Przejdź do zawartości

Horror

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 83.168.106.10 (dyskusja) o 18:45, 17 cze 2008. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Horror (łac. groza, strach), fantastyka grozy – odmiana fantastyki polegająca na budowaniu świata przedstawionego na wzór rzeczywistości i praw nią rządzących po to, aby wprowadzić w jego obręb zjawiska kwestionujące te prawa i nie dające się wytłumaczyć bez odwoływania się do zjawisk nadprzyrodzonych. Zadaniem horroru jest wywołanie lęku i niepokoju u odbiorcy utworu. Pojawiające się w świecie utworu zjawiska fantastyczne podważają ustalone na początku i akceptowane przez bohaterów prawa świata. Różnica między horrorem a thrillerem polega na tym, że w thrillerze zagrożenie ma charakter realny (np. przestępca, epidemia).

Literatura

W literaturze europejskiej fantastyka grozy pojawiła się wraz z gotycyzmem w XVIII w.

Klasyka

Współczesna

Zagraniczna

Polska

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu literatury, Armoryka, Amber - horror.

Film

Początki kina grozy sięgają przełomu wieku XIX i XX (Georges Melies i jego filmy o potworach). Gatunek horroru wiele zawdzięcza niemieckiemu ekspresjonizmowi w filmie, który po I wojnie światowej stworzył kilka arcydzieł kina grozy (m.in. Gabinet doktora Caligari, Zmęczona śmierć, Gabinet figur woskowych, Golem a przede wszystkim Nosferatu – symfonia grozy). W Hollywood w latach 20. powstały Dzwonnik z Notre Dame i Upiór w operze.

W latach 30. w amerykańskich studiach, szczególnie w Universal Studios, stworzono klasyczne dziś horrory z postaciami Draculi (w którego wcielił się Bela Lugosi), Frankensteina, gdzie w roli monstrum wystąpił Boris Karloff (oba filmy pochodzą z 1931 r.), i mumii z Karloffem (1932). Wszystkie te filmy miały wielką ilość sequeli.

Po II wojnie światowej, w latach 50., nastąpił boom na horrory science fiction, opowiadające o inwazjach z kosmosu lub o skutkach promieniowania po wybuchu bomby atomowej (np. Godzilla).

W drugiej połowie lat 50. i w latach 60. w Wielkiej Brytanii działała wytwórnia Hammer Films, specjalizująca się w realizacji gotyckich horrorów z gwiazdami Peterem Cushingiem i Christopherem Lee. Były to najczęściej remaki klasycznych filmów z postaciami Draculi, Frankensteina i mumii. W tym samym czasie w American International Pictures (AIP), wyprodukowano serię adaptacji opowiadań Edgara Allana Poego z udziałem Vincenta Price'a.

Dziś do klasyków, oprócz filmów wymienionych powyżej, zalicza się produkcje z lat 60., 70. i 80. XX w. np. Psychozę Alfreda Hitchcocka, Noc żywych trupów i jego kontynuacje George'a A. Romero, serie Koszmar z ulicy Wiązów, Piątek 13. i Halloween, które wykreowały postacie Freddy'ego Kruegera, Jasona Voorheesa i Michaela Myersa. Począwszy od roku 1976, gdy Brian de Palma nakręcił film Carrie wg powieści Stephena Kinga, autor ten wywiera wielki wpływ na gatunek. Jego bardzo popularne powieści i opowiadania są znakomitym tworzywem literackim dla filmów grozy, zyskujących uznanie i przychylność widzów (np. Lśnienie w reżyserii Stanleya Kubricka przez wielu uznawane jest za horror idealny).

W drugiej połowie lat 90. liczyć zaczęło się kino japońskie – horrory takie jak The Ring – krąg, Klątwa ju-on czy Dark Water znakomicie sprzedały się na całym świecie, dla Amerykanów stały się świetnym materiałem na remaki.

Wyróżnia się kilka rodzajów horrorów w kinie. Współcześnie często spotykane są krwawe gatunki gore oraz slasher.

Ważniejsze filmowe horrory poszczególnych dziesięcioleci

koniec XIX wieku

początek XX wieku

lata 20. XX wieku

lata 30. XX wieku

lata 40. XX wieku

lata 50. XX wieku

lata 60. XX wieku

lata 70. XX wieku

lata 80. XX wieku

lata 90. XX wieku

początek XXI wieku

Polskie horrory

Gry komputerowe

Najpóźniej horror wykształcił się w grach komputerowych. Na przełomie lat 80. i 90. XX w. powstawały pierwsze gry-horrory, później zapomniane z powodu słabej grafiki, np. Elvira, Bram Stoker's Dracula, jako grę-horror wymienia się także Dooma. Część z tych gier ma jednak swoich wiernych fanów po dziś dzień. Dopiero w drugiej połowie lat 90. horror stał się popularnym tematem gier komputerowych. Do bardziej znanych gier tego typu należą Blood, Resident Evil, Silent Hill, The Suffering, F.E.A.R. czy Doom. Gry te wydawane były zarówno na komputery osobiste, jak i konsole.

Komiks

Zobacz też

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Horror&oldid=12979578”