Skrzynia (mebel)
Skrzynia - mebel służący do przechowywania przedmiotów. Na przestrzeni dziejów występował w wielu odmianach. Podobnym w kształcie i funkcji meblem jest kufer.
Występowanie
Skrzynia jest meblem od najdawniejszych czasów towarzyszącym człowiekowi. W starożytnym Egipcie czy Grecji przybierała formę architektoniczną z płaskim lub dwuspadowym wiekiem.
Średniowiecze oprócz prostych konstrukcji stojakowych wykształciło w późniejszym okresie konstrukcje ramowo płycinową, która była zdecydowanie lżejsza i pozwalała na zastosowanie bardziej urozmaiconego zdobnictwa.
W średniowieczu, a przede wszystkim w czasach nowożytnych skrzynia daje początek wielu odmianom mebli skrzyniowych, jak np.: bufet, kredens, szafa, komoda.
Apogeum rozwoju skrzynia przeżywa w renesansie. We Włoszech powstają przepięknie zdobione snycerką, stiukiem i inkrustacją skrzynie posagowe (cassone) i podnosiste (cassapanca).
W wiekach późniejszych skrzynia zostaje wyparta z salonów przez różne odmiany komody i podobnych mebli. Funkcję skrzyni podróżnej przejmują kufry, sepety, walizki. Do czasów XX wieku skrzynia przetrwała dzięki sztuce ludowej, tam pełni funkcję skrzyni posagowej, malowanej w charakterystyczne dla danego regionu wzory.
Charakterystyka
Skrzynia należy do mebli skrzyniowych. Występuje w takich odmianach konstrukcyjnych:
- stojakowo-deskowa, stojakowo-płycinowa
- wieńcowo-deskowa, wieńcowo-płycinowa
- oskrzyniowo-deskowa, oskrzyniowo-płycinowa
Materiały użyte do wyrobu skrzyni zależą od aktualnie panującego stylu, dotyczy to również rodzajów połączeń i rozwiązań technologicznych.
Przykładowe rodzaje zdobień:
- w starożytności:
- polichromia
- inkrustacja
- w średniowieczu:
- okucia metalowe i ćwieki
- ornament fałdowy, wstęgowy, maswerkowy
- w renesansie
- medaliony i kartusze
- girlandy i gzymsy w formie wolich oczek i sercowników
- boniowanie, ornament diamentowy
Odmiany skrzyni
- Skrzynia z wiekiem płaskim
- Skrzynia z wiekiem dwuspadowym
- Skrzynia z wiekiem wypukłym
- Skrzynia do siedzenia z oparciem
Galeria
-
renesansowa włoska skrzynia posagowa
-
kufer włoski zdobiony medalionami z kości słoniowej
-
szesnastowieczny kufer z systemem zamków
-
kufer z otwieranym bokiem umieszczony na podstawie to kabinet
-
średniowieczna forma skrzyni zdobiona okuciami i ćwiekami
-
Włoska skrzynia stipo
-
ludowa skrzynia posagowa
-
dzisiejszy pojemnik na pościel w formie skrzyni
Bibliografia
- Etude des styles du mobilier - A. Aussel - 1990 - ISBN 2-04-016205-4
- Wielka księga mebli antycznych - T. Forrest - Twój Styl 1997 ISBN 83-7163-033-6
