Dubno (miasto)

Przedwojenny herb

Zamek

Dubno (ukr. Дубно) - miasto w zachodniej części Ukrainy, w obwodzie rówieńskim, nad Ikwą (dorzecze Prypeci). Około 37,7 tys. mieszkańców.

Historia

Szablon:Rq Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z XI wieku. Właścicielami miejscowości byli Rurykowicze, następnie książęta haliccy. Od 1619 roku dzieliło losy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1489-1506 książę Konstanty Ostrogski wystawił zamek obronny, rozbudowany w XVII wieku. W mieście tym stacjonował 13 Regiment Pieszy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1774-1794 odbywały się w mieście wielkie jarmarki zwane kontraktami, przeniesione tu po I rozbiorze ze Lwowa.

W II Rzeczypospolitej siedziba powiatu w województwie wołyńskim do Agresji ZSRR na Polskę w 1939 r.

W okresie rzezi wołyńskiej, nocą z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę 1943 w napadzie na kol. V Kwartał w pow. Dubno ukraińska banda UPA morduje Polaków, głównie kobiety i dzieci, gdyż mężczyźni pochowali się wcześniej. Rozpowszechniana była bowiem pogłoska o tym, że mają być mordowani tylko mężczyźni od 15 roku wzwyż. Kobiety i dzieci bito, torturowano, kłuto nożami i bagnetami, potem wrzucono do bardzo głębokiej studni. Nocą z Wielkiej Niedzieli na Poniedziałek Wielkanocny we wsi Nosowica Nowa (pow. Dubno) UPA zamordowała co najmniej 25 kobiet i dzieci. Tutaj także mężczyźni poukrywali się w lesie, gdyż rozpuszczona „wieść” głosiła, że będą zabijani tylko mężczyźni. Nad wsią niosły się krzyki gonionych, chwytanych i torturowanych kobiet i dzieci. Większość zakłuta została potem bagnetami. Gospodarstwa zostały obrabowane i spalone. W drugi dzień Wielkanocy mężczyźni i chłopcy wyszli z lasu, zebrali się na szkolnym boisku, pochowali swoje żony, matki i siostry owijając ich ciała w białe prześcieradła, przeważnie w sadach przy spalonych domach. Wyciągnęli ze studni dziewczynkę pokłutą bagnetami, która zdołała cudem przeżyć. Byli całkowicie bezbronni, ale nikt ich nie zaatakował, sąsiedzi Ukraińcy tego dnia nie wyszli z domów. Tej samej nocy ukraińskie zbrodnie miały miejsce m.in.: we wsi Radoszówka (Радошівка, wymordowana większość Polaków w liczbie około 50-ciu, ich domy zostały ograbione i spalone), we wsi Budy (Буди, spalone wszystkie polskie zagrody, zginęło co najmniej 27 Polaków), w futorze Medwedówka (Медведівка, 8 Polaków pociętych nożami, staruszka spalona żywcem) , we wsi Michałowka (Михайлівка17 Polaków). Natomiast we wsi Moczków (Мошків) oraz Peremiłowka (Перемилівка) w pow. Dubno z rąk bandy UPA giną wszyscy Polacy, ich domy zostają spalone.

Wspomniane w Kresowej księdze sprawiedliwych na stronie 24.

Zabytki

• Ruiny zamku z pałacami: Lubomirskich i Dunin-Krawickich.
• Dawny kościół Bernardynów z 1614 (obecnie cerkiew)
• Cerkiew pw. św. Grzegorza z 1709
• Brama łucka

Ludzie związani z Dubnem

• Wincenty Adamowicz (duchowny)
• Edward Bieliński
• Mikołaj Bilewicz
• Mikołaj Czarnecki
• Tadeusz Czacki
• Wacław Hipsz
• Ród Kopyłowskich

Zobacz też

Powiat dubieński

Linki zewnętrzne

• O Dubnie (ukr.)
• Zdjęcia z Dubna
• Dubno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 194 .