
- Petrus Jozef de Caters (1769-1861) - burgemeester
- Herman De Coninck (1944-1997) - dichter en poëziecriticus
- Robbe De Hert (1942-2020) - Belgisch filmregisseur
- Constant de Kinder (1863-1943) - schrijver van jeugdliteratuur
- Aloïs De Laet (1866-1949) - kunstschilder
- Jos De Man (1933-2021) - acteur
- Willem De Meyer (1899-1983) - Promotor van het Vlaamse lied, stichter van de Vlaams Nationale Zangfeesten.
- Léopold de Wael (1821-1892) - burgemeester van Antwerpen van 1872 tot 1892
- Henri Devos (1858-1932) - ondernemer, oprichter van Devos Lemmens
- Bernard Dewulf (1960-2021) - dichter, voormalig stadsdichter van Antwerpen, hoofdredacteur van het Nieuw Wereldtijdschrift
- Willem Elsschot (1882-1960), pseudoniem van Alfons De Ridder - schrijver
- Isidore Eyerman ( -1890) - vrijmetselaar
- Will Ferdy (1927-2022) - pseudoniem van Werner Ferdinande - Belgisch zanger
- Berten Fermont (1911-1933) - Vlaams dienstweigeraar
- Henry Fontaine (1857-1923) - Vlaams zanger, directeur van de Vlaamse Opera
- Vic Gentils (1918-1997) - kunstenaar, schilder, beeldhouwer
- Jos Gevers (1894-1977) - Vlaams acteur
- Marnix Gijsen (1899-1984) - schrijver
- Willem Gijssels (1875-1945) - Vlaams dichter, onder andere bekend van Vlaanderen ('t Zijn weiden als wiegende zeeën...)
- Gust Gils (1924-2002) - dichter
- Jack Godderis ( 1916-1971) - kunstschilder
- Ferre Grignard (1939-1982) - plastisch kunstenaar en zanger
- Wim Henderickx (1962-2022) - componist
- Camille Huysmans (1871-1968) - Kamervoorzitter, minister en burgemeester en schepen van Antwerpen
- Floris Jespers (1889-1965) - expressionistisch en kubistisch schilder en beeldhouwer
- Henri-Floris Jespers (1944-2017) - Vlaams publicist en kleinzoon van Floris Jespers
- Clement Jonckheer - steenbeeldhouwer
- Paul Joostens (1889-1960) - schilder en graficus
- Jacques Kets (1785-1865) - zijn verzameling opgezette dieren lag ten grondslag aan de Antwerpse dierentuin
- La Esterella alias Esther Lambrechts (1919-2011) - Vlaams zangeres
- Hubert Lampo (1920-2006) - schrijver
- Frans Lamorinière (1828-1911) - landschapsschilder
- Hendrik Leys (1815-1869) - historie-, genre- en portretschilder
- John Lysen (1868 – 1936) - nijveraar en grootgrondbezitter
- Mark Macken (1913-1977) - beeldhouwer
- Pol Mara (1920-1998), pseudoniem van Louis Leysen - kunstschilder, tekenaar en lithograaf
- Florent Mielants Sr. (1887-1944) - hoofdinspecteur van het stedelijk onderwijs Antwerpen
- Robert Mosuse (1970-2000) - Belgisch zanger
- Jet Naessens (1915-2010) - Vlaams actrice
- Alice Nahon (1896-1933) - verpleegster en dichteres
- Jef Nys (1927-2009) - stripauteur
- Baron Isidore Opsomer (1878-1967) - schilder
- echtpaar Jacques Ernest Osterrieth en Léonie Mols - handelaar en mecenas
- Edouard Pécher (1885-1926) - liberaal staatsman en minister voor Koloniën
- Mimi Peetermans (1929-2014), presentatrice en Fabienne Arras (1954-2020) - beide echtgenoten van Herbert Flack
- Armand Preud'homme (1904-1986) - componist en organist
- Léon Riket (1876-1938) - kunstschilder
- Marten Rudelsheim (1873-1920) - flamingant van Joods-Nederlandse afkomst (graf geruimd)
- Hugo Schiltz (1927-2006) - Vlaams politicus
- Lode Sebreghts - schilder
- Alexander Struys (1852-1941) - kunstschilder
- Albert Szukalski (1945-2000) - beeldhouwer
- Bernard Tokkie (1867-1942) - Operazanger en flamingant
- Jan Van Beers (1821-1888) - dichter
- Frans Van Cauwelaert (1880-1961) - burgemeester van 1921 tot 1932
- Guy Vandenbranden (1926-2014) - Belgisch kunstschilder
- Herman Van den Reeck (1901-1920) - Vlaams student, tijdens een betoging door de politie neergeschoten
- Roger van de Velde (1925-1970) - schrijver
- Dirk Van Duppen (1956-2020) - Belgisch arts en politicus
- Marc Van Eeghem (1960-2017) - acteur
- Leopold Van Esbroeck (1911-2010) - beeldhouwer, schilder
- Pieter Celie (1942-2015) - kunstenaar
- Ridder Pieter Smidt van Gelder (1878-1956) - afstammeling van de Nederlandse familie van papierfabrikanten Van Gelder; liet zijn huis met kunstverzameling na aan de stad Antwerpen
- Nicole Van Goethem (1941-2000) - kunstenares en Oscarwinnares
- Hélène Van Herck (1908-1993) - actrice
- Frans van Kuyck (1852-1915) - kunstschilder en schepen van Schone Kunsten van 1895 tot 1915; hij was vrijmetselaar
- Jozef Van Lerius (1823-1876) - schilder
- Paul van Ostaijen (1896-1928) - schrijver en dichter
- Jan Van Rijswijck (1853-1906) - Belgisch staatsman, burgemeester van Antwerpen (1892-1906)
- Cara van Wersch (1913-2000) - actrice
- Karel Verlat (1824-1890) - dierenschilder en directeur van de academie; werkte ook als kunstschilder te Parijs, Weimar en Moskou
- Theodoor Verstraete (1850-1907) - landschaps- en zeezichtenschilder
- Gerard Walschap (1898-1990) - schrijver
- Emile Wambach (1854-1924) - componist
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Schoonselhof.be, korte geschiedenis van het Schoonselhof met een lijst van bekende personen en hun juiste begraafplaats.
- Schoonselhof Cemetery op website CWGC
- ↑ Schoonselhof Fische Bouwkundig Erfgoed
- ↑ Schoonselhof kasteel en neerhof Fische Berschermd Monument
- ↑ Begraafplaats Schoonselhof Fische Bouwkundig Erfgoed