Przejdź do zawartości

Zamek Lubomirskich w Równem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zamek Lubomirskich w Równem
Ilustracja
Pałac przed 1945 rokiem
Państwo

 I Rzeczpospolita

Miejscowość

Równe

Typ budynku

zamek

Inwestor

Maria Nieświecka

Ukończenie budowy

XV w.

Zniszczono

1507

Pierwszy właściciel

Maria Nieświecka

Kolejni właściciele

Ostrogscy, Jerzy Aleksander Lubomirski, Stanisława Lubomirski, Józef Lubomirski

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek Lubomirskich w Równem”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek Lubomirskich w Równem”
Ziemia50°37′N 26°15′E/50,616667 26,250000

Zamek Lubomirskich w Równem – zbudowany w XV w. przez księżnę Marię Nieświecką[1]. W XVIII wieku przebudowany na pałac przez ród Lubomirskich.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Księżna Maria Nieświecka, żona ks. Semena Wasilewicza Nieświeckiego, rozpoczęła w Równem budowę zamku. Po 1507 r. zamek się spalił i ks. Maria postanowiła postawić nowy. W lustracji zamków wołyńskich z 1545 r. Równe występuje jako własność królewska, którą dzierżawili ks. Kurcewicz i ks. Bułycha. Na początku XVIII w. po pożarach i najazdach Szwedów i Rosjan tylko zamek, dawnej fundacji ks. Nieświeckiej, utrzymywany przez ks. Ostrogskich był w dobrym stanie[1].

Dwór na Górce

Pałac

[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Aleksander Lubomirski, hrabia na Wiśniczu i Jarosławiu przebudował dawny zamek w Równem, spalony w 1694 r., na pałac. Budowla wykończona została dopiero przez syna wojewody, ks. Stanisława, który dzieląc się majątkiem po ojcu z bratem Józefem, otrzymał w 1738 r. m.in. Równe. Ks. Józef Lubomirski (1749–1817), syn Stanisława, przerobił i ozdobił dawny zamek ostatecznie przekształcony na pałac i urządził wspaniałe ogrody. Pałac wznosił się na wyspie i flankowały go dwie boczne drewniane oficyny. Na wyspę prowadziły dwa mosty (w tym zwodzony). W przylegającym parku wznosiła się tzw. Świątynia Wspomnień, Świątynia Gotycka, Grota, Wzgórze Wezuwiusza, Strażnica Angielska, a także m.in. oranżeria, stajnie, maneż[2]. Pod koniec 1792 r. przez parę dni w pałacu gościł Tadeusz Kościuszko. Za czasów Fryderyka Lubomirskiego – syna Józefa pałac podupadł, ponieważ książę w 1817 roku przeprowadził się do nieodległego pałacyku "Na Górce" i otoczył go ogrodem[1].

Po 1835 roku na terenie dawnego ogrodu pałacowego wzniesiono budynek Gimnazjum Łuckiego, które przeniesiono do Równego z Klewania z inicjatywy Fryderyka Lubomirskiego. W 1844 roku Kazimierz Lubomirski przekazał pałac na potrzeby szkolnictwa[3]. Wykonany w 1845 opis pałacu wskazywał, że obiekt był w złym stanie, np. nie było szyb w oknach i odpadał tynk ze ścian. Władze oświatowe nie mając pieniędzy na remont, w 1859 roku przekazały gmach z powrotem Kazimierzowi Lubomirskiemu. W latach 80. XIX wieku pałac był opisywany jako nadal zrujnowany[3].

Pałac spłonął w roku 1927. Opisał go Roman Aftanazy w swoich Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, w tomie V oraz XI.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IX. Warszawa: 1880-1902, s. 818-22.
  2. Państwowy Instytut Sztuki [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (72.2010) [online], digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2020-01-02] (niem.).
  3. a b Państwowy Instytut Sztuki [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (72.2010) [online], digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2020-01-02] (niem.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]