Gwiazdozbiór Panny
| |
| Nazwa łacińska |
Virgo |
|---|---|
| Dopełniacz łaciński |
Virginis |
| Skrót nazwy łacińskiej |
Vir |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Rektascensja |
13 h |
| Deklinacja |
0° |
| Charakterystyka | |
| Powierzchnia |
1294 stopnie kw. |
| Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
3 |
| Najjaśniejsza gwiazda |
Spica (0,98m) |
| Gwiazdozbiory sąsiadujące | |
| Roje meteorów | |
| Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 90° S a 90° N. | |
| |
Panna (łac. Virgo, dop. Virginis, symbol 
Mity i legendy
Według starożytnych przedstawiana jest jako Demeter - bogini urodzaju - trzymająca kłos pszenicy, którym jest najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze - Kłos (lub Spica). Utożsamiana również z grecką boginię sprawiedliwości Dike, która opuściła Ziemię i wzleciała do nieba, kiedy zachowanie ludzi stawało się coraz gorsze, ale również boginie pełniące podobne funkcje w innych kulturach (w Mezopotamii – Astarte, w Egipcie – Izyda, w Grecji – Atena lub Erigone, córkę Ikariosa, która po śmierci została zabrana przez Dionizosa na niebo).[1]
Wybrane obiekty
Najjaśniejsza gwiazda Panny, Spica (α Virginis, Kłos), o jasności 0,98 jest 14. pod względem jasności gwiazdą na niebie.
W Pannie oraz sąsiednim gwiazdozbiorze, Warkoczu Bereniki, znajduje się najbliższa nam duża gromada galaktyk – Gromada w Pannie, zawierająca ok. 2000 galaktyk, oddalona o ok. 48 milionów lat świetlnych.
W górnej części gwiazdozbioru znajdują się liczne galaktyki. Njjasniejsze z nich to wielkie galaktyki eliptyczne: M 49, M 60, M 84, M 86 i M 87. M 87 to silne źródło radiowe i promieniowania X, znane też jako Virgo A. Galaktyka Sombrero inaczej M 104, to najbardziej znana galaktyka w Pannie. Jest to galaktyka spiralna, ustawiona do Ziemi krawędzią, dzięki czemu widzimy pas ciemnego pyłu przecinający jej centralne zgrubienie.
W Pannie znajduje się również najjaśniejszy kwazar, 3C 273. Leży on dużo dalej od Ziemi niż gromada w Pannie.
Wskutek precesji osi ziemskiej, w zachodniej części konstelacji znalazł się w naszych czasach punkt równonocy jesiennej (punkt Wagi). Przez gwiazdozbiór Panny przebiega obecnie 44,0° ekliptyki - 1/6 znaku Panny, cały znak Wagi i ponad 1/4 znaku Skorpiona. Słońce wędruje na tle gwiazdozbioru Panny pomiędzy 16 września a 31 października.[2]
Inne gwiazdy tego gwiazdozbioru to:
- (β Vir) Zavijah,
- (γ Vir) Porrima,
- (δ Vir) Auva,
- (ε Vir) Vindemiatrix,
- (ζ Vir) Heze.
Zobacz też
- ↑ Encyklopedia Wszechświata. Warszawa: 2006, s. 362. ISBN 978-83-01-14848-5.
- ↑ Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: 2002, s. 134-136. ISBN 83-7266-156-1.
Bibliografia
- Ian Ridpath, Wil Tirion: Collins Stars and Planets Guide (Collins Guide). Collins. ISBN 978-0-00-725120-9.