Mustafa Kemal Atatürk

Mustafa Kemal Atatürk (1932)

Mustafa Kemal Atatürk (1881–1938) – turecki polityk i wojskowy, współtwórca i pierwszy prezydent Republiki Turcji.

• Gdy bolszewicy zwyciężą Polskę, pójdą do Rumunii. Rumuni na wezwanie nasze ogłoszą strajk powszechny i Bułgarzy też się przyłączą do nas. Nasze wojska stoją na straży naszej wolności, wybawią naszą stolicę z rąk brytyjskich.
  • Źródło: „Morning Post”, 20 lipca 1920

• Jakże szczęśliwy jest ten, kto może powiedzieć, że jest Turkiem.
  • Ne mutlu Türküm diyene. (tur.)

• Jeśli życiu narodu nie grozi niebezpieczeństwo, wojna jest morderstwem.
  • Millet hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça, savaş cinayettir. (tur.)

• Kiedyś przeglądałem książki i chciałem zrozumieć, co filozofowie mówią o życiu. Niektórzy z nich postrzegali wszystko jako ciemne. „Ponieważ jesteśmy niczym i osiągniemy zero, nie ma miejsca na radość i szczęście podczas naszego tymczasowego życia na ziemi” – mówili. Czytałem inne książki, napisane przez mądrzejszych ludzi. Mówili oni: „Ponieważ koniec i tak jest zerowy, bądźmy przynajmniej radośni i pogodni, dopóki żyjemy”. Dla mojego własnego charakteru podoba mi się drugi pogląd na życie, ale w tych granicach: Człowiek, który widzi istnienie całej ludzkości we własnej osobie, jest żałosny. Oczywiście taki człowiek zginie jako jednostka. To, co jest konieczne, aby każdy człowiek był zadowolony i szczęśliwy, dopóki żyje, to nie pracować dla siebie, ale dla tych, którzy przyjdą po nim. Tylko w ten sposób może działać człowiek rozumny. Pełną przyjemność i szczęście w życiu można znaleźć tylko w pracy dla honoru, istnienia i szczęścia przyszłych pokoleń.
  • Opis: rozmowa z rumuńskim ministrem spraw zagranicznych Victorem Antonescu w dniu 20 marca 1937.
  • Źródło: Romanya Dışişleri Bakanı Antonescu İle Konuşma, atam.gov.tr

• Lubię ludzi wysportowanych, inteligentnych i jednocześnie żyjących moralnie.

• Ludzkość jest jak ciało, a poszczególne narody są jak organy.

• Matki, które wysłałyście synów z dalekich krajów, obetrzyjcie łzy. Po tym jak stracili życie na naszej ziemi, stali się także naszymi synami.
  • Opis: hołd dla tych ANZAC, którzy zginęli w Gallipoli (1934), jest zapisany na pomniku Atatürka w Tarakena Bay w Wellington w Nowej Zelandii.
  • Źródło: Atatürk memorial in Wellington, nzhistory.govt.nz

• Najprawdziwszym przewodnikiem w życiu jest wiedza i nauka.
  • Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. (tur.)
  • Źródło: przemówienie w szkole handlowej w Samun, 22 września 1924

• Nasze zasady nigdy nie mogą być utożsamiane z dogmatami zawartymi w książkach, które rzekomo pochodzą z nieba. Naszą inspirację czerpiemy nie z nieba czy z niewidzialnego świata, ale bezpośrednio z życia. Naszą ścieżką kieruje ojczyzna, w której żyjemy, naród turecki, którego jesteśmy członkami, oraz wnioski, jakie wyciągnęliśmy z historii narodów, która odnotowuje tysiące klęsk i cierpień.
  • Źródło: Oświadczenie przed Wielkim Zgromadzeniem Narodowym Turcji w dniu 1 listopada 1937, cyt za: Atatürk'ün Türkiye Büyük Millet Meclisinin V. Dönem, tbmm.gov.tr

• Niech naród na razie nie zajmuje się polityką!
  • Źródło: Jean-Paul Mari, Chorzy dyktatorzy, „Le Nouvel Observateur”, za: „Forum”, 24 września 2012.

• Nieograniczona wolność jest nie do pomyślenia. Nawet prawo do życia, największe z praw, nie jest absolutne.

• Pokój w domu, pokój na świecie.
  • Yurtta barış, dünyada barış (tur.)

• Poszukiwanie przewodnika innego niż nauka oznacza beztroskę, ignorancję i herezję.

• Rolnicy są panami narodu.
  • Köylü milletin efendisidir (tur.)

• Turcy są z urodzenia demokratami.

• Turczynki 5000 lat były wolne od islamskiej chusty, zaczęły się zakrywać ledwie 600 lat temu.
  • Źródło: Marcin Giełzak, Wieczna lewica. Myśli i aforyzmy, wyd. Theatrum Illuminatum, 2023, s. 120.
  • Zobacz też: chusta