Portret Mariany Waldstein, markizy de Santa Cruz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Shonagon (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawa linkowań i typografii
 
Linia 8:
|rodzaj =
|data powstania = 1797–1800
|medium = [[Malarstwomalarstwo olejne|olej]] na płótnie
|wymiary = 142 × 97 cm
|miejscowość =
Linia 18:
 
== Okoliczności powstania ==
[[Mariana Waldstein]] (1763–1808) urodziła się w Wiedniu, pochodziła z austriackiej rodziny arystokratycznej. W wieku 18 lat poślubiła dużo starszego od niej wdowca, [[José Joaquín de Silva-Bazán|markiza de Santa Cruz]], i przyjechała do Hiszpanii. Jej mąż zajmował ważne stanowisko na madryckim dworze królewskim, co czyniło go m.in. zwierzchnikiem Goi jako [[Nadworny malarz|nadwornego malarza]]. Często podróżowała do Włoch, mieszkała także w Paryżu, gdzie spotykała się z artystami i politykami, m.in. z [[Napoleon Bonaparte|Napoleonem Bonaparte]], kiedy ten był [[Konsulat (Francja)|pierwszym konsulem]]. Była kobietą o silnym charakterze i wyrazistej osobowości. Zakochał się w niej francuski ambasador [[Ferdinand de Guillemardet]], który przed powrotem do ojczyzny zabrał ze sobą kopię portretu namalowanego przez Goyę. Skandalem był jej romans z innym ambasadorem – bratem Napoleona, [[LucjanLucien Bonaparte|Lucjanem Bonaparte]]. Dzięki swoim koneksjom markiza pośredniczyła w tajnych negocjacjach ministra [[Manuel Godoy|Manuela Godoya]] z Francją{{r|Luna250}}. Była pasjonatką sztuki: malowała obrazy olejne i pastelowe, zwłaszcza miniatury, także rysowała i wykonywała kopie znanych dzieł. Jej nauczycielem był malarz [[Isidro Carnicero]]. Została honorową dyrektorką i członkinią [[Królewska Akademia Sztuk Pięknych św. Ferdynanda|Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda]]{{r|Luna250|Quien}}.
 
Goya namalował portret markizy prawdopodobnie w latach 1797–1798, nie później niż w 1800. Obraz był wcześniej niepoprawnie katalogowany pod tytułem ''Markiza de las Mercedes''. Kopia w posiadaniu Guillemardeta nosiła inskrypcję ''Goya 1799''{{r|Luna250}}. Ten obraz niewielkich rozmiarów (52 x 34 cm) i anonimowego autora, dawniej przypisywano Goi. W 1865 Louis Guillemardet przekazał go do Muzeum w Luwrze – znajduje się w tej samej kolekcji co oryginał, a także [[Portret Ferdinanda Guillemardeta, ambasadora francuskiego w Hiszpanii|portret Guillemardeta]]{{r|Baticle}}. Goya [[Portret markizy Santa Cruz|sportretował]] także jej synową [[Joaquina Téllez-Girón y Pimentel|Joaquinę Téllez-Girón y Pimentel]], przyszłą markizę de Santa Cruz oraz nastoletnią córkę [[Portret hrabiny de Haro|hrabinę de Haro]]{{r|Decada}}.
Linia 34:
== Uwagi ==
{{Uwagi|
<ref name="maja">Słowo ''maja'' w języku hiszpańskim oznaczało młodą kobietę pochodzącą z niższych sfer społecznych, modnie i krzykliwie ubraną ślicznotkę.</ref>
}}
 
== Przypisy ==
<references>
{{Przypisy|
<ref name="Gambrelle">{{cytuj pismo | autor = Fabienne Gambrelle | tytuł = Francisco Goya| czasopismo = Wielcy malarze, ich życie, inspiracje i dzieło | wolumin =77 | strony =10 | data =1998-2005 | wydawca = Eaglemoss Polska | miejsce = Warszawa| issn =1505-9464}}</ref>
<ref name="Ara">{{cytuj stronę| url = https://fundaciongoyaenaragon.es/obra/mariana-waldstein-ix-marquesa-de-santa-cruz/354| tytuł = Mariana Waldstein, IX marquesa de Santa Cruz | opublikowany =Fundación Goya en Aragón | język = es| data dostępu = 2020-03-27}}</ref>
<ref name="AH">{{cytuj stronę| url = https://www.artehistoria.com/es/obra/marquesa-de-santa-cruz-0| tytuł = Marquesa de Santa Cruz| opublikowany =Artehistoria | język = es| data dostępu = 2020-03-27}}</ref>
<ref name="Louvre">{{cytuj stronę| url = http://cartelfr.louvre.fr/cartelfr/visite?srv=car_not_frame&idNotice=2124 | tytuł = Mariana Waldstein (1763 - 18081763–1808), neuvième marquise de Santa Cruz | opublikowany = Louvre | język = es| data dostępu = 2020-03-27}}</ref>
<ref name="Luna250">{{cytuj książkę | autor = [[Juan J. Luna]] | autor2 = Margarita Moreno de las Heras| tytuł = Goya. 250 aniversario | wydawca = Museo del Prado| miejsce =Madrid | rok =1996 | strony = 370–371| isbn =8487317480}}</ref>
<ref name="Decada">{{cytuj książkę | autor = [[Nigel Glendinning]] | tytuł = Goya. La década de los Caprichos. Retratos 1792–1804 | wydawca = Central Hispano | rok = 1992 | strony =127–128 | isbn = 8487181104}}</ref>
<ref name="Sesena">{{cytuj książkę | autor = [[Natacha Seseña]] | tytuł = Goya y las mujeres | wydawca = Taurus Santillana | miejsce = Madrid| rok = 2004| strony =133–135| isbn = 843060507X}}</ref>
<ref name="Baticle">{{cytuj książkę | autor = [[Jeannine Baticle]] | tytuł = Goya| wydawca = ABC S.L.| miejsce = | rok =2004 | strony =225–227}}</ref>
<ref name="Quien">{{cytuj książkę | autor = Pedro Jesús Fernández | tytuł = Quién es quién en la pintura de Goya| wydawca = Celeste Ediciones| miejsce = Madrid| rok =1996 | strony =134–135 | isbn = 8482110632}}</ref>
<ref name="Tiempo">{{cytuj książkę | autor =Ferrán Aribau | autor2 = Francesc Ruidera| autor3 = Lluís Altafuya| autor4 = Roberto Castillo| autor5 = Xavier Costaneda | tytuł =Goya: su tiempo, su vida, su obra| wydawca =LIBSA | miejsce = Madrid| rok =2006 | strony =313 | isbn =84-662-1405-4}}</ref>
<ref name="Corte">{{cytuj książkę | tytuł = El Arte europeo en la Corte de España durante el sigo XVIII| autor = Manuel Jorge Aragoneses [et al.] | wydawca = Ministerio de Cultura| miejsce = Madrid| rok =1980 | strony =79|isbn =8474830591}}</ref>
</references>
}}
 
[[Kategoria:Portrety autorstwa Francisca Goi]]