Kwas pelargonowy

związek chemiczny

Kwas pelargonowy (kwas nonanowy) – organiczny związek chemiczny z grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Ma postać bezbarwnej lub żółtawej oleistej cieczy o charakterystycznym zapachu. W obniżonej temperaturze ma postać bezbarwnych kryształów o blaszkowatym kształcie. W przyrodzie kwas pelargonowy występuje w postaci estrów w olejku eterycznym otrzymywanym z pelargonii[10].

Kwas pelargonowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H18O2

Inne wzory

C8H17COOH

Masa molowa

158,24 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

112-05-0

PubChem

8158

Podobne związki
Pochodne

kwas aminoketopelargonowy, kwas diaminopelargonowy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

edytuj

Kwas pelargonowy jest produktem ubocznym procesu otrzymywania kwasu brasylowego (C13H24O4) metodą ozonolizy. Powstaje w wyniku rozerwania łańcucha węglowego[11][12].

Kwas pelargonowy można otrzymać również w reakcji SN2 1-bromoheptanu z malonianem dietylu w roztworze butanolanu sodu w butanolu w 80-90 °C i następczej hydrolizie wodorotlenkiem potasu i dekarboksylacji w temp. 180 °C[13].

Zastosowanie

edytuj
  1. Wartość wyznaczona w fazie ciekłej z możliwym dużym błędem wskutek asocjacji.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Lide 2009 ↓, s. 3-398.
  2. a b c d e f Nonanoic acid (nr N5502) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-08-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. Lide 2009 ↓, s. 8-49.
  4. Lide 2009 ↓, s. 8-112.
  5. a b Lide 2009 ↓, s. 6-65.
  6. Lide 2009 ↓, s. 6-179.
  7. Lide 2009 ↓, s. 9-57.
  8. a b Kwas pelargonowy, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-08-18] (ang.).
  9. Kwas pelargonowy (nr N5502) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-08-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  10. Encyclopedia of chemistry (ang.).
  11. Chemical Land (ang.).
  12. Maria Bełdowicz, Jerzy Cechnicki, Sposób otrzymywania czystego kwasu brasylowego, Urząd Patentowy PRL, 1971 [dostęp 2018-06-01]..
  13. Arthur Vogel: Preparatyka organiczna. Wyd. drugie. s. 419-420.
  14. Nonanoic (Pelargonic) acid [online], National Site for the Regional IPM Centers [dostęp 2018-06-01].

Bibliografia

edytuj
  • David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  • Wanda Czerska, Marek J. Malawski, Jan Surowiński: Vademecum drogisty. T. 2: Substancje organiczne. Warszawa: Biuro Wydawnicze „Chemia”, 1970, s. 367-368.