Cmentarz Komunalny we Włocławku
 |
Ten artykuł jest teraz edytowany. Aby zapobiec konfliktom edycji prosimy nie edytować strony do czasu usunięcia tej wiadomości. Nazwa użytkownika, który dodał tę wiadomość, jest wyświetlona na stronie historii. Jeżeli ten artykuł nie był edytowany od kilku (nie dotyczy komunikatu o „gruntownej przebudowie”) godzin, należy usunąć szablon. |
 nr rej. 120/A
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Chopina |
| Typ cmentarza |
komunalny |
| Powierzchnia cmentarza |
16 ha |
| Data otwarcia | |
| Zarządca |
Miasto Włocławek |
Położenie na mapie Włocławka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 52°38′21,5″N 19°04′26,1″E/52,639306 19,073917
| |
Cmentarz komunalny we Włocławku – najstarszy, zabytkowy cmentarz we Włocławku.
Geneza
Do XIX wieku nie było we Włocławku jednego, centralnego cmentarza, zmarłych grzebano w kościołach lub na cmentarzach przykościelnych, istniejących obok kościołów św. Jana Chrzciciela, św. Witalisa oraz przy klasztorze franciszkanów. Istniały także cmentarze choleryczne, znajdujące się poza miastem. W 1813 powstał pierwszy cmentarz chrześcijański, na którym grzebano zmarłych wyznania katolickiego, prawosławnego i protestanckiego. Cmentarz zlokalizowany był na Zielonym Rynku. Funkcjonował on do 1893, kiedy z powodu szybko rosnącej liczby pochówków i rozwoju zabudowy miejskiej został zamknięty.
Historia
W lipcu 1881 odbyło się zebranie członków dozorów kościelnych katolickiego i ewangelickiego, na którym wyznaczono nowe miejsce na budowę cmentarza. Ustalono, że będą nim grunty znajdujące się przy drodze na Kowal (obecnie ul. Chopina). W październiku 1881 magistrat wydał zgodę na budowę cmentarza i przeznaczył 42 000 m² na nekropolię. Zarząd sprawowali kolektywnie przedstawiciele wszystkich trzech wyznań. Jednak bardzo szybko okazało się, że przeznaczony obszar jest zbyt mały w stosunku do potrzeb szybko rozwijającego się miasta, więc w 1893 kolejne 5000 m² przeznaczono na cmentarz prawosławny. Kolejne jej powiększenie, również o 5000 m² miało miejsce w 1902[1].
Znaczne powiększenie terenu cmentarza przyniosła pierwsza wojna światowa. Wraz z zajęciem miasta przed wojska niemieckie pojawiła się potrzeba zwiększenia części protestanckiej, którą w 1916 poszerzono o 4000 m². W 1915 na terenie cmentarza stanęło także Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku poświęcone żołnierzom poległym w czasie walk w okolicach Włocławka. W 1917 powiększono część katolicką o 126 000 m².
Pierwsze dziesięciolecie niepodległości przyniosło dużą ilość pochówków dokonywanych bez zezwoleń, na co władze miasta zareagowały otoczeniem cmentarza murem ceglanym w 1931. W 1928 dokonano ostatecznej likwidacji mocno zdewastowanego już cmentarza na Zielonym Rynku. Większość nagrobków uległa zniszczeniu, jedynie te najbardziej zabytkowe przeniesiono na nowy cmentarz lub na cmentarze w okolicach Włocławka. Prochy pochowanych znalazły się w zbiorczej mogile na nowym cmentarzu.
Lata 1939-1945 przyniosły duże zniszczenia na terenie cmentarza. Władze niemieckie rozmyślnie niszczyły nagrobki zasłużonych Polaków. Z kolei w lutym 1945, po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej, dokonano dewastacji protestanckiej części cmentarza[2]. Po wojnie wzniesiono dom pogrzebowy (zbudowany w 1946, remontowany w 1980) oraz nowe bramy cmentarne w 1972.
Opis
Cmentarz komunalny jest największym i najstarszym cmentarzem na terenie Włocławka. Zbudowany jest na planie krzyża łacińskiego, którego dłuższe ramię stanowi aleja ciągnąca się do bramy głównej w kierunku ronda z figurą Chrystusa. Na rondzie tym dłuższe ramię przecina się z krótszym. Wszystkie aleje są prostopadłe lub równoległe względem głównej.
W murze cmentarza znajdują się cztery bramy - główna i trzy mniejsze. Trzy bramy, w tym główna, zlokalizowane są od strony Alei Chopina, jedna z bram zlokalizowana jest od strony Al. Królowej Jadwigi i została utworzona w XXI wieku, wraz z samą Aleją. W murze cmentarnym znajduje się ponadto jedno wejście dla pieszych od strony ulicy Cmentarnej. Na terenie cmentarza znajduje się cerkiew z 1895, dom pogrzebowy z 1946 i kolumbarium z 2000. Od marca 1990 działa nowa część cmentarza, zlokalizowana na podwłocławskiej Pinczacie.
Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku
Galeria
| Groby zabytkowe | Groby znanych osób | Dawny sektor niemiecki (ewangelicki) |
|---|---|---|
      |
       |
    |
Przypisy
- ↑ Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 10. ISBN 83-88115-42-1.
- ↑ Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 12. ISBN 83-88115-42-1.