Przejdź do zawartości

Jan Okupski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Okupski
Łukasiński
Ilustracja
mjr Jan Okupski
major geograf major geograf
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1897
Włocławek

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1917–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

4 pułk piechoty Legionów Polskich
Pluton Żandarmerii Opatów
26 pułk piechoty
Wojskowy Instytut Geograficzny

Stanowiska

kierownik grupy triangulacyjnej WIG

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
(kampania wrześniowa):

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939
Odznaka Pamiątkowa 4 pułku piechoty Legionów Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych

Jan Okupski (ur. 7 grudnia 1897 we Włocławku, zm. 9 kwietnia 1940[1] w Katyniu) – major geograf Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodzony we Włocławku – syn Konstantego i Marianny z domu Kraińskiej. Żołnierz Legionów Polskich[2] (walczył w szeregach 4 pułku piechoty Legionów Polskich) i członek Polskiej Organizacji Wojskowej, internowany w obozie w Szczypiornie (w roku 1917), uczestnik I wojny światowej i wojny 1920 roku[1].

Dekretem Naczelnego Wodza Wojska Polskiego z dnia 30 lipca 1920 r.[a] podporucznik żandarmerii Jan Okupski został mianowany warunkowo, do czasu ukończenia prac przez Komisję Weryfikacyjną, porucznikiem w żandarmerii z dniem 1 maja 1920 roku. Służbę pełnił wówczas w Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej Nr 3 – w Plutonie Opatów (ex Pluton Żandarmerii Nr 6 w Opatowie)[3].

Na dzień 1 czerwca 1921 roku służył, nadal w randze porucznika, w dowództwie 1 dywizjonu żandarmerii Wojskowej[4], pozostając w tym czasie oficerem 26 pułku piechoty[5]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego (marszałka Józefa Piłsudskiego) z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany (jako oficer 26 pp) w stopniu porucznika, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1149. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W roku 1923 zajmował 1027. lokatę wśród poruczników piechoty[7]. Pozostając nadal na ewidencji 26 pułku piechoty[b][8][9], w 1924 roku zajmował 237. lokatę pośród poruczników piechoty[10]. Przebywał wówczas w Oficerskiej Szkole Topografów, do której został odkomenderowany na dwuletni kurs[11][12]. Jako absolwent kursu normalnego 1923/25 Oficerskiej Szkoły Topografów przy Wojskowym Instytucie Geograficznym, został z dniem 1 listopada 1925 r. przydzielony (w korpusie oficerów piechoty, jako etatowy oficer 26 pp) do Wojskowego Instytutu Geograficznego[13].

Rozporządzeniem Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego[c] z dnia 3 maja 1926 r. został awansowany do rangi kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 r. i 144. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. W roku 1928 pełnił służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym z Warszawy i jako etatowy oficer 26 pułku piechoty przynależał wówczas do kadry oficerów piechoty[15]. Zajmował w tym czasie 138. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[16]. Przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów geografów (z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w Wojskowym Instytucie Geograficznym) został na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Józefa Piłsudskiego, opublikowanego w dniu 21 stycznia 1930 r.[d], ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i lokatą 2,02.[17]. W roku 1932 w stopniu kapitana geografa służył nadal w Wojskowym Instytucie Geograficznym[18][e]. Na liście starszeństwa oficerów zawodowych geografów zajmował wówczas 3. lokatę pośród kapitanów ze swego starszeństwa[19].

Za prace w dziele odzyskania niepodległości został odznaczony Krzyżem Niepodległości przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego (co ogłoszono w dniu 11 listopada 1932 r.)[20]. Absolwent Politechniki Warszawskiej z 1933 roku, na której to uczelni uzyskał tytuł inżyniera geodety[1][21]. Minister Spraw Wojskowych zarządzeniem opublikowanym w dniu 11 listopada 1936 r. nadał kpt. inż. Janowi Okupskiemu, jako absolwentowi Oficerskiej Szkoły Topografów, „Znak naukowy” (ustanowiony Dziennikiem Rozkazów Nr 3/35)[22].

Awansowany do stopnia majora został ze starszeństwem z dnia 19 marca 1937 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów geografów[23]. Na dzień 23 marca 1939 r. pełnił funkcję szefa grupy triangulacyjnej[24] i nadal zajmował 3. lokatę w swoim starszeństwie pośród oficerów geografów[25].

1 września 1939 r. kierował grupą triangulacyjną WIG w Mostach nad Niemnem, której wydał rozkaz przerwania prac i ewakuacji do Warszawy. 5 września wyjechał do Lwowa, jako komendant pierwszego transportu kolejowego WIG-u. Transport ten po wyruszeniu z Warszawy, poprzez: Siedlce, Łuków, Terespol, Brześć, Kowel, Włodzimierz Wołyński – przybył do Lwowa w dniu 7 września. Następnie był kierownikiem transportu kolejowego, którym ewakuowano rodziny pracowników Wojskowego Instytutu Geograficznego ze Lwowa do Równego. Dalszy etap ewakuacji nastąpił samochodami do Hoszczy, w której stacjonowały jednostki Korpusu Ochrony Pogranicza[26]. Prawdopodobnie tutaj mjr inż. Jan Okupski dostał się w dniu 17 września do sowieckiej niewoli. Więziony w Kozielsku, został w kwietniu 1940 r. zamordowany w Lesie Katyńskim.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Był żonaty z Heleną z Piszczatkowskich, miał syna Wojciecha[1].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 r. awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[30]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

  1. Był to dekret marszałka Józefa Piłsudskiego o sygnaturze L. 2224.
  2. 26 pułk piechoty stacjonował wówczas we Lwowie, a jego II batalion w Kamionce Strumiłowej.
  3. Rozporządzenie o sygnaturze O.V.L. 9000/A. 1926.
  4. Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 30756-I-29.
  5. Podczas swej służby w Warszawie mieszkał między innymi przy ulicy Narbutta 50.
  6. Na podstawie kartoteki personalno-odznaczeniowej udostępnionej na stronach Wojskowego Biura Historycznego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Ogrody Wspomnień ↓.
  2. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku ↓.
  3. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 31 z 18 VIII 1920, s. 761.
  4. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 98.
  5. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 796.
  6. Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 91.
  7. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 431.
  8. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 200.
  9. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 186.
  10. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 375.
  11. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 1397.
  12. Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
  13. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 135 z 22 XII 1925, s. 732.
  14. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 V 1926, s. 128.
  15. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 138.
  16. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 217.
  17. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 I 1930, s. 6.
  18. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 832.
  19. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 348.
  20. a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 11 XI 1932, s. 381.
  21. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 XII 1934, s. 288.
  22. a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 XI 1936, s. 28.
  23. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 385.
  24. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 495.
  25. a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 327.
  26. Geoforum.pl ↓.
  27. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  28. a b c d Na podstawie https://web.archive.org/web/20181129012844/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Mjr_Okupski.jpg
  29. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ↓, Nr 2 poz. 7 z 10 IV 1986, s. 30.
  30. Decyzja Nr 439/MON ↓.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]