Marta Podoska-Koch
| Data i miejsce urodzenia |
12 sierpnia 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 października 2003 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Marta Podoska-Koch h. Junosza[1] (ur. 12 sierpnia 1905 w Kijowie, zm. 24 października 2003 w Zielonce)[1] – polska malarka, rzeźbiarka i ceramiczka.
Życiorys
Była córką Romana – uczonego-elektryka i Marii z d. Zakrzewskiej. Miała brata Jana Józefa – profesora Politechniki Warszawskiej.
Dużą część dzieciństwa, aż do rewolucji bolszewickiej, spędziła na wsi ukraińskiej[2]. Cała jej rodzina ze strony obojga rodziców pochodziła z Ukrainy. Wszyscy jednak byli Polakami. Wywodzili się z dawno osiadłych na tamtych ziemiach polskich rodzin.
W 1918 przeniosła się z rodziną do Warszawy i już tam ukończyła gimnazjum. Następnie od 1926 do 1931 studiowała w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych (od 1932 ASP) u Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo sztalugowe i Leonarda Pękalskiego (malarstwo ścienne). Dyplom otrzymała dopiero w 1939[3]. Należała do „Grupy Czwartej”, ostatniej formacji artystycznej powstałej w pracowni Pruszkowskiego.
Marta Podoska-Koch: „Grupa Czwarta” to byli uczniowie profesora Pruszkowskiego. Grupy tworzyły się z tych, którzy w danym roku kończyli szkołę. Były to: „Bractwo św. Łukasza” powstałe w 1925, „Szkoła Warszawska” z 1929, „Loża Wolnomalarska” założona w 1932, która zmieniła trzy lata później nazwę na „Loża Malarska”, oraz w 1936 – „Grupa Czwarta”. „Czwarta” dlatego, że była taka w kolejności powstawania.[3]
W 1937 jej prace były prezentowane w Sztokholmie i Paryżu na Międzynarodowej Wystawie Plastycznej oraz paryskiej – „Les femmes artistes d`Europe”[2]. Rok później w warszawskim Salonie Sztuki Henryka Koterby miała wystawę indywidualną. W 1938 razem z mężem Władysławem Kochem, otrzymała nagrodę za projekt dekoracji barku warszawskiego Dworca Głównego[3].
W 1944 straciła męża, który zginął walcząc w powstaniu warszawskim. Wkrótce potem opuściła Warszawę i osiadła w rodzinnym domu w nieodległej od stolicy Zielonce[4].
Po zakończeniu okupacji niemieckiej zajmowała się głównie ceramiką, sztuką użytkową, grafiką, malarstwem ściennym (fresk, sgraffito) oraz mozaikami. W latach 50. z inicjatywy Instytutu Wzornictwa Przemysłowego zaczęła wraz z grupą kolegów współpracować z włocławską fabryką fajansu. Wówczas po raz pierwszy zetknęła się z ceramiką, która wkrótce stała się głównym obiektem jej zainteresowań i działań twórczych. Po zakończeniu współpracy z Włocławkiem, ww. grupa ceramików doprowadziła do założenia Stowarzyszenia KERAMOS. Od początku istnienia organizacji brała udział w jej wystawach. Ponadto uczestniczyła w wielu międzynarodowych i krajowych wystawach ceramiki. Miała dwie wystawy indywidualne. Ponadto jej prace były eksponowane na pokazach Grupy Artystów Plastyków „Powiśle” oraz w Faenzie i Wiedniu[2]. Obok ceramiki zajmowała się również malarstwem na szkle i ściennym.
Zmarła w swojej ukochanej Zielonce. Została pochowana na tamtejszym cmentarzu parafialnym (sektor F, rząd 10, nr grobu 25)[5].
Małżeństwo
Jej mężem był Władysław Koch – malarz i grafik. Poznała go podczas studiów w SSP. Po ślubie często pracowali razem.
Wybrana twórczość
Malarstwo
- W ogrodzie
- Pejzaż, 1947
Obrazki na szkle
- Grójec, 1947
- Czarna Madonna, 1957
- Matka Boska Ostrobramska, 1958
- Matka Boska – miniatura
- Madonna z dzieciątkiem
Ceramika
- Pikasiak (lata 50.) – talerz porcelanowy
- Talerz fajansowy z motywami instrumentów muzycznych, 1955
- Wazon ceramiczny, dwuuszny, fajans zdobiony (lata 60.)
Upamiętnienie
W 2011 w Galerii Przy Fabryczce w Wołominie została zorganizowana wystawa poświęcona artystycznemu małżeństwu – Marcie i Władysławowi Kochom[4]. Pokazano ich prace z zakresu malarstwa, grafiki, rzeźby i ceramiki.
Przypisy
- ↑ a b Marta Podoska h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
- ↑ a b c Marta Podoska-Koch. artinfo.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
- ↑ a b c Koch już niebawem w Galerii Przy Fabryczce. zyciepw.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
- ↑ a b Wyjątkowa wystawa w Galerii Przy Fabryczce. Zielonka.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
- ↑ Cmentarz parafialny w Zielonce. Grobonet. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
Bibliografia
- Koch już niebawem w Galerii Przy Fabryczce, Życie powiatu na Mazowszu
- Marta Podoska-Koch, artinfo.pl
- Wyjątkowa wystawa w Galerii Przy Fabryczce, Zielonka.pl