Collegium Invisibile
Collegium Invisibile – organizacja naukowa założona w 1995 roku, skupiająca wyróżniających się polskich studentów oraz naukowców, którzy współpracują ze sobą na zasadzie mistrz–uczeń. Collegium nawiązuje swoją działalnością do XVIII-wiecznego Collegium Nobilium oraz metod pracy angielskich uniwersytetów.
Działalność
Polskie Collegium powstało z inicjatywy prof. Wojciecha Gasparskiego jako element międzynarodowej sieci "niewidzialnych uczelni" w Europie i Azji, mającej przeciwdziałać m.in. wpływowi masowości na szkolnictwo wyższe. System nauczania stosowany w Collegium jest podstawowym elementem edukacji liberalnej; oprócz realizacji projektów naukowych polega bowiem na indywidualnych zajęciach z wybranej dyscypliny.
Co roku Collegium Invisibile przyjmuje kilkunastu najlepszych kandydatów. Warunkiem członkostwa w Collegium jest ukończenie I roku studiów i przejście procedury rekrutacyjnej. Wynikiem pracy każdego studenta jest praca roczna, którą należy złożyć do końca roku akademickiego.
Historia Collegium
W 1992 na Węgrzech powstało Lathatatlan Kollegium. Jego założenie było możliwe dzięki pomocy "Higher Education Support Programme", finansowanego przez The Open Society Institute. W 1995 dzięki pomocy The Open Society Institute powstała Fundacja "Wiedza i Działanie" im. Tadeusza Kotarbińskiego i Ludwiga von Misesa. Założyciele tej fundacji – Wojciech Gasparski, Anna Lewicka-Strzałecka i Danuta Miller jeszcze w tym samym roku powołali do życia organizację Collegium Invisibile[1][2][3]. W 1999 roku organizacja uniezależniła się od fundacji – z inicjatywy beneficjentów programu powstało samodzielne stowarzyszenie Collegium Invisibile. Jego pierwszemu Zarządowi przewodniczył Dariusz Jemielniak, wówczas także beneficjent programu. Przewodnictwo w Radzie Naukowej objął natomiast prof. Piotr Węgleński, rektor Uniwersytetu Warszawskiego; od tej pory te dwie funkcje są ze sobą związane.
W 1999 r. został także zapoczątkowany jeden z ważniejszych programów Stowarzyszenia – Szkoły Letnie. Działalność Collegium była poszerzana w kolejnych latach – w 2002 roku rozpoczęto gromadzenie zbiorów biblioteki, a w 2004 roku wystartował program Pierwszy Tutor. W dziesiątą rocznicę swojego istnienia stowarzyszenie przygotowało w Warszawie jubileuszową konferencję międzynarodową Tocqueville: On Democracy in Europe, w której uczestniczyli najwybitniejsi naukowcy z całego świata, m.in. prof. Irena Grudzińska-Gross, prof. Raymond Boudon i prof. Michael Hereth. W roku 2008 po raz pierwszy odbyła się Wioska Olimpijska – obóz letni dla laureatów olimpiad przedmiotowych. Został również uruchomiony Projekt Fleck – program pomocy dla studentów z Ukrainy.
Ludzie związani z Collegium
Członkami Collegium są tutorzy, studenci i członkowie honorowi.
Tutorzy
Tutorami działającymi w Collegium byli do tej pory m.in.: Stefan Amsterdamski, Leszek Balcerowicz, Agata Bielik-Robson, Jan Błoński, Jerzy Bralczyk, Bronisław Geremek, Tadeusz Gadacz, Aleksander Gieysztor, Michał Głowiński, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Czesław Hernas, Jerzy Jarniewicz, Jerzy Kłoczowski, Monika Kostera, Andrzej Koźmiński, Ryszard Legutko, Philippe Lejeune, Ewa Łętowska, Wojciech Roszkowski, Marek Safjan, Marek Siemek, ks. Józef Tischner.
Rada Naukowa
- prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow, rektor Uniwersytetu Warszawskiego
- dr hab. Anna Brożek
- dr hab. Anna Jedynak, prof. UW
- prof. dr hab. Marek Safjan
- prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz
Członkowie Honorowi
- prof. dr hab. Jerzy Axer
- prof. dr hab. Wojciech Gasparski
- prof. dr hab. Jacek Juliusz Jadacki
- prof. dr hab. Jerzy Kłoczowski
- prof. Zbigniew Pełczyński
Przewodniczący
Dotychczasowi przewodniczący Collegium: Wojciech Gasparski (1995–1998), Dariusz Jemielniak (1998–2004), Michał Łuczewski (2004–2006), Adam Kola (2006), Damian Jasiński (2006–2008), Tymon Słoczyński (2008–2009), Leopold Hess (2009–2010), Krzysztof Niewiadomski (od 2010).
Studia
Studia w Collegium polegają na regularnej współpracy studenta z wybranym przez niego tutorem. Może nim być pracownik naukowy uczelni zarówno polskiej, jak i zagranicznej. Kształt współpracy zależy wyłącznie od decyzji obu zainteresowanych stron. Taka forma współpracy "mistrza" i "ucznia" umożliwia studentowi zdobywanie wiedzy i umiejętności w dziedzinach dotychczas przez niego nieznanych, prowadzi do podjęcia wspólnych badań naukowych. Owocem tutorialu jest coroczna praca zaliczeniowa, przedstawiana Radzie Naukowej i Zarządowi Stowarzyszenia, która ma formę eseju, zbioru esejów, opracowania naukowego czy sprawozdania z badań.
Programy
Oprócz indywidualnego tutorialu studentów Collegium Invisibile realizuje również wiele innych programów.
Szkoły Letnie
Organizowane od 10 lat warsztaty wprowadzające w zasady samodzielnej pracy badawczej dla maturzystów z Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, prowadzone przez studentów Collegium. Dzięki nim podopieczni Funduszu stawiają pierwsze kroki w życiu studencko-naukowym, studenci Collegium mogą zaś zdobywać pierwsze doświadczenia dydaktyczne i rozwijać umiejętności pedagogiczne.
Biblioteka
Collegium Invisibile kolekcjonuje własną bibliotekę. Jej celem jest gromadzenie pozycji, do których w Polsce dostęp jest szczególnie utrudniony. Biblioteka jest otwarta dla wszystkich, nie tylko dla studentów Collegium. Mieści się na Wydziale Filozofii i Socjologii UW.
Pierwszy Tutor
Program ten adresowany jest do wybitnie zdolnych uczniów szkół średnich. Odpowiada na stale rosnącą potrzebę indywidualnej opieki nad młodzieżą uzdolnioną. Celem projektu jest stworzenie młodym ludziom możliwości regularnej i systematycznej pracy pod okiem studentów Collegium, możliwości dojrzałego pogłębiania wiedzy i rozwijania umiejętności badawczych.
Projekty Badawcze
Członkowie Collegium mogą realizować pod egidą Collegium projekty badawcze wspólnie z osobami nienależącymi do Stowarzyszenia. Dzięki temu studenci, absolwenci i tutorzy Collegium mogą nie tylko prowadzić indywidualne badania i prezentować je na wspólnych spotkaniach, ale mają również możliwość skorzystania z pomocy Stowarzyszenia w przeprowadzaniu większych projektów naukowych, wymagających zdobycia zewnętrznych źródeł finansowania.
Wioska Olimpijska
Jest to najnowszy z programów Collegium – pierwsza edycja miała miejsce we wrześniu 2008 r. Wioska Olimpijska to obóz edukacyjny zorganizowany dla laureatów wybranych olimpiad przedmiotowych. Na program obozu składa się m.in. udział licealistów w autorskich zajęciach prowadzonych przez studentów Collegium i warsztatach przygotowanych przez uznanych profesorów i młodych naukowców współpracujących ze Stowarzyszeniem oraz praca licealistów nad przygotowaniem i wygłaszaniem referatów.
Projekt Fleck
W ramach tego projektu Collegium wspiera studentów ze Lwowa, wysyłając im książki naukowe, do których dostęp na Ukrainie jest bardzo ograniczony.
Władze Collegium Invisibile
Collegium Invisibile jest stowarzyszeniem i w związku z tym jego najważniejszym organem jest Walne Zgromadzenie, w którego skład wchodzą wszyscy członkowie stowarzyszenia – tutorzy, studenci i członkowie honorowi. Dokonuje ono wyboru pozostałych władz stowarzyszenia – Rady Naukowej, Zarządu i Komisji Rewizyjnej.
- ↑ Zofia Ratajczak: Collegium Invisibile - co to takiego?. [dostęp 17 listopada 2008]. (pol.).
- ↑ Mariusz Drozdowski: Elitarne niewidzialne. [dostęp 16 kwietnia 2010]. (pol.).
- ↑ Ewa Kołodziejczyk: Collegium Invisibile. [dostęp 17 listopada 2008]. (pol.).