Wełnarzeka w zachodniej Polsce, prawy dopływ Warty o długości 118 km i powierzchni dorzecza 2621 km². Płynie przez Pojezierze Gnieźnieńskie, Pojezierze Chodzieskie i Kotlinę Gorzowską, w woj. wielkopolskim i kujawsko-pomorskim.

Wełna
Ilustracja
Rzeka Wełna poniżej wsi Rożnowice
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Rzeka
Długość 118 km
Powierzchnia zlewni

2621 km²

Źródło
Miejsce Osiniec
Wysokość

98 m n.p.m.

Współrzędne

52°30′51,6″N 17°38′18,5″E/52,514333 17,638472

Ujście
Recypient Warta
Miejsce

Oborniki

Wysokość

45 m n.p.m.

Współrzędne

52°38′39,3″N 16°48′17,1″E/52,644250 16,804750

Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Spływ szlakiem kajakowym Wełny

Opis i przebieg

edytuj
 
Oborniki, rezerwat Słonawy

Rzeka wypływa we wsi Osiniec koło Gniezna, w górnym i środkowym biegu przepływa przez wiele jezior (m.in. Wierzbiczańskie, Jankowskie, Strzyżewskie, Piotrowskie, Ławiczno, Biskupiec, Zioło, Rogowskie, Tonowskie), do Warty uchodzi w Obornikach. W Wągrowcu Wełna krzyżuje się z Nielbą.

W dolinie Wełny znajduje się kilka rezerwatów: Promenada (florystyczny), Wełna (wodny) i Słonawy (wodny).

W czerwcu 2011 roku na rzece ukończono budowę Małej Elektrowni Wodnej zlokalizowanej w Obornikach. Elektrownia posiada moc 330 kW. Zamontowano w niej dwa hydrozespoły. Rocznie może wyprodukować 1440 MWh energii elektrycznej[1].

Przyroda

edytuj

Szczególne warunki morfologiczne (górski częściowo charakter) powodują, że w Wełnie żyją charakterystyczne gatunki flory i fauny, często zagrożone rozwojem cywilizacyjnym (zwłaszcza pracami melioracyjnymi i hydrotechnicznymi od początku XX wieku). Są to m.in. głowacz białopłetwy (prawdopodobnie jedyne stanowisko w Wielkopolsce), różanka, koza (ryba), śliz, czy minóg strumieniowy. Od początku XXI wieku naukowcy z Zakładu Rybactwa Śródlądowego i Akwakultury Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zarybiają rzekę narybkiem troci wędrownej, celem wzmocnienia istniejącej populacji. Pierwsze działania w tym zakresie podjęto w 2008, a w 2009 wpuszczono do Wełny pierwsze okazy troci ze stawów hodowlanych Zakładu Doświadczalnego w Muchocinie. Rozważana jest obecnie możliwość dodatkowego zarybienia łososiem szlachetnym i pstrągiem potokowym (tego drugiego gatunku nigdy tu nie notowano – celem jest zwiększenie bioróżnorodności ekosystemu). Wymienionym wyżej rybom sprzyja chłodna, bystra woda i kamieniste dno, co jest konieczne do odbywania tarła[2][3].

Dopływy

edytuj

W kolejności od źródeł do ujścia.


Ważniejsze miejscowości nad Wełną: Jankowo Dolne, Strzyżewo Kościelne, Rogowo, Janowiec Wielkopolski, Mieścisko, Wągrowiec, Pruśce, Rogoźno, Dziewcza Struga, Wełna, Kowanówko, Oborniki, Jaracz.

Szlak kajakowy

edytuj

Wełna jest dość popularnym szlakiem kajakowym, dostępnym na odcinku 113,5 km (od jeziora Jankowskiego do ujścia do Warty). Najbardziej urozmaicony jest dolny bieg, począwszy od Rogoźna. Skala trudności oceniana jest na ZWB-ZWC (łatwy, miejscami nieco trudny), uciążliwość na U2-3 (nieco lub dość uciążliwy), a malowniczość na ** (malowniczy)[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Oddano do użytku elektrownię wodną w Obornikach. Dostęp: 13-06-2011
  2. Monika Kaczyńska, Przywracają Wełnie rzadkie ryby, w: Głos Wielkopolski, 20.7.2012, s.12
  3. Monika Kaczyńska, Wełna szansą także dla pstrągów, w: Głos Wielkopolski, 25.7.2012, s.10
  4. PTTK Włocławek

Linki zewnętrzne

edytuj