Terytorialność
 |
Ten artykuł jest teraz edytowany przez Florianf (dyskusja, wkład). Aby zapobiec konfliktom edycji prosimy nie edytować strony do czasu usunięcia tej wiadomości. Jeżeli ten artykuł nie był edytowany od kilku (nie dotyczy komunikatu o „gruntownej przebudowie”) godzin, należy usunąć szablon. |
Terytoretialność pod tym hasłem opisuje się zachowania przestrzenne człowieka, związane z jego terytorium, a także relacje między otoczeniem materialnym a zachowaniami. Twierdzi się, że człowiek należy do zwierząt, które ustalają swoje terytorium i bronią go następnie przed zajęciem przez inne osobniki własnego gatunku. Pod pojęciem terytorialności rozumie się przyjęcie orientacji własnościowej wobec przestrzeni. Rodzi się ona nie poprzez prawne przyznanie na własność, ale poprzez proste zajęcie tej przestrzeni na stałe lub sporadycznie. Tendencja do przyjmowania orientacji własnościowej wpływa też na skłonność do obrony tego terytorium.
Przykłady zdarzeń, w któych objawiają się terytorialne skłonności człowieka
- Ludzie jadący w pociągu mają poczucie, że przedział do nich należy. Dlatego też odpowiadają na pytanie o to, czy jest wolne miejsce, choć widać, że jest ono wolne
- Jeśli na korytarzu stoi grupa rozmawiających osób, to zwykle tworzą okrąg lub półokrąg. Przestrzeń wewnątrz tego kręgu jest spostrzegana jako ich własność. Objawia się to między innymi tym, że inne osoby będą starać się nie przechodzić pomiędzy rozmawiającymi, a jeśli coś takiego się stanie, intruz będzie spostrzegany jako agresor.
- Ludzie czują się bardziej pewnie w swoim domu niż poza nim.
- Jeśli grupa ludzi zajmuje jakąś salę (np. w kinie, na konferencji czy na wykładzie), to osoba, która wchodzi do sali będzie starać się przemknąć niezauważona, ewentualnie stanie w drzwiach i zada jakieś pytanie, nie wchodząc głębiej w "nie swoją" przestrzeń.
- Gangi tworzą obszary, które uważają za swoje i naruszenie ich przez inne grupy uważają za agresję (to tak zwana agresja terytorialna).
- Kibice zwykle czują się gospodarzami w swoim mieście i gośćmi w mieście innej drużyny.
- Ludzie tworzą granicę państw, którą uważają za granicę "swojej ziemi".
- Objawem terytorialności jest skłonność do ogradzania (choćby symbolicznego) swojego terenu - np. działek, ogrodów itp.
Przestrzeń zajmowana w ramach terytorium może być względnie przepuszczalna dla intruzów lub bardzo szczelna. Zależy to od:
- Statusu osób w grupie, która zajmuje daną przestrzeń. Im wyższy status, tym trudniej naruszyć niewidzialne granice terytorium zajmowane przez grupę.
- Rodzaju interakcji członków grupy. Jeśli grupa rozmwia, jest bardziej szczelna niż wtedy gdy tylko obserwuje (np. granice audytorium łatwiej naruszyć)
- Odległości między osobami w grupie (im mniejsza, tym bardziej szczelne granice)
- Liczby rozmówców
Przestrzeń terytorialna nie jest jednolita. Istnieją miejsca wyróznione w tej przestrzeni.
Zobacz też: proksemika