Synopsa
Synopsa, forma publikacji zestawiająca ze sobą teksty paralelne z różnych dzieł literackich. Stanowi podstawowe narzędzie porównywania podobnych tekstów. Synopsy stosowane są najczęściej w biblistyce, choć nie ograniczone do tekstów biblijnych i chrześcijańskich.
Najbardziej popularne są synopsy do Ewangelii - czyli zestawienia tekstów z Ewangelii synoptycznych, wraz z ew. fragmentami Ewangelii wg św. Jana. Wydawane są, albo w języku oryginalnym, albo w przekładach narodowych. W Polsce w XX wieku ukazały się cztery polskie synopsy:
- ks. Eugeniusza Dąbrowskiego (synopsa łacińsko-polska),
- bp. Kazimierza Romaniuka,
- Michała Wojciechowskiego,
- Krzysztofa Sykty (online, w serwisie racjonalista.pl)
Ukazują się też synopsy innych podobnych ksiąg biblijnych, np. 1-2 Księgi Królewskich oraz 1-2 Księgi Kronik.
W 2002 ukazała się Grecko-polsko-łacińska Synopsa do Pierwszej i Drugiej Księgi Machabejskiej, której autorem był abp Stanisław Gądecki. Porównał w niej teksty obu tych ksiąg oraz odpowiadające im fragmenty "Wojny żydowskiej" i " Starożytności żydowskich" Józefa Flawiusza. Jest to pierwsza na świecie publikacja tego rodzaju.[1]
Ukazują się też synopsy międzyreligijne, np. Biblia a Koran: Synopsa wspólnych tradycji (autor: Johann-Dietrich Thyen, przekład komentarza: Marek M. Dziekan, opracowanie: Marek M.Dziekan, Paweł Pachciarek, wyd. Verbinum, Warszawa 2002).