Dubno (miasto)

Dubno
Дубно
	; Budynki w centrum Dubna
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	rówieński
Powierzchnia	27,04 km²
Populacja (2017); • liczba ludności; • gęstość	; 38 008; 1409 os./km²
Nr kierunkowy	+380 3656
Kod pocztowy	35608
Tablice rejestracyjne	BK
	Położenie na mapie obwodu rówieńskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 15 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Dubno (ukr. Дубно) – miasto na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, nad Ikwą (dorzecze Prypeci), siedziba administracyjna rejonu dubieńskiego. Około 38 tys. mieszkańców^[2].

Historia

Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z XI wieku. Właścicielami miejscowości byli Rurykowicze, następnie książęta haliccy. Od 1619 roku dzieliło losy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1489-1506 Konstanty Ostrogski wystawił zamek obronny, rozbudowany w XVII wieku. W mieście tym stacjonował 13 Regiment Pieszy Ordynacji Ostrogskiej. W latach 1774-1794 odbywały się w mieście wielkie jarmarki zwane kontraktami, przeniesione tu po I rozbiorze ze Lwowa^[3].

W II Rzeczypospolitej siedziba powiatu w województwie wołyńskim do agresji ZSRR na Polskę w 1939 r. W 1937 roku w Dubnie mieszkało 15,5 tys. mieszkańców, w tym 45% Żydów, 29% Ukraińców i 26% Polaków^[4]. W II Rzeczypospolitej, od 1931 w mieście mieściło się Papieskie Seminarium Wschodnie^[5]. Dubno było też kresowym garnizonem Wojska Polskiego. Stacjonował tu 43 Pułk Strzelców Legionu Bajończyków i 2 Dywizjon Artylerii Konnej

We wrześniu 1939 roku Dubno zostało zajęte przez Armię Czerwoną. Tuż po ataku III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 NKWD dokonało masakry więźniów przetrzymywanych w miejscowym zamku. Odkrycie ciał zamordowanych wywołało pogrom Żydów obwinianych o wspieranie komunizmu^[6].

Osobny artykuł: Masakra w więzieniu w Dubnie.

Od 25 czerwca 1941 r. do 1944 r. pod okupacją niemiecką. W tym czasie Niemcy przeprowadzili eksterminację żydowskiej ludności miasta. 2 kwietnia 1942 r. Żydów uwięziono w getcie liczącym, według Żydowskiego Instytutu Historycznego, 12 tysięcy mieszkańców^[7]. Getto likwidowano etapami; największe egzekucje miały miejsce 27 maja 1942 (3,8 tys. ofiar), 5 października 1942 (3 tys. ofiar) i 24 października 1942 (ok. 1 tys. ofiar). Zbrodni dokonywało Sicherheitsdienst z Równego przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji^[8].

W 1943 roku do Dubna ewakuowali się polscy uchodźcy z rzezi wołyńskiej. Część z nich z braku utrzymania oraz pod wpływem zarządzeń niemieckich zgłosiła się na roboty przymusowe w III Rzeszy. Od kwietnia 1943 miasta bronił przed UPA 50-100 osobowy posterunek polskiej policji oraz tolerowana przez Niemców samoobrona. 28 lutego 1944 Niemcy ewakuowali polskich mieszkańców Dubna do Brodów, a stamtąd wywieźli do Rzeszy na roboty^[4].

Zabytki

Zamek w Dubnie z bramą z XVI wieku, bastionami z XVII wieku i pałacem Lubomirskich
Kościół Bernardynów z 1614 pw. Niepokalanego Poczęcia NMP z fragmentami fresków Walentego Żebrowskiego z XVIII wieku (obecnie cerkiew prawosławna)
Klasztor Bernardynów z 1614-29 roku o charakterze obronnym. Zbudowany na planie litery E. W XIX wieku przebudowany, w związku z czym stracił barokowe cechy stylowe. Skasowany przez władze carskie w 1852 i zamieniony w prawosławny monaster św. Mikołaja^[9]. Po I wojnie światowej zwrócony katolikom^[10], w latach 1928-1939 katolickie seminarium duchowne. Obecnie (2012) ponownie prawosławny żeński klasztor św. Mikołaja w jurysdykcji eparchii rówieńskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego^[9].
Brama Łucka – powstała w końcu XV wieku i jest jedyną pozostałością fortyfikacji miejskich. Posiada kształt niewielkiego barbakanu ze ścianami grubości 2 metrów. Na początku XVII w. otrzymała trzecią kondygnację. W 1785 roku zamurowano w niej przejazd i strzelnice.
Klasztor karmelitanek trzewiczkowych – zbudowany w stylu barokowym w 1686 roku na planie litery L. W 1890 roku zlikwidowany przez Rosjan. W jego zabudowaniach od 2004 mieści się prawosławny żeński monaster św. Barbary należący do Patriarchatu Kijowskiego^[11]
Kościół św. Józefa w stylu barokowym
kościół parafialny św. Jana Nepomucena z 1817 roku. Po 1959 roku hala sportowa. W 1993 roku zwrócony katolikom.
Synagoga z 1784 roku.
cerkiew św. Jerzego z 1709 na przedmieściu Surmicze
Cerkiew Przemienienia Pańskiego z 1839 roku
Sobór św. Eliasza z 1907 roku w stylu bizantyńsko-rosyjskim
Cmentarz katolicki

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Bastion zamku
Pałac Lubomirskich
Klasztor Bernardynów
Brama Łucka
Kościół św. Jana Nepomucena

Sport

Przed rokiem 1939 w mieście funkcjonował polski klub piłkarski WKS Dubno.

Ludzie związani z Dubnem

Tablica upamiętniająca Tadeusza Czackiego

Tablica upamiętniająca Antoniego Malczewskiego

Tadeusz Czacki - polski działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, współtwórca Konstytucji 3 Maja,
Wacław Hipsz - polski duchowny katolicki, prezbiter diecezji łuckiej,
Józef Jankielewicz - polski drukarz,
Antoni Malczewski - polski poeta, prekursor romantyzmu, alpinista.
Czesław Mystkowski - polski malarz, czynny w koloniach holenderskich w Azji południowo-wschodniej,
Jan Pohoski – polski działacz niepodległościowy, inżynier architekt, wiceprezydent Warszawy w latach 1934–1939, zamordowany przez Niemców w Palmirach,
Wiktor Poliszczuk - ukraiński prawnik i politolog, dziennikarz i publicysta, badacz ideologii ukraińskiego nacjonalizmu,
Ignacy Radliński - polski religioznawca, filolog klasyczny, historyk, krytyk biblijny,
Feliks Sawicki - polski duchowny katolicki, wieloletni proboszcz w Malborku,
Stanisław Skalski - polski dowódca wojskowy, generał brygady pilot Wojska Polskiego, as myśliwski okresu II wojny światowej o najwyższej liczbie zestrzeleń wśród polskich pilotów,
Tamara Wiszniewska - polska przedwojenna aktorka filmowa.

Miasta partnerskie

↑ Чисельність населення (за оцінкою) на 1 квітня 2017 року / Головне управління статистики у Рівненській області
↑ http://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip
↑ З історії Дубна, Дубенська міська рада.
↑ ^a ^b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s.114-116
↑ J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.57-59
↑ Karel Cornelis Berkhoff: Harvest of Despair: Life and Death in Ukraine Under Nazi Rule. [dostęp 2012-09-08]. (ang.).
↑ Gmina żydowska w Dubnie. Zydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2012-09-08]. (pol.).
↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.283
↑ ^a ^b Свято-Миколаївський жіночий монастир в місті Дубно
↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 109. ISBN 978-83-7431-127-4.
↑ Свято-Варваринський жіночий монастир в місті Дубно

Linki zewnętrzne

Alf Soczyński: Kresy – przywracanie pamięci. Dubno.. www.gazetagazeta.com, 2007-02-07. [dostęp 2012-09-08]. (pol.).
O Dubnie (ukr.)
Zdjęcia z Dubna
Historia Żydów w Dubnie na portalu Wirtualny Sztetl
Dubno Castle
Dubno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 194 .

[1] Чисельність населення (за оцінкою) на 1 квітня 2017 року / Головне управління статистики у Рівненській області

[2] ttp://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip

[3] З історії Дубна, Дубенська міська рада.

[siemaszko-4] Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s.114-116

[5] J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.57-59

[6] Karel Cornelis Berkhoff: Harvest of Despair: Life and Death in Ukraine Under Nazi Rule. [dostęp 2012-09-08]. (ang.).

[7] Gmina żydowska w Dubnie. Zydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2012-09-08]. (pol.).

[8] Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.283

[rivne-9] Свято-Миколаївський жіночий монастир в місті Дубно

[10] Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 109. ISBN 978-83-7431-127-4.

[11] Свято-Варваринський жіночий монастир в місті Дубно

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]