Saukko: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m ilustracja |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Saukko.jpg|thumb|300px|Fiński [[okręt podwodny]] |
[[Plik:Saukko.jpg|thumb|300px|Fiński [[okręt podwodny]] "Saukko".]] |
||
'''Saukko''' – [[okręt podwodny]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] służący w fińskiej marynarce wojennej. |
'''Saukko''' – [[okręt podwodny]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] służący w fińskiej marynarce wojennej. |
||
Po uzyskaniu niepodległości w 1917 [[Finlandia]] stanęła m.in. przed zadaniem rozbudowy |
Po uzyskaniu niepodległości w 1917 [[Finlandia]] stanęła m.in. przed zadaniem rozbudowy floty wojennej, składającej się wówczas z niewielkiej liczby małowartościowych okrętów i jednostek pomocniczych. Wielokrotnie zmieniane plany zakładały również rozwój sił podwodnych. Jedną z jednostek miał być niewielki okręt podwodny, który można by było wykorzystywać również na wodach jeziora [[Ładoga]]. To założenie wpływało istotnie na wielkość i konstrukcję – zgodnie z postanowieniami traktatu pokojowego z Rosją nie mogły tam służyć okręty o wyporności przekraczającej 100 ton. Konieczność przewozu koleją wymuszała możliwość demontażu okrętu na 3 sekcje. Do udziału w konkursie na okręty podwodne zaproszono szereg zagranicznych i rodzimych stoczni. Ostatecznie jednostkę zbudowano w stoczni w [[Helsinki|Helsinkach]] na podstawie planów Ingenieurskantoor voor Scheepsbow den Haag, niemieckiej firmy założonej w Holandii celem obejścia ograniczeń [[traktat wersalski|traktatu wersalskiego]], zabraniających Niemcom produkcji i posiadania okrętów podwodnych. Budowa szła powoli, tempo prac przyspieszyło dopiero sprowadzenie niemieckich specjalistów. "Saukko" wodowano 2 lipca 1930, zaś wcielono do służby 16 grudnia 1930. |
||
Fińskie dowództwo zakładało defensywną strategię wykorzystania jednostek podwodnych do współdziałania z bateriami nadbrzeżnymi i siłami nawodnymi celem obrony wybrzeża przed desantem; jako dodatkowe planowano działania rozpoznawcze i minowe. W momencie wybuchu [[wojna zimowa (1939-1940)|wojny zimowej]] "Saukko" odbywał próby morskie po przeprowadzonej modernizacji. Fińskie okręty podwodne nie wyróżniały się aktywnością i odniosły tylko niewielkie sukcesy. 8 grudnia 1939 "Saukko" próbował atakować sowiecki [[lider (okręt)|lider]] "Mińsk", zaś dwa dni później [[okręt liniowy]] [[Gangut|"Oktiabrskaja Riewolucyja"]], w obu przypadkach bezskutecznie. Okręt wziął udział również w tzw. [[Wojna radziecko-fińska 1941-1944|wojnie kontynuacyjnej]]; na początku lipca 1941 atakował bez efektu sowieckie [[korweta|dozorowce]] u wybrzeży wyspy [[Sommers]], jego załoga nieomal zginęła, zatruta spalinami z własnej uszkodzonej torpedy. 25 sierpnia doszło do zderzenia z niemieckim torpedowcem S28 |
Fińskie dowództwo zakładało defensywną strategię wykorzystania jednostek podwodnych do współdziałania z bateriami nadbrzeżnymi i siłami nawodnymi celem obrony wybrzeża przed desantem; jako dodatkowe planowano działania rozpoznawcze i minowe. W momencie wybuchu [[wojna zimowa (1939-1940)|wojny zimowej]] "Saukko" odbywał próby morskie po przeprowadzonej modernizacji. Fińskie okręty podwodne nie wyróżniały się aktywnością i odniosły tylko niewielkie sukcesy. 8 grudnia 1939 "Saukko" próbował atakować sowiecki [[lider (okręt)|lider]] "Mińsk", zaś dwa dni później [[okręt liniowy]] [[Gangut|"Oktiabrskaja Riewolucyja"]], w obu przypadkach bezskutecznie. Okręt wziął udział również w tzw. [[Wojna radziecko-fińska 1941-1944|wojnie kontynuacyjnej]]; na początku lipca 1941 atakował bez efektu sowieckie [[korweta|dozorowce]] u wybrzeży wyspy [[Sommers]], jego załoga nieomal zginęła, zatruta spalinami z własnej uszkodzonej torpedy. 25 sierpnia doszło do zderzenia z niemieckim torpedowcem S28; fiński okręt z trudem utrzymał się na powierzchni, później został skierowany do doku. Zimą 1942/1943 ostateczna awaria zawodnego od początku służby silnika wysokoprężnego wykluczyła "Saukko" z akcji. We wrześniu 1944 nastąpiło przerwanie działań wojennych, zaś [[Pokój paryski (1947)|paryski traktat pokojowy]] z 1947 zakazał Finlandii posiadania okrętów podwodnych. W 1953 podjęto decyzję o sprzedaży wszystkich jednostek (z wyjątkiem "[[Vesikko]]") na złom. 15 września 1953 "Saukko" wyruszył na holu w ostatni rejs do belgijskiej stoczni złomowej. |
||
"Saukko" okazał się jednostką nieudaną, niedostosowaną do działań na pełnym morzu. Problemem była niska prędkość, zawodność i ciasnota panująca pod pokładem. Nigdy też nie został użyty na Ładodze. |
"Saukko" okazał się jednostką nieudaną, niedostosowaną do działań na pełnym morzu. Problemem była niska prędkość, zawodność i ciasnota panująca pod pokładem. Nigdy też nie został użyty na Ładodze. |
Wersja z 15:24, 1 mar 2011
Saukko – okręt podwodny z okresu II wojny światowej służący w fińskiej marynarce wojennej.
Po uzyskaniu niepodległości w 1917 Finlandia stanęła m.in. przed zadaniem rozbudowy floty wojennej, składającej się wówczas z niewielkiej liczby małowartościowych okrętów i jednostek pomocniczych. Wielokrotnie zmieniane plany zakładały również rozwój sił podwodnych. Jedną z jednostek miał być niewielki okręt podwodny, który można by było wykorzystywać również na wodach jeziora Ładoga. To założenie wpływało istotnie na wielkość i konstrukcję – zgodnie z postanowieniami traktatu pokojowego z Rosją nie mogły tam służyć okręty o wyporności przekraczającej 100 ton. Konieczność przewozu koleją wymuszała możliwość demontażu okrętu na 3 sekcje. Do udziału w konkursie na okręty podwodne zaproszono szereg zagranicznych i rodzimych stoczni. Ostatecznie jednostkę zbudowano w stoczni w Helsinkach na podstawie planów Ingenieurskantoor voor Scheepsbow den Haag, niemieckiej firmy założonej w Holandii celem obejścia ograniczeń traktatu wersalskiego, zabraniających Niemcom produkcji i posiadania okrętów podwodnych. Budowa szła powoli, tempo prac przyspieszyło dopiero sprowadzenie niemieckich specjalistów. "Saukko" wodowano 2 lipca 1930, zaś wcielono do służby 16 grudnia 1930.
Fińskie dowództwo zakładało defensywną strategię wykorzystania jednostek podwodnych do współdziałania z bateriami nadbrzeżnymi i siłami nawodnymi celem obrony wybrzeża przed desantem; jako dodatkowe planowano działania rozpoznawcze i minowe. W momencie wybuchu wojny zimowej "Saukko" odbywał próby morskie po przeprowadzonej modernizacji. Fińskie okręty podwodne nie wyróżniały się aktywnością i odniosły tylko niewielkie sukcesy. 8 grudnia 1939 "Saukko" próbował atakować sowiecki lider "Mińsk", zaś dwa dni później okręt liniowy "Oktiabrskaja Riewolucyja", w obu przypadkach bezskutecznie. Okręt wziął udział również w tzw. wojnie kontynuacyjnej; na początku lipca 1941 atakował bez efektu sowieckie dozorowce u wybrzeży wyspy Sommers, jego załoga nieomal zginęła, zatruta spalinami z własnej uszkodzonej torpedy. 25 sierpnia doszło do zderzenia z niemieckim torpedowcem S28; fiński okręt z trudem utrzymał się na powierzchni, później został skierowany do doku. Zimą 1942/1943 ostateczna awaria zawodnego od początku służby silnika wysokoprężnego wykluczyła "Saukko" z akcji. We wrześniu 1944 nastąpiło przerwanie działań wojennych, zaś paryski traktat pokojowy z 1947 zakazał Finlandii posiadania okrętów podwodnych. W 1953 podjęto decyzję o sprzedaży wszystkich jednostek (z wyjątkiem "Vesikko") na złom. 15 września 1953 "Saukko" wyruszył na holu w ostatni rejs do belgijskiej stoczni złomowej.
"Saukko" okazał się jednostką nieudaną, niedostosowaną do działań na pełnym morzu. Problemem była niska prędkość, zawodność i ciasnota panująca pod pokładem. Nigdy też nie został użyty na Ładodze.
Bibliografia
- Krzysztof Kubiak, Andrzej S. Bartelski. Okręty podwodne Marynarki Wojennej Finlandii : rys historyczny : cz. I. „Nowa Technika Wojskowa”, czerwiec 2007. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- Krzysztof Kubiak, Andrzej S. Bartelski. Okręty podwodne Marynarki Wojennej Finlandii : rys historyczny : cz. II. „Nowa Technika Wojskowa”, lipiec 2007. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- Aleksandr Mitrofanov. Fińskie okręty podwodne w drugiej wojnie światowej. „Okręty Wojenne”. XVII (97), 5/2009. Tarnowskie Góry: Wyd. "Okręty Wojenne". ISSN 1231-014X.