Przejdź do zawartości

Chłopczyca (dziewczyna)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dwie dziewczynki – na lewo: ubrana w stylu chłopczycy, na prawo: ubrana w stylu „słodkiej dziewczynki” (ang. girly girl[a])

Chłopczyca (także: chłopaciara, chłopaczara, ang. tomboy) – dziewczyna, która zachowuje się jak chłopiec lub jest podobna do chłopca[b][1][2][3]. Typ chłopczycy może występować nie tylko wśród dziewcząt, ale także wśród kobiet dorosłych[4].

Chłopczyce w wieku dziecięcym i nastoletnim

[edytuj | edytuj kod]
Zabawa we wspinanie się po drzewach

Chłopczyce preferują zwykle ubiór typowy dla chłopców i bawią się w „chłopięce” gry i zabawy, które wymagają dużej ruchliwości i wysiłku fizycznego oraz uprawiają te dziedziny aktywności, które w wielu kulturach kojarzą się raczej z zajęciami typowymi dla chłopców[3].

Specjaliści z zakresu wychowania uważają, że każde dziecko jest inne i nie należy go zmuszać do takiej ani innej aktywności, ani wtłaczać go w sztywne ramy określonych zachowań i ról społecznych. Nietypowe zachowanie dziecka nie powinno być powodem do niepokoju[5].

Rodzice, którzy mieli do czynienia z chłopczycami twierdzą, że większość z nich wyrasta z chłopięcych zabaw. W życiu dorosłym są dobrymi kobietami, żonami i matkami i zwykle lepiej sobie w nim radzą, ponieważ są zdecydowane, stanowcze i konkretne, a w sytuacjach zagrożenia potrafią siebie obronić[5][6].

Postrzeganie chłopczycy w kulturze zachodniej

[edytuj | edytuj kod]
Zabawa w rzucanie kamieniem
Chłopczyca (The Tomboy) – obraz Johna George’a Browna (1873)

W kulturze anglosaskiej słowem określającym chłopczycę jest wyraz tomboy, który po raz pierwszy pojawił się w druku jako Tom boy w latach 50. XVI w. Z upływem czasu zmieniał swoje znaczenie. Na podstawie tych zmian można obserwować zmianę postrzegania tomboya w kulturze anglosaskiej.

Pierwotnie (w latach 50. XVI w.) wyraz ten oznaczał niegrzecznego, niesfornego chłopca, a następnie (w latach 70. XVI w.) zmienił znaczenie na kobietę grubiańską lub nieskromną. W 1592 po raz pierwszy został użyty w znaczeniu dziewczyny, która zachowuje się jak niesforny chłopak[2].

W XXI w. ma podobne znaczenie co jego polski odpowiednik, choć według hasła w Oxford English Dictionary termin ten kojarzy się także z dziewczyną, która lubi niegrzeczne, hałaśliwe zachowanie, które tradycyjnie przypisuje się chłopcom[7].

Badacz tematyki gender Jack Halberstam twierdzi, że podczas gdy płynność ról płciowych wśród młodych dziewcząt jest obecnie w coraz większym stopniu tolerowana, to jednak na dorastające dziewczyny, które okazują męskie zachowania, jest jeszcze często wywierany nacisk, aby tego zaniechały lub są one za to karane[8]. W świecie zachodnim spada jednak stopień powszechności noszenia tradycyjnie kobiecej odzieży, takiej jak sukienki, bluzki i spódnice. Na ogół noszenie przez dziewczęta i kobiety typowo męskiej odzieży nie jest już uznawane za ich maskulinizację.

W ostatnich czasach wzrost popularności kobiecych imprez sportowych i innych aktywności, które były tradycyjnie zdominowane przez mężczyzn poszerzył zakres tolerancji społecznej i zmniejszył pejoratywny odbiór wyrażenia tomboy[3].

W Polsce termin „chłopczyca” zastosowali: Leopold Staff w przekładzie książki Wiktora Margueritte „La Garçonne” (Chłopczyca) oraz Tadeusz Jakubowicz w przekładzie książki Guilmana „La garçonne en Madrid” (Chłopczyca w Madrycie)[9].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. zob. hasło Girly girl(inne języki) w anglojęzycznej wersji Wikipedii.
  2. Patrz: Galeria.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. chłopczyca. sjp.pwn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)]. – hasło w SJP PWN.
  2. a b Tomboy w Online Etymology Dictionary (ang.).
  3. a b c Who Are Tomboys and Why Should We Study Them?, SpringerLink(inne języki), Archives of Sexual Behavior, Volume 31, Nr 4 (ang.).
  4. Tak, jestem chłopczycą – wywiad Przemysława Ciszaka z Martyną Wojciechowską w serwisie MenStream.pl.
  5. a b Moja córka jest chłopczycą. matkapolka.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-19)]. – artykuł Magdaleny Zając w serwisie www.matkapolka.com.pl.
  6. Chłopczyca? To już przeszłość – artykuł Wojciecha Samczuka w magazynie Men’s Health nr 10/2007.
  7. Tomboy – hasło w Oxford English Dictionary.
  8. J. Jack Halberstam: Female Masculinity, Durham: Duke University Press, 1998. (ang.).
  9. Katalog Bibl. Narod. hasło chłopczyca.
  10. Grant De Pauw, Linda (200). Battle Cries and Lullabies: Women in War from Prehistory to the Present. University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-3288-4, str. 260 (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]